پیام امام حسین(ع)، پیامی اخلاقی و هر روز قابل تکرار و تجدید است

هرساله با فرارسیدن ایام محرم، شیعیان با برپایی مراسم عزاداری با شکوه خاصی یاد و خاطره حضرت سیدالشهدا را زنده نگه می‌دارند. و این ماجرا 1400 سال است که تکرار و هر سال بر شور قبل افزوده می‌شود.

خبرنگار ایکنا برای بررسی بیشتر دلایل و اهمیت قیام عاشورا و درس‌های آن برای جهان امروز با حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا نواب، عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب، به گفت‌وگو نشسته که در ادامه می‌خوانید:

 

 

قیام عاشورا دارای ریشه‌ها و عقبه‌های تاریخی است و این عقبه‌ها باعث شد که قیام صورت گیرد و حضرت اباعبدالله الحسین(ع) با تکیه بر این ریشه‌ها در مقابل حکومت وقت یعنی یزیدیان ایستادند. مباحثی همانند عدالت که در جامعه اسلامی زیر پا گذاشته شده بود از جمله مسائلی بود که هر مسلمانی را به خشم می‌آورد و ایشان به عنوان کسی که رهبری بخشی از مسلمین را بر عهده داشتند ضروری دانستند که اقدامی انجام دهند و در مقابل این ظلم ایستادگی کنند.

 

 

در برخی از منابع تاریخی به این مطلب اشاره شده و موضوعی قابل استناد است که حضرت بتوانند تا جایی که امکان‌پذیر است هم دیدگاه‌های خود را به گوش مسلمانان برسانند و هم جنگی رخ ندهد و جلوی انحراف گرفته شود، اما در جایی که هیچ راهی نمانده باشد طبیعی است که حضرت راه درست را انتخاب می‌کنند. ما معتقدیم که معصوم دقیق‌‌ترین راه را انتخاب می‌کند و استوارترین قدم را برمی‌دارد. بنابراین اقداماتشان سنجیده و بر اساس معیارهای شیعه است.

 

 

پیام اصلی عاشورا، پیامی اخلاقی است. حضرت اباعبدالله الحسین(ع) آشکارا در سخنرانی‌های مختلف به فلسفه قیامشان اشاره می‌کردند؛ از جمله می‌فرمایند که من برای اغراض نفسانی و شخصی وارد این ماجرا نشدم. در واقع این قیام منشأ اخلاقی دارد و مسائلی همانند ظلم‌ستیزی و عدالت‌طلبی از بنیادهای اصلی آن هستند.

 

البته آن حضرت در مقاطع مختلف به اهداف گوناگونی اشاره می‌کنند، اما اگر نیاتی را که امام حسین(ع) از روز اول آنها را دنبال و برای آنها قیام کردند بررسی کنیم، به این نتیجه می‌رسیم که عدالت‌طلبی و ظلم‌ستیزی از اهداف اصلی است که در جاهای مختلفی آن را تبیین کرده‌اند. حضرت امام حسین(ع) هم در عمل و هم در نیت، بالاترین ارزش را برای اخلاق قائل بودند و چنین رویکردی را در مقاطع مختلف و حتی در مقابل لشکر دشمنان به خوبی نشان می‌دادند. می‌‌فرمایند که اگر مسلمان نیستید، لااقل آزاده باشید که بر این موضوع دلالت می‌کند که ایشان در قیامشان بر بن‌مایه‌های اخلاقی تکیه می‌کردند.

 

 

ادیان مختلف جهان برای پالایش و ایجاد روحیه و انگیزه در میان مخاطبانشان همیشه نیاز به برخی مناسک و آداب و رسوم داشته‌اند. متأسفانه خیلی از ادیان از نداشتن این مناسک رنج می‌برند. تشیع و قیام عاشورا شاید پررنگ‌ترین مراسم باشد که تجدید عهد عمیق روحی، جسمانی و روانی با دین محسوب می‌شود. در محرم افرادی با دیدگاه‌ها و عملکردهای مختلف رویکرد واحدی اتخاذ می‌کنند و به عزاداری اهل بیت(ع) می‌پردازند که نشان‌دهنده اهمیت این ایام است. ممکن است فرد در طول سال التزام کافی نداشته باشد، اما به سوگواری اهل بیت(ع) معتقد است.

 

پس این مراسم هرساله می‌تواند روح دین را در جامعه تزریق کند و روحیه‌ای که براساس این نوع عزاداری و تزکیه ایجاد می‌شود فرد را به آرامش روحی می‌رساند. به همین دلیل ادیان مختلف همواره به ما غبطه می‌خورند، چون این مراسم بزرگترین بن‌مایه تشیع درباره مقاومت و ظلم‌ستیزی است. حادثه عاشورا و قیام کربلا می‌تواند منشأ بزرگترین تغییرات عالم در ظلم‌ستیزی باشد و گاندی و بسیاری دیگر از آزادی‌خواهان نیز با قیام عاشورا آشنا بوده‌اند و به آن احترام می‌‌گذارند.

 

اگر این قیام در طول 1400 سال حرف برای گفتن داشته است، می‌توان مطمئن بود که به مدت 1400 سال دیگر هم حرف برای گفتن خواهد داشت. همچنین قیام عاشورا بنیادهای عمومی دارد که قابل تفسیر به‌روز هستند. لذا پیام عاشورا هر روز قابل تکرار و تجدید است و برای هر گروه و جریانی تازگی دارد. اگر این قیام جایگاه خود را به خوبی در جهان پیدا نکرده ناشی از ضعف ماست که به شکل ضعیفی معارف اهل بیت(ع) را به گوش جهانیان رسانده‌ایم. بنابراین تا حد امکان باید صدای این پیام را به گوش جهانیان برسانیم.

سیدمیلاد اوصیاء