پارلمان عمومی تعاون شکل بگیرد + صوت

به گزارش خبرنگار ایکنا، سیدمهدی زریباف، معاون اقتصادی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری در نشست «مسجد تعاون مسیری به سوی حکمرانی مردمی» که به همت اندیشکده تعاون در برج میلاد برگزار شد، با ذکر آیه‌ای از سوره مبارکه مائدة گفت: خداوند در آیه دون سوراه مائدة می‌فرماید: « تَعاوَنوا عَلَى البِرِّ وَالتَّقوىٰ» ما از این قبیل آیات که الهام‌بخش و جهت‌دهنده و انگیزه‌ساز است بسیار داریم و می‌تواند مصداق فعالیت‌های تعاونی باشد.

وی افزود: بعد از انقلاب اسلامی بسیاری از متفکران و اندیشمندان اقتصادی درباره تعاونی‌ها سخن گفته‌اند و مقالاتی را نوشته‌اند و در اصل 43 و 44 قانون اساسی درباره اهمیت و جایگاه تعاونی‌ها سخن گفته شده و این نشان‌دهنده اهمیت و جایگاه بخش تعاونی است و شاید مهمترین گرایش اقتصادی ما در مکتب اقتصاد اسلامی مفهوم تعاون باشد، اما متأسفانه تمام اصول تعاونی و اقتصاد تعاونی در کشور به صورت کامل اجرایی نشده است.

معاون اقتصادی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری با بیان اینکه انگیزه تعاونی‎‌سازی اقتصاد در کشور وجود داشته است، عنوان کرد: به نظر من انگیزه وجود داشته اما دانش و توانمندی آن وجود نداشت و از سوی دیگر نگرش‌های سیاسی، فرهنگی و مهمتر از آن بعد از جنگ تحمیلی و فروپاشی شوروی، داستان جهانی‌سازی و آمریکایی‌سازی جهان به مقوله تعاونی‌سازی اقتصاد ضربه کاری وارد کرد.

زریباف ادامه داد: دانشگاه‌ها و مراکز علمی ایران بیشتر مصرف‌کننده علم بودند و هستند و بنابراین به تبعیت از جریان جهانی‌سازی فکر و فرهنگ پیش رفتند و اگر هم گسترشی در قوانین و نهادهای تعاونی اتفاق افتاده، بیشتر جنبه کمیت داشته یا حتی اگر در حوزه قوانین، کاری انجام شده بیشتر با گرایش شرکت‌های خصوصی همراه بوده، یعنی زیرساخت، یک شرکت خصوصی است و قوانین تجاری شرکت‌ها در این راستا تفسیر می‌شوند و هرازگاهی تقسیم سهام و تقسیم سود میان مردم صورت می‌گیرد.

وی با بیان اینکه برخی عوامل و تفکرات مانع از تقویت و شکل‌گیری کامل بخش تعاون در اقتصاد کشور شده است، گفت: بعضی آمارها می‌گویند سهم تعاون در اقتصاد کشور یک درصد و بعضی دیگر هم در بهترین حالت از مشارکت هفت درصدی بخش تعاون اطلاع می‌دهند. همین تعداد شرکت‌های تعاونی هم که در کشور وجود دارند، جزیره‌ای عمل می‌کنند و از حال یکدیگر بی‌خبرند و معمولاً در افکار عمومی جامعه ذهنیتی علیه تعاونی ایجاد شده و این ذهنیت تعاونی را مصداق ناکارآمدی می‌داند.

معاون اقتصادی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری بیان کرد: شاید اگر ما مفهوم «البِرِّ» و «التَّقوىٰ» را در آیه‌ای که نام بردم به خوبی درک می‌کردیم و به بررسی مصداق‌هایش از همان دهه 60 مبادرت می‌ورزیدیم و نهادهای قانونی و اجرایی را وارد می‌کردیم، قطعاً از آن صیانت می‌شد. من فکر می‌کنم «البِرِّ» تعیین‌کننده و مشخص‌کننده مسیر، موضوع و بستر حرکت است و «التَّقوىٰ» روش است، یعنی اگر این دو در قوانین و نظام پولی و حقوقی تعاونی‌ها به خوبی فهم شوند، می‌توان به بهبود شرایط و تغییر در شرایط امیدوار بود.

زریباف اضافه کرد: وقتی از «البِرِّ» نام می‌برید، فعل باید خیر باشد اما ما مفهوم «البِرِّ» را بیشتر اخلاقی معنا کرده‌ایم و این یکی از مشکلات ما در تفاسیر آیات است، یعنی از آیات معمولاً برداشت اخلاقی و مذهبی و فردی و گاهی عرفانی می‌شود، درصورتی‌که مفهومی اجتماعی بوده و مشخص‌کننده نحوه رفتار در جامعه است.

وی گفت: از تعاونی می‌توان یک مفهوم متعالی تصور کرد یا عکس آن. مفهوم متعالی‌اش این است که حتی در حالت کثرت می‌توان به وحدت دست یافت و باید دلسوزانه یک فعالیت اجتماعی و اقتصادی را انجام داد. متأسفانه به دلیل نگاه بازار و منفعت‌طلبانه برخی مشکلات به وجود آمده که اگر نگاه همدلانه وجود داشت همه چیز براساس منفعت جمعی رقم می‌خورد. نگاه بازار تعارض منافع را در کشور به وجود آورده و برای حل این تعارض دوباره از خود بازار کمک می‌گیریم که این راه‌حل نیست.

معاون اقتصادی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری با بیان اینکه مسیر سازوکارهای تعاونی و تعاونی‌سازی را به غلط طی کرده‌ایم، عنوان کرد: ساختارهای اجتماعی و نهادی براساس مشارکت مردم نبوده و هنوز هم وجود دارد و این جو همچنان غالب است و تا زمانی‌که چنین جوی در حوزه‌های مدیریت سیاسی، فکری و فرهنگی غالب باشد، کار را سخت می‌کند.

به گفته زریباف، در حوزه تعاونی باید ارزش مکان را جدی گرفت و بهترین مکان برای تعاونی، مسجد است و نباید ارزش مسجد را اندک تلقی کرد.

وی تأکید کرد: تعاونی خیلی معنا در خود جای داده و قبل از اینکه تعاون را جا بیندازیم باید مفهوم مردمی‌شدن را فهمید و در این راستا بهتر است مردمی شدن اقتصاد و مشارکت را در عمل پذیرفت تا استعدادهای تعاونی بالفعل شوند.

معاون اقتصادی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری در پایان پیشنهاد کرد: در نهادهای عمومی اگر به دنبال دفاع از مقوله تعاون هستیم نباید تعاونی‌های موجود را نفی کرد و همه اینها مقدس هستند و بلکه برای ارتقای اینها باید جنگید. پیشنهاد من این است در این راستا نهادی به‌نام پارلمان عمومی تعاون شکل گیرد. در کشور نهادی وجود دارد که از بخش خصوصی دفاع می‌کند اما هیچ نهادی برای دفاع از هزاران تعاونی در کشور تشکیل نشده است، هرچند اتاق تعاون وجود دارد اما نمی‌توان خیلی به آن امیدوار بود. به باور من باید پارلمانی شکل بگیرد که تعاونی‌ها در آن گرد هم آیند و از این طریق می‌توان به تعاونی‌ها هویت سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بخشید.