سیره فرهنگی و سیاسی امام صادق(ع) از نگاه مقام معظم رهبری

به گزارش خبرنگار ایکنا؛ سال‌های ابتدایی انقلاب برداشتی نادرست از سیره سیاسی و فرهنگی امام صادق(ع) توسط بعضی از افراد صورت گرفت که مطابق این برداشت‌ها امام(ع) از اقدام‌های سیاسی پرهیز داشته و با حاکمان وقت سازش کرده است. اصلاح برداشت‌های اشتباه برخی از مردم از سیره امام ششم(ع) عامل نگارش یادداشت‌هایی توسط حضرت آیت‌الله خامنه‌ای  درباره‌ سیره‌ فرهنگی سیاسی امام صادق (ع) شد که در ۱۷ شماره‌روزنامه‌ی جمهوری اسلامی در خرداد سال ۱۳۵۸ منتشر شده است.

اصل این یادداشت‌ها مربوط به چند سخنرانی رهبر معظم انقلاب اسلامی در دوران پیش از پیروزی است، که در سال ۱۳۵۸توسط ایشان بازنویسی و منتشر شد.

بعدها و بین سال‌های ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۰ این یادداشت‌ها در قالب کتاب «پیشوای صادق» گردآوری و توسط دفتر نشر فرهنگ اسلامی چاپ و منتشر شد.  

قصد مولف معظم از انتشار متن مذکور آن بوده که به‌جای معرفی شناسنامه‌ای امام صادق(علیه السلام)، شرایط زمانه و اقدامات آن حضرت در تقابل با خلفای زمان، شعرا و علمای درباری و نیز تعامل با شیعیان به‌صورت غیر تفصیلی بیان شود. البته درکنار این مباحث، برخی مطالب دیگر نیز مانند فلسفه‌ نبوت، وظایف امام، مقصود از خلیفه‌ واقعی، تبیین دوره‌های چهارگانه‌ امامت، توضیح درباره‌ اقدامات امام سجاد و امام باقر(ع)، چگونگی کار تشکیلاتی حزب امامت، مقصود از «قائم» و مانند آن مطرح شده است.

در واقع «پیشوای صادق» به قلم مقام معظم رهبری، پیرامون فلسفه امامت امام صادق(ع)، ریزش‌ها و رویش‌های دوره‌ امام صادق(ع) -وجود تشکیلات سازمانی وسیاسی- ایدئولوژیک امامان(ع) خاصه ایشان و نوع سبك اداره آن‌ها رسيدگی به مشكلات شيعيان برگزاری كرسی‌های آزادانديشی تبليغ و ترويج مكتب تشيع و شاگردپروری كه به نوبه خود يكی از مهم‌ترين كارها در زمينه ابقای مكتب بوده است به رشته تحریر درآمده است.

در این کتاب، تلاش شده با استدلال‌های تاریخی اثبات شود که امام صادق(ع) از سیاست دوری نداشته و هرگز با حاکمان وقت سازش نکرده است.

نویسنده در «پیشوای صادق» سیره امامان معصوم(ع) را به انسانی ۲۵۰ ساله تشبیه کرده است که بر اساس شرایط زمانی، بهترین شیوه را برای رسیدن به اهداف اسلام، انتخاب کرده‌اند. سکوت، همکاری، آتش‌بس، جهاد، مبارزات سرّی، کار فرهنگی و تبیینی، از‌جمله این فعالیت‌ها است.

در این میان، امام صادق(ع) سهم تأثیرگذاری در تاریخ سیاسی اهل‌بیت (ع) داشته و برای تأسیس حکومت مطلوب ائمه(ع) تلاش کرده است. در این کتاب، با تشریح اهداف امامت و توضیح مبنای انسان ۲۵۰ ساله، جایگاه امام صادق(ع) و اقدامات وی تشریح شده است.

در نیمه اول کتابِ «پیشوای صادق»، فلسفه امامت بر مبنای انسان ۲۵۰ ساله تا زمان امام باقر(ع) تبیین شده است. نویسنده در این بخش از کتاب، سه «قضاوت» درباره امام صادق(ع) مطرح می‌کند؛ دو قضاوت «جانبدارانه» و «معترضانه» را که به‌گفته نویسنده، میان مردم رواج دارد، نقد کرده و قضاوت سوم را که نظر خود اوست، تبیین می‌کند.

نویسنده در ادامه به تحلیل زندگانی امام صادق(ع) پرداخته و تنها راه آشنایی با زندگی امام را در تشریح نموداری زندگی امام صادق(ع) در سه محور یافته است.

کتاب «پیشوای صادق» شامل یادداشت‌های مقام معظم رهبری پیرامون سیره فرهنگی و سیاسی امام صادق(ع) در ۱۱۳ صفحه توسط دفتر نشر فرهنگ اسلامی منتشر شده است.