«امت واحده»؛ توصیف قرآن از پیروان حقیقی ادیان + تلاوت

به گزارش ایکنا، سوره انبیاء بیست و یکمین سوره و از سوره‌های مکی قرآن است که با 112 آیه، در جزء ۱۷ قرار گرفته است و در ترتیب نزول، هفتاد و سومین سوره‌ای است که بر پیامبر اسلام(ص)، اندکی قبل از هجرت به مدینه نازل شده است.

در آیات 48 تا 90 این سوره، نام 16 تن از پیامبران آورده شده؛ همچنین در مورد پیامبر اسلام(ص)  و حضرت عیسى(ع)، بدون تصریح به نامشان سخن گفته شده، به همین دلیل، این سوره را «انبیا» نامگذاری کرده‌اند.

این سوره اندکى پیش از هجرت پیامبر اسلام(ص) به مدینه نازل شد؛ در دوره‌ای که اهالی مکه در اوج تکبر و بى‌‌اعتنایى به پیامبر و قرآن بودند. بر همین اساس، در این سوره نتیجه رفتار کافران و مشرکان که چیزی جز عذاب شدید الهی نیست، به تصویر کشیده می‌شود.

محتوای این سوره در دو بخش کلی اعتقادات و داستان‌های تاریخی است. در بخش عقائد، هدف این سوره تذکر دادن به مردم نسبت به غفلت آنان از معاد، وحی و رسالت است. در بخش داستان‌های تاریخی، بی‌توجهی مردم نسبت به دستورات و تذکرات پیامبران را مورد اشاره قرار داده که نتیجه‌اش خسارت و نابودی است. از جمله رفتارهای مشترکی که تمام پیامبران با آن روبرو شده‌اند، بی‌اعتنایی و مسخره شدن است.

این سوره پس از هشدار دادن به مخالفان پیامبر اسلام(ص) به سرگذشت حضرت موسی‌‌(ع) و هارون‌(‌ع) و نیز داستان حضرت ابراهیم(ع) می‌پردازد و سپس به ماجرای پیامبران لوط(ع)، نوح‌(ع)، داوود(ع)، سلیمان(ع)، ایوب‌(ع)، اسماعیل(ع)‌، ادریس(ع)‌ و ذوالکفل(‌ع)، ذوالنون‌(یونس)(ع) و داستان‌ حضرت‌ زکریا(ع) و حضرت‌ مریم(ع) اشاره‌ می‌کند و سرانجام پس از بیان این سرگذشت‌ها به این نتیجه می‌رسد که خداوند همگان‌ را «امت‌ واحده» قرار داده‌ است‌، هرچند این وحدت طی زمان، به‌ شیوه‌های‌ گوناگون‌ مخدوش شده است.

«إِنَّ هَذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّكُمْ فَاعْبُدُونِ وَتَقَطَّعُوا أَمْرَهُمْ بَيْنَهُمْ كُلٌّ إِلَيْنَا رَاجِعُونَ؛ اين (پيامبران بزرگی كه به آنها اشاره كرديم و پيروان آنها) همه امت واحدی بودند (و پيرو يك هدف) و من پروردگار شما هستم، مرا پرستش كنيد. (گروهی از پيروان ناآگاه) كار خود را به تفرقه در ميانشان كشاندند (ولی سرانجام) همگی به سوی ما باز می‌گردند (انبیاء، 92-۹۳).

تلاوتی با صدای استاد محمود ابوالسعود

وَذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغَاضِبًا فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَيْهِ فَنَادَى فِي الظُّلُمَاتِ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحَانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ (آیه 87 سوره انبیا)

در دنیای کنونی عده‌ای تصور می‌کنند شعار اسلام مبنی بر رسیدن به «امت واحده»، ترویج اسلام و حذف سایر ادیان است، در حالی که طرفداران همه ادیان می‌توانند با تأکید بر اشتراکات دینی و نیز احترام متقابل به اعتقادات و باورهای دینی یکدیگر، به دور از هر گونه تعرض و نابرابری، در کنار یکدیگر زندگی مسالمت‌آمیزی داشته باشند.

اما با توجه به زیاده‌خواهی و قدرت‌طلبی گروه‌هایی خاص، این اتحاد و همدلی میان پیروان ادیان شکل نگرفته است که اگر چنین می‌شد، دشمنی‌ها ایجاد نمی‌شد و ظالمان و زورگویان قدرت نمی‌یافتند.

با این حال قرآن این‌ خبر خوش را می‌دهد که صالحان وارثان زمین هستند و حکومت عدل و برابری در زمین گسترده خواهد شد: «وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ؛ در حقيقت در زبور پس از تورات نوشتيم كه زمين را بندگان شايسته ما به ارث خواهند برد»(انبیاء/ آیه ۱۰۵).