استقبال نوجوانان از کتاب‌های طنز دفاع مقدس
معاون فرهنگی و پرورشی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه طنز دفاع مقدس جا افتاده است، گفت: چند سالی است که با نشر کتاب‌های طنز در این حوزه، باعث شده نوجوانان به این حوزه علاقه‌مند شوند. از این موضوع می‌توان نتیجه گرفت که می‌توان مطالب دیگر را هم برای بچه‌ها به شکل طنز نوشت.
به گزارش خبرنگار ایکنا، نشست علمی «کتاب، تربیت، نوجوان»، امروز 26 دی در سالن فرهنگ دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد.
اصغر باقرزاده، معاون فرهنگی و پرورشی وزارت آموزش و پرورش در این نشست علمی، بیان کرد: تربیت یک جوشش درونی است و کتاب می‌تواند این جوشش درونی را به وجود بیاورد.
معاون فرهنگی و پرورشی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه تربیت سه رکن اصلی به نام دانش، گرایش و اختیار دارد و اگر این سه رکن درون فردی به وجود بیاید او در مسیر تربیت قرار گرفته است، افزود: از لحظه‌ای که فرد دانشی را پیدا می‌کند و گرایش‌های او انسانی می‌شود، اختیار او واقعی است و تحت تأثیر عوامل مادی نیست، این لحظه شروع تربیت شدن یک فرد است.
وی ادامه داد: نوجوان در هر نسل متفاوت است. یکی از اهدافی که در خواندن کتاب دنبال می‌شود، حفظ ادبیات و زبان است. اگر زبان حفظ شود، فرهنگ و مسائل تربیتی حفظ می‌شود اما اگر زبان حفظ نشود، مفاهیم مهمی که در کتب تربیتی وجود داشته، منتقل نخواهد شد.
کاهش میزان ترجمه کتاب
باقرزاده افزود: در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ شاهد ۴۲ درصد افزایش قیمت کتاب و ۱۷ درصد کاهش شمارگان کتاب بودیم. در سال گذشته 43 درصد تألیف و 57 درصد ترجمه کتاب داشتیم. امسال میزان تألیف کتاب به 57 درصد و ترجمه به 43 درصد رسیده است. کاهش میزان ترجمه کتاب جای شکر دارد زیرا معلوم نیست که چه کسی، چگونه مراقبت می‌کند. اگر در آمریکا و انگلیس گروه مدافع مادران تربیت تشکیل می‌شود، در ایران هم من باید به عنوان معاون پرورشی مدافع بچه‌ها باشم و جلوی این ترجمه‌ها را بگیرم و بگویم که به چه علت برخی کتب ترجمه می‌شود و اجازه چاپ به آن‌ها داده می‌شود.
وی با اشاره به اهمیت و تأثیر تجهیز کتابخانه‌های مدرسه‌ای، بیان کرد: باید از معلمانی که با ذوق و سلیقه خود قفسه‌ای در کلاس تعبیه کردند تا بچه‌ها کتاب‌هایی بیاورند و در آن قرار دهند، حمایت کرد که در معاونت ابتدایی این موضوع در حال پیگیری است.
باقرزاده اظهار کرد: اگر بتوانیم کتاب‌ها را بازی‌سازی کنیم و با ذائقه افراد تطبیق دهیم، منجر به مطالعه بیشتر می‌شود. امسال با همراهی حوزه هنری و سازمان ملی پژوهش، پویش کتابخوانی «هیس‌توری» را به راه انداختیم که 15 جلد کتاب در رابطه با سرگذشت استعمار است تا نوجوانان به استعمار آشنا شوند. 80 هزار نفر تا هفته پیش در این پویش شرکت کردند و اگر تعداد شرکت کننده‌ها به یک و میلیون نفر دانش‌آموز برسد، قول داده شده تا به نفر اول چهل میلیون تومان پرداخت شود.
استقبال نوجوانان از کتاب‌های طنز دفاع مقدس
وی افزود: طنز دفاع مقدس جا افتاده است، در گذشته بیشتر کتاب‌های دفاع مقدس عموماً معنوی و مذهبی بود و اما چند سالی است که با نشر کتاب‌های طنز در این حوزه باعث شده نوجوانان به این حوزه علاقه‌مند شوند. از این موضوع می‌توان نتیجه گرفت که اکنون که از این حوزه استقبال شده است، می‌توان مطالب دیگر را هم به شکل طنز نوشت و در اختیار بچه‌ها قرار داد.
غفلت از فضای پرورشی در مدارس
حامد صلاحی، دبیر سابق تحریریه خبرگزاری کتاب ایران در این نشست بیان کرد: در میراث گذشته ما اشارات بسیاری در رابطه با کتاب و تربیت شده است. در گذشته در زمانی که مکبت‌خانه وجود داشته، مکتب صرفاً فضای تعلیم نبوده و به مباحث پرورشی هم توجه می‌شده است اما امروز فضای پرورشی در مدرسه مغفول مانده است. نظام آموزشی امروز ما به متون مختلفی گره خورده است که باید در زمان مشخصی تدریس شود. مبنای سنجش یادگیری این متون بسیار سخت‌گیرانه و اضطراب‌آور است و این نظام آموزشی در انتها به کنکور گره می‌خورد. متأسفانه بسیاری از خلاقیت‌هایی که در کشورهای حوزه اسکاندیناوی در نظر گرفته شده، در نظام آموزشی ما دیده نشده است.
وی ادامه داد: فضای آموزشی و کنکور، امروز از ادبیات، نگارش و خلاقیت ادبی دور شده است این درحالی است که در نظام آموزشی آمریکا تنها درسی که تک ماده ندارد و بسیار مهم است درس انشاء است. هرکسی باید در دوره آموزشی بتواند براساس آنچه که آموخته یک متن خلاقانه بنویسد اما این ادبیات و انشاء در دوران دانش‌آموزی و دانشگاهی نظامی آموزشی ما مغفول مانده است. ما افرادی مانند جلال آل احمد داشتیم که به قدری خلاقانه تدریس می‌کردند، باعث شیفته شدن افراد به ادبیات می‌شدند.
تهی شدن درونمایه کانون پرورش فکری
صلاحی افزود: ما فرهنگ کتابخوانی در مدارس و خانواده‌ها نداریم. متأسفانه منابع جذاب برای مطالعه یا در اختیار نیست و یا ترویج نمی‌شود. باید بررسی شود که چرا کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در پیش از انقلاب و اوایل انقلاب بسیار پویا بوده اما اکنون از آن درونمایه تهی شده است. کانون پرورشی، مکانی بوده است که نوجوانان به کتاب و فرهنگ علاقه‌مند شوند و کانون را خانه خود بدانند.
وی اظهار کرد: ما مجلات و منابعی که در حوزه کودک و نوجوان فعالیت می‌کردند را از دست دادیم و این مجلات خبری از فعالیت این مجلات نیست. متأسفانه ما رسانه و زبان مناسب برای ارتباط با کودکان را نداریم که باید به این موضوع توجه کرد.
نوجوانی، اول جاده جوانی
محمدصالح مذنبی، مدیرکل دفتر انتشارات و فناوری آموزشی در این نشست بیان کرد: اساساً پرداختن به حوزه نوجوان نیازمند تعریف دقیق و درستی از این برهه مهم و حساس است. یکی از دلایلی که ما در تحقق اهدافمان در همه عرصه‌های فرهنگی و تربیتی از جمله در موضوع کتاب به نتیجه درستی نمی‌رسیم، این است که ویژگی‌های نوجوان و اقتضائات آن را کامل نمی‌شناسیم. ما افراد را به دو گروه تقسیم می‌کنیم که دوره کودک و جوانی است و برای نوجوانی تعریف روشنی نشده است. برخی نیز به صورت افراطی این دوره را به صورت مستقل تعریف می‌کنند. نوجوانی اول جاده جوانی است و همیشه قرار گرفتن در اول جاده متفاوت از تمام مسیر است. در نتیجه آموزش‌ها و تربیت‌ها باید متناسب با فردی باشد که تازه اول دوره جوانی را تجربه می‌کند.
وی ادامه داد: اگر بخواهیم از منظر سیاست‌گذار این عرصه ورود درستی داشته باشیم، باید بدانیم که در دوره نوجوانی انسان دوره خردسالی و کودکی را پشت سر گذاشته و متناسب اقتضائات جامعه، مشاهداتی دارد که باید نیازهای این نوجوان شناخته شود و برای آن پاسخ یافت.
کنکور، کور کن نظام تعلیم و تربیت
مذنبی با بیان اینکه کنکور کور کن نظام تعلیم و تربیت است، ادامه داد: چرا باید دستگاه تعلیم و تربیت، کودکان و نوجوانان را برای دانشگاه تربیت کند؟ وقتی تنه اصلی جریات تربیت و یادگیری در کشور با این حجم زمانی زیادی که در اختیار دارد، صرف کنکور می‌شود، کارهای پرورشی فوق برنامه نام می‌گیرد، این درحالی است که اصل برنامه است. هرآنچه که ما در امر مطالعه و کتابخوانی به دنبال آن هستیم، در مسلخ کنکور، ذبح می‌شود. معلم و مربی فرصت زیادی برای مطالعه کتاب در مدرسه ندارد و بخش عمده‌ای از زمان صرف مطالب دیگر می‌شود.
وی در پایان اظهار کرد: کتاب خوب، کتابی است که شوق یاد گرفتن را در فرد ایجاد کند تا میل و رغبتی برای دانا شدن پیدا کند. طی پژوهشی که دردسال گذشته بین نوجوان انجام شد، 60 درصد آن‌ها اذعان کردند که با وجود همه فناوری‌های جدید همچنان دوست داریم کتاب‌های چاپی در دست بگیریم.
انتهای پیام
