تصویرگری از قهرمانی واقعی در فیلم «شماره 10»

«شماره 10» چهارمین فیلم حمید زرگرنژاد در مقام کارگردان است. این فیلم را می‌توان تا در کارنامه این فیلم‌ساز یکی از آثار موفق در نظر گرفت. قصه درباره اسیری ایرانی است که موفق به فرار از زندان بعثی‌ها می‌شود. فیلم برگرفته از واقعیتی تاریخی است.

داستان

«شماره 10» قصه اسیری ایرانی است که مجید صالحی آن را بازی می‌کند. او به‌ اتفاق یکی از همرزمانش از زندان  فرار کرده و اسامی اسرا را به صلیب سرخ می‌رساند و سپس برای کمک به دوستانش به زندان بازمی‌گردد. قصه «شماره 10» نشان می‌دهد با کاری تکراری رو‌به‌رو نیستیم چون تابه‌حال از فرار یک اسیر آثار متعددی ساخته‌ شده است اما اینکه اسیر توانسته فرار کند اما در ادامه خود به اردوگاه اسرا بازگشته، موضوعی است که تا به‌ حال بیان‌ نشده است.

آدم‌های قصه تماماً از جنس واقعیت هستند اما این واقع‌نگاری همانند برخی کارهای اجتماعی ساکن و خنثی نیست بلکه در برخی مواقع رفتارهای قهرمان گونه را از شخصیت‌های فیلم به‌ویژه مجید صالحی شاهد هستیم. قصه همچنین پر از کشش‌های روایی است پس ریتم قصه خسته‌کننده نبوده و تماشاگر آن را تا انتها دنبال ‌می‌کنند.

ساختار

بحث فنی به کارگردانی خوب زرگرنژاد مربوط می‌شود. «شماره 10» با اینکه در ژانر دفاع مقدس تولیدشده، اثری گران نیست اما این کم‌خرج بودن، روی کیفیت تأثیر منفی ندارد. این امر نشان می‌دهد فیلم‌ساز از تمام ظرفیت‌های موجود توانسته استفاده کند. ریتم فیلم کند نیست چون تعداد سکانس‌ها و لوکیشن‌ها زیاد است و تماشاگر از دیدن فیلم خسته نمی‌شود.

بازی‌ها یکی دیگر از اتفاقات خوب «شماره 10» است. مجید صالحی به‌عنوان هنرمندی که ما او را با نقش‌های طنز می‌شناسیم در «شماره 10» کارکتری کاملاً جدی را بازی کرده است. وی نشان داده هرگاه در کارهای جدی حضور داشته، توانسته به‌ خوبی از عهده کار برآید. همچنین بازی احمد کاوری در فیلم قابل توجه است. البته در این میان نباید از نقش‌آفرینی خوب سیامک صفری و بهرنگ علوی نیز غافل شد.

فیلمبرداری این کار می‌توانست پاشنه آشیل باشد چون سرعت دوربین در برخی سکانس‌ها ممکن بود مشکل ایجاد کند اما نه‌تنها این اتفاق رخ نداد بلکه این فیلم توانسته یکی از اتفاقات خوب در حوزه سینمای دفاع مقدس باشد. تهیه‌کننده این فیلم دفاع مقدسی را ابراهیم اصغری بر عهده دارد فیلم‌سازی که سال‌هاست در حوزه دفاع مقدس کار می‌کند و دو سال پیش با فیلم خوب «تک‌تیرانداز» توانست نظرها را به سمت خود جلب کند.

محتوا

«شماره 10» می‌توانست تبدیل به یک کار کاملاً سفارشی شود چون معمولاً آثاری که از سوی نهادی دولتی تولید می‌شوند با چنین مشکلی رو‌به‌رو هستند اما خوشبختانه این اتفاق را در این فیلم نمی‌بینیم. این مزیت نیز تا حدی برگرفته از اقتباس‌هایی است که کارگردان برای تولید فیلم از کتب مختلف داشته است. همچنین حضور فردی که خود جنگ را از نزدیک لمس کرده در مقام تهیه‌کننده، کار را از کلیشه‌های رایج دور کرده است.

«شماره 10» یک پیام بسیار ویژه دارد. آن‌هم موضوعی قهرمان محور فیلم است. متأسفانه بعد از دهه 70 به بهانه حمایت از سینمای واقع‌گرا، موضوعات قهرمان محور از سینمای ایران حذف شد، در صورتی‌ که در همه جای جهان از قهرمان به‌عنوان ابزاری تأثیرگذار برای جذب مخاطب بهره برده می‌شود. درباره الزام پرداختن به قهرمان باید گفت جدا از دلایل سینمایی هر جامعه‌ای برای الگوسازی نیاز به قهرمان دارد. بهترین قهرمان‌های معاصر نیز در کشورمان رزمندگان هشت سال دفاع مقدس هستند که هراندازه درباره آنها کار شود بار موضوع برای پرداختن به آنها وجود دارد.

در خاتمه باید تأکید کرد فیلم «شماره 10» مورد رضایت اکثر تماشاگران حاضر در سینمای رسانه واقع شد. به‌ ویژه بعد از تماشای فیلم، همگی عوامل را تشویق کردند. البته باز هم باید توجه داشت که این فیلم، اثری فوق‌العاده به‌حساب نمی‌آید اما با توجه به بودجه‌ای که در اختیار فیلم بوده، توانسته به موفقیت لازم دست پیدا کند.

داوود کنشلو