جشنواره چهلویک فیلم فجر یکی از متفاوتترین دورههای این رویداد سینمایی به لحاظ تغییرات ساختاری، کیفیت برگزاری و حضور پررنگ فیلمهای دولتی است که مواردی چون حذف فرش قرمز و جایگزینی با فرش ایرانی! در عوض تغییر فرهنگ فرش قرمز، نمایش دو فیلم ناقص که در اکران کامل خواهند شد! و مواردی ازایندست در طی جشنواره توسط منتقدان مطرح شد.
با توجه به اینکه جای منتقدان و نقد در فیلم فجر امسال بهشدت خالی بود و برای مسئولان جشنواره نیز اهمیتی نداشت، ایکنا گفتوگوهایی را انجام داده است و در این بخش نظرات حسین سلطانمحمدی؛ منتقد و مدرس سینما را جویا شدهایم.
ایکنا - جشنواره چهلویکم فجر به پایان رسید و این رویداد سینمایی با حواشی بسیاری روبهرو بود. پیرامون این موضوع چه نظری دارید؟
جشنواره این دوره تحت تأثیر اتفاقات چند ماه اخیر جامعه بود اما باید توجه داشت که عمده آثار کارهایی بودند که پرونده ساختشان را پیش از اتفاقات ماههای اخیر دریافت کرده بودند. برای همین آنچه در فیلم فجر دیده شد، ماحصل آن چیزی بود که در سینمای کشورمان رخداده است. در حوزه دفاع مقدس، ما شاهد تفاوت آشکاری در حوزه کیفیت و کمیت آثار بودیم. برای مثال پرداختن به سرداران جنگ بهویژه شهید بروجردی و همچنین توجه به منافقین ازجمله این موضوعات بود که اتفاقی مثبت برای فجر امسال محسوب میشود.
فیلمهای اجتماعی جشنواره تلاش داشتند به موضوعات جدیدی چون فرزندآوری و خانواده بپردازند. توجه به خانواده هم تنها به یک قشر خاص مشاهده نمیشد. برای مثال در هفت بهارنارنج به سالمندان نظر شده بود یا اینکه در فیلم پوراحمد، نوجوانان مدنظر بودند. نگاه دیگری که جشنواره امسال به موضوعات اجتماعی داشت را میتوان در فیلم استاد مشاهده کرد. در این کار جنبش میتو موردنظر بود. کارهایی که نام بردم اگر با دید مثبت ارزیابی شوند آثار بدی نیستند.
یکی از کارکردها مثبت برخی آثار جشنواره به جریان سازی آنها مربوط میشود که در برخی فیلمها دیده میشود. برای مثال در فیلم پرونده باز است، به قتل غیر عمد پرداخته میشود؛ موضوعی که میتواند برای قوه قضاییه مجالی برای اندیشیدن به برخی احکام باشد. در فیلم کاپیتان نیز به معضلات تکفرزندی اشاره میشود. در این فیلم فرزند خانواده آرزو دارد یک خواهر و برادر داشته باشد زیرا از شرایط موجود بسیار آسیبدیده است.
ایکنا – درباره موضوعات آثار توضیح دادید آیا برای شکل اجرایی جشنواره هم میتوانید امتیازی قائل شوید؟
درباره شکل اجرای جشنواره هم باید بگویم چیزی خارج از انتظار رخ نداد چون از قبل معلوم بود وقتی گروه برگزارکننده، جدید میشود چنین دشواریهایی نیز پیش میآید. درضمن مشکل ستاد جشنواره این بود که میخواست چرخ را ابتدا خلق کند. نگرشی اشتباه که در بسیاری از مدیران و مسئولان وجود دارد، زیرا با این طرز نگاه، چشم خود را به روی داشتههای گذشته خود میبندیم. درحالیکه میشود از نکات مثبت دورههای قبل استفاده برد.
درباره نحوه اطلاعرسانی ستاد اجرایی جشنواره هم نقدهای جدی مطرح است. برای مثال از بازار فیلم خبری نداریم یا اینکه درباره موضوعات مربوط با جشنواره با داورها گفتوگویی خبری نشده است.
ایکنا – بزرگترین حاشیه جشنواره چهلویکم فیلم فجر عدم حضور هنرمندان در نشستهای خبری فیلم بود. این اتفاق تابهحال با این میزان رخ نداده بود. در همین راستا یکی از مدیران سینما، سینماگران را تهدید کرد که دیگر به آنها اجازه کار داده نمیشود. پیرامون این موضوع چه نظری دارید؟
فیلمها دو مالک دارند. ابتدا مالکیت معنوی و سپس مادی. در بخش اول هنرمندان باید به جلسات میآمدند و از کارشان دفاع میکردند. اتفاقی که حاضر به انجام آن نشدند. در بحث مالکیت اقتصادی همه صاحبان اثر در جلسات حاضر شدند. اما در این راستا موضوعی مطرح است. هنرمندانی که میخواهند تداوم داشته باشند باید دیده شوند پس وقتی خود با تحریم جلوی دید شدن کارشان را میگیرند بیش از همه به خود ضربه زدهاند.
درباره تهدید هنرمندان هم نباید این سخنان را چندان جدی گرفت آنچه اهمیت دارد سخنان وزیر و یا رئیس سازمان سینمایی است. هیچ نشانی از تهدید هنرمندان در آن نبود پس نباید به برخی حرفها توجه کرد.
ایکنا – سخن پایانی به اظهارنظر وزیر ارشاد و رئیس سازمانی سینمایی مربوط میشود که هرکدام بهنوعی جشنواره چهلویکم را اتفاقی منحصربهفرد در سینما توصیف کردهاند! این حرفها بر چه مبنای زده میشود وقتی میبینیم که به گواه اکثر اهالی رسانه و منتقدان با رویدادی کماثر مواجه میشویم؟
کدام مدیر نمیگوید جشنواره من اتفاقی طراز نیست؟ هر مدیری تلاش دارد از اتفاقی که رقمزده دفاع کند پس بیجهت در چنین اظهارنظرهایی به دنبال منطق نباشید.
گفتوگو: هومن اصلانی
انتهای پیام