گبرلو: استقبال از فیلم فجر صحنه‌سازی بود + صوت
یک منتقد و کارشناس سینما گفت: برگزارکنندگان جشنواره تلاش کردند فضای حاکم بر جشنواره را پررونق توصیف کنند و با آوردن آدم‌های بی‌ربط سعی کردند بگویند جشنواره با استقبال خوبی مواجه شد و این صحنه‌سازی در سینماهای مردمی نیز وجود داشت.
جشنواره چهل‌ویک فیلم فجر یکی از متفاوت‌ترین دوره‌های این رویداد سینمایی به لحاظ تغییرات ساختاری، کیفیت برگزاری و حضور پررنگ فیلم‌های دولتی است که مواردی چون حذف فرش قرمز و جایگزینی با فرش ایرانی! در عوض تغییر فرهنگ فرش قرمز، نمایش دو فیلم ناقص که در اکران کامل خواهند شد و مواردی از این دست طی جشنواره توسط منتقدان مطرح شد.
با توجه به اینکه جای منتقدان و نقد در فیلم فجر امسال به‌شدت خالی بود و برای مسئولان جشنواره نیز اهمیتی نداشت، ایکنا در این زمینه گفت‌وگوهایی را انجام داده است و در این بخش نظرات محمود گبرلو؛ منتقد و مدرس سینما را جویا شده‌ایم.
ایکنا – چهل‌‌و‌یکمین جشنواره فیلم فجر به کار خود پایان داد. این رویداد سینمایی با حاشیه‌های بسیاری روبرو بود ارزیابی شما به لحاظ کمی و کیفی از این جشنواره چیست؟
با آمدن دولت جدید طبیعتاً جشنواره فیلم فجر نیز دستخوش تغییراتی شد ولی باید توجه داشت که جشنواره این دوره را باید با توجه به استراتژی‌های دولت ارزیابی کرد نه در قیاس با دوره‌های پیشین. با توجه به این توضیح جشنواره امسال را رویدادی شتابزده توصیف می‌کنم.
به باور من مدیران سینمایی و فرهنگی می‌توانستند بسیار بهتر عمل کنند. برای نمونه به برخورد وزیر ارشاد و دیگر مدیران سینمایی با هنرمندانی که جشنواره را تحریم کردند اشاره می‌کنم. آنها می‌توانستند با زبان مهر و محبت با هنرمندان برخورد کنند که این اتفاق در عمل رخ نداد. همین عامل باعث تحریک دیگر هنرمندان شد تا عدم حضور هنرمندان در جشنواره فجر شکلی همه‌جانبه به خود گیرد. هر وزیری که در دولت انتخاب می‌شود موظف است نسبت به زیرمجموعه خود رفتاری محبت‌آمیز داشته باشد. در مرحله پایین‌تر به دبیر جشنواره می‌رسیم. او فردی متدین است که تهیه‌کنندگی هم می‌کند اما باید توجه داشت یک تهیه‌کننده خوب الزاماً نمی‌تواند یک دبیر شایسته برای رویدادی همچون جشنواره فجر باشد.
اگر وزیر یا رئیس سازمان سینمایی، دبیری مناسب و مورد تائید و مقبولیت هنرمندان انتخاب می‌کردند شاید بسیاری از اهالی سینما جشنواره را تحریم نمی‌کردند. شاید در عالم واقع دبیر جشنواره یک فرد امنیتی نباشد اما همین که با این خصیصه شناخته می‌شود دلیل محکمی است تا فرد دیگری باید به‌عنوان دبیر جشنواره انتخاب می‌شد. من حساب محمد خزاعی؛ رئیس سازمان سینمایی را از مدیریت فرهنگی و هنری فعلی جدا می‌دانم چون معتقدم او فردی دلسوز سینماست اما موضوع اینجاست افرادی که سینما را در سایه هدایت می‌کنند به رئیس سازمان سینمایی ربطی ندارند.
ایکنا - کمی هم درباره کیفیت آثار توضیح دهید. آیا فیلم‌هایی که به نمایش درآمدند کارهای درخور توجهی بودند؟
محصولات سینمایی ربطی به رئیس سازمان سینمایی یا وزیر ندارد بلکه حاصل تلاش سینماگران است. من تعدادی از کارهای جشنواره را پسندیدم به‌ویژه آثاری که توسط فیلمسازان فیلم اولی ساخته بودند. برای مثال به فیلم «در آغوش درخت» و «سرهنگ ثریا» اشاره می‌کنم که فیلم‌های بسیار خوبی بودند.
بیشتر بخوانیم
سلطان‌محمدی: جشنواره فجر در اجرا و اطلاع‌رسانی اشکال جدی داشت + صوت
سؤالی در این میان مطرح است. آیا تولیدات امسال جشنواره به سیاست‌های دولت جدید ربط دارد؟ من جواب مشخصی برای آن ندارم چون فیلم‌هایی که دیدم چندان تفاوتی با آثاری که در دوره‌های قبل تماشا کردم نداشت، در جشنواره‌های پیشین نیز فیلم دفاع مقدسی یا اجتماعی وجود داشت. امسال هم همین تولیدات بودند. سؤال دیگر من از مدیریت سینمایی این است آیا فیلم‌هایی نظیر «آه سرد»، «استاد» یا «هفت بهار نارنج» کارهایی هستند که می‌خواهند تماشاگر را به سینما بکشانند؟ آیا این قبیل فیلم‌ها در راستای شعار مدیران سینمایی برای حضور مردم در سینماهاست؟
نقد دیگر من به پنهان‌کاری مربوط می‌شود که در جشنواره وجود داشت. دیگر زمان این قبیل رفتارها گذشته است زیرا با گسترده شدن فضای اطلاعاتی امکان پنهان‌کاری وجود ندارد. گواه بارز این ادعا را در جشنواره امسال مشاهده کردیم. جشنواره فجر اسامی داوران را اعلام نکرد ولی اعضای داوری توسط شبکه بیگانه «من و تو» اعلام شد! روزی خواهد رسید که جشنواره فیلم فجر مجبور خواهد شد که جلسات هیئت انتخاب را به صورت مستقیم پخش کند.
ایکنا- ادعاهای مسئولان سینمایی در استقبال مردم و اهالی رسانه از جشنواره را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
برگزارکنندگان جشنواره تلاش کردند فضای حاکم بر جشنواره را پررونق توصیف کنند برای همین با آوردن آدم‌های بی‌ربط با فضای رسانه سعی داشتند بگویند جشنواره با استقبال خوبی مواجه شد. این صحنه‌سازی در سینماهای مردمی نیز وجود داشت. در چنین شرایطی جشنواره امسال به‌شدت به یک مدیری نیاز داشت که بتواند در شرایط بحرانی کارها را به بهترین وجه انجام دهد ولی این امر رخ نداد.
ایکنا - داوری جشنواره امسال را ارزیابی کنید و بگویید آیا انتخاب‌ها مبتنی بر تصمیمات سینمایی بوده است؟
من همه فیلم‌های جشنواره را تماشا کردم. جشنواره امسال در انتخاب فیلم استراتژیک اشتباه عمل کرد. همچنین نوع تقدیرها و اهدای جوایز به برگزیدگان یک آبروریزی تمام‌عیار بود. برای نمونه به برخی اسامی در لوح‌های تقدیرها اشاره می‌کنم که لکه‌گیری شده بود! نکته بعد به انتخاب بهترین بازیگر مربوط می‌شود، ژاله صامتی و بابک حمیدیان نقش‌آفرینی بسیار خوبی در کارهایشان داشتند اما در کمال تعجب افرادی دیگر سیمرغ را دریافت کردند.
ایکنا - فیلم‌هایی که در جشنواره فیلم فجر امسال به نمایش درآمد تصور روشنی برای گیشه سال آینده ایجاد نکرد چون با این قبیل تولیدات نمی‌توان به رونق سینما امید داشت این مسئله را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
به نکته درستی اشاره کردید با فیلم‌های به نمایش درآمده در جشنواره، نمی‌توان به رونق گیشه در سال آینده امید داشت. منظورم از رونق گیشه به بلیط‌های ارگانی خلاصه نمی‌شود بلکه رونق زمانی است که مردم خود درصدد تهیه بلیط باشند. این عدم توفیق نیز مربوط به همه آثار نیست، معتقدم چند فیلم نظیر؛ «اتاقک گلی»، «یادگار جنوب» و «غریب» خواهند توانست تا حدی با مخاطب ارتباط برقرار کند.
استراتژی ما برای گیشه مشخص نیست زیرا وقتی فیلم‌های پرفروش را مدنظر قرار می‌دهیم عمدتاً با کارهای کمدی سخیف روبرو هستیم درصورتی‌که با یک برنامه‌ریزی درست، می‌توان کارهای خوب و موفقی در گیشه موفق داشت. در هر جایی از دنیا فیلم‌هایی وجود دارند که برای کشف استعدادهای جدید تولید می‌شود اما این کارها راهی در اکران ندارند و بیشتر در گروه هنر و تجربه به نمایش درمی‌آیند ولی این آثار به‌هرحال برای اعتلای هنری سینما باید ساخته شود.
ایکنا - سؤال پایانی به عدم حضور هنرمندان در جشنواره فیلم فجر مربوط می‌شود. برخی از مدیران این اقدام هنرمندان را محکوم و تهدید کردند. پیرامون این موضوع چه نظری دارید؟
هنرمندان دارای روحیه حساسی هستند و ارتباطشان با مردم نزدیک است. پس هر اتفاقی در جامعه رخ دهد روی آنها تأثیر می‌گذارد. برای همین متولیان هنر باید این درک را داشته باشند اگر مسئولیتی بر عهده دارند باید با روحیه هنرمندان نیز آشنا باشد. از نگاه من فیلمساز یا بازیگری که بنا به دلیلی دوست ندارد در جشنواره حاضر شود خطایی را مرتکب نشده چون حق دارد در رویدادی حاضر یا غایب باشد.
این اتفاق در سال‌های قبل نیز رخ‌داده است. با این توضیحات برخی اظهارنظر مدیران را ناشی از جایگاه امنیتی آنها می‌دانم. در همین راستا تأکید مجدد دارم در حوزه فرهنگ نباید از افرادی که ویژگی امنیتی دارند استفاده شود.
تجربه ثابت کرده هنرمند دستورپذیر نیست، هنرمند تنها با اقناع همکاری می‌کند و با حکم و دستور نمی‌توان به نتیجه لازم رسید. هیچ مدیری نمی‌تواند بگوید که برخی بازیگران در آثار سینمایی حضور نداشته باشند. هنرمندان سرمایه‌های سینمای ایران هستند و نمی‌توان آنها را نادیده گرفت.
گفت‌و‌گو از داوود کنشلو
انتهای پیام
