ماه رمضان؛ فرصت طلایی دانشجویان برای انس با قرآن

حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی جلیلی، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های آزاد اسلامی استان تهران، در گفت‌وگو با ایکنا به بیان نکاتی درباره اهمیت ماه مبارک رمضان، تلاقی این ماه با عید نوروز و همچنین توصیه‌هایی به دانشجویان پرداخت و گفت: لازم است به ویژگی‌های خاص ماه مبارک رمضان اشاره کنم که آن را تبدیل به ماهی خاص با فرصت‌های ویژه نسبت به ماه‌های دیگر کرده است. پیامبر گرامی اسلام(ص)، قبل از اینکه ماه رمضان شروع شود، در ماه شعبان، خطبه‌ای را در مسجد خواندند که به خطبه شعبانیه معروف شده اما این خطبه درباره ماه رمضان است. پیامبر در آنجا چند خصوصیت را برای این ماه بیان کرده‌اند. ایشان می‌فرمایند: «یا ایهاالناس قد أقبل إليكم شهر اللَّه بالبركة و الرَّحمة و المغفرة» یعنی ماه رمضان با سه خصوصیت شامل برکت، رحمت و مغفرت به سوی شما آمد. خطاب پیامبر(ص) در اینجا به همه مردم است و صرفاً مؤمنین را در برنمی‌گیرد.

برکت اعمال غیر ارادی در ماه رمضان

وی افزود: ما هر وقت ابزار حداقلی، بیشترین کاربرد را داشته و بخواهیم استفاده حداکثری ببریم در ادبیات دینی به آن برکت می‌گوییم؛ مثلا وقتی هزار تومان، اندازه پنج هزار تومان سود بدهد می‌گوئیم برکت داشته است. جالب است که پیامبر(ص) چند نکته را بیان می‌کنند که نشان دهنده این برکت در ماه مبارک رمضان است و از جمله می‌فرمایند نفس کشیدن که غیراختیاری‌ترین کاری است که انسان‌ها انجام می‌دهند در این ماه، حکم تسبیح را دارد. در حالی که اگر بخواهیم در ماه‌های دیگر به رشد معنوی برسیم باید کارهای اختیاری را با انگیزه عبادت و الهی انجام دهیم اما رمضان آنقدر برکت دارد که غیرارادی‌ترین کار آدم هم باعث رشد معنوی وی‌ می‌شود. حال تصور کنید کارهای اختیاری انسان در این ماه چه فرصتی برای رشد معنوی فراهم می‌‌کند.

حجت‌الاسلام جلیلی تصریح کرد: پیامبر اکرم(ص) مثال دیگری می‌زنند و می‌فرمایند خوابیدن شما در این ماه هم عبادت است. همچنین در احادیث دیگری گفته شده که یک آیه قرآن خواندن در ماه مبارک رمضان به اندازه ختم همه قرآن است. همه قرآن طبق برخی نقل‌ها 6666 آیه است اما یکبار قرآن که خوانده شود انگار در طول سال 6666 بار ختم قرآن کرده‌اید. همچنین قرآن می‌فرماید: «لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ؛ شب قدر از هزار ماه بهتر و بالاتر است» (قدر/ 3) جالب است که گفته نشده مساوی با هزار ماه است بلکه گفته شده بهتر از آن است. هزار ماه برابر با هشتاد و سه سال است یعنی برابر با یک عمر معمولی که بسیاری از انسان‌ها دارند.

ارزش والای شب‌های قدر

مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های آزاد اسلامی استان تهران گفت: ظاهراً یکبار پیامبر اسلام(ص) اندوهگین بودند، جبرئیل از وی پرسیدند علت چیست؟ گفت در احوال اقوام گذشته فکر می‌کردم که عمرهای طولانی داشتند و می‌توانستند به میزان زیادی عبادت کنند اما عمرهای ما کوتاه و در حدود هفتاد هشتاد سال است. جبرئیل این نکته را نزد خداوند مطرح کرد و خداوند فرمود من به شما شب‌های قدری را دادم که هر کدامش اندازه یک عمر برکت دارد و شما در این شب می‌توانید به میزان زیادی رشد کنید. بنابراین این خصوصیت که پیامبر گرامی اسلام(ص) به آن اشاره می‌کنند نشان می‌دهد فرصتی عالی برای ما فراهم است و هر کار معنوی که در این ماه انجام شود و حداقل‌ترین کارها هم می‌تواند ما را رشد دهد بنابراین بهتر است کارهای اختیاری و ارادی با انگیزه‌های الهی را به میزان بیشتری انجام دهیم. حتی در ارتباطاتی که با خانواده، دوستان، فقرا، همسایه‌ها، رفقا و ... داریم باید این نکات معنوی را در نظر داشته باشیم.

وی در ادامه به توصیه‌های خود نسبت به دانشگاهیان پرداخت و یادآور شد: طبیعتاً دانشگاهیان هم افرادی همانند سایر افراد جامعه هستند و در بسیاری از موارد با آنها مشترک هستند اما به صورت ویژه لازم است با توجه به اینکه ایام ماه مبارک رمضان با نوروز یکی شده است موضوع صله رحم را در نظر داشته باشند. متأسفانه بسیاری از جوانان امروز ما ارتباط کمرنگی با خانواده‌ها دارند چراکه فضای مجازی آنها را سرگرم خود کرده است بنابراین دانشجویان که افراد نخبه و تأثیرگذار در جامعه هستند می‌توانند در این ایام ارتباط بیشتری با خانواده داشته باشند. توصیه دیگرم این است که انس خودشان با قرآن را در ماه مبارک رمضان بیشتر کنند.

توصیه‌هایی به جوانان و دانشجویان

حجت‌الاسلام جلیلی بیان کرد: خداوند درباره قرآن فرموده است: «وَيَوْمَ نَبْعَثُ فِي كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيدًا عَلَيْهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ ۖ وَجِئْنَا بِكَ شَهِيدًا عَلَىٰ هَٰؤُلَاءِ ۚ وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَانًا لِكُلِّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً وَبُشْرَىٰ لِلْمُسْلِمِينَ؛ و روزی که ما در میان هر امتی از رسولان خودشان گواهی بر آنان برانگیزیم و تو را (ای محمد) بر این امت گواه آریم (آن روز سخت را یاد کن و امت را متذکر ساز)، و ما بر تو این کتاب (قرآن عظیم) را فرستادیم تا حقیقت هر چیز را روشن کند و برای مسلمین هدایت و رحمت و بشارت باشد» (نحل/ 86) قرآن هرآنچه بشر برای رشد معنوی و حتی آباد کردن دنیا نیاز دارد را بیان کرده است. دانشجویان افرادی نخبه و فرهیخته هستند بنابراین لازم است انس خود را با قرآن بیشتر کنند و تأمل و تفکر در آیات قرآن هم داشته باشند؛ مثلاً می‌توانند هر روز در این بهار قرآن و بهار طبیعت، آیه‌ای که می‌خوانند در مورد آن تأمل هم داشته باشند و این اقدام به برنامه هر روزه آنها تبدیل شود.

مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های آزاد اسلامی استان تهران افزود: دلبستگی جوان به دنیا کمتر از بقیه است. در روایات داریم که ماه رمضان، خداوند دست و پای شیطان را می‌بندد و همین امر باعث می‌‌شود توجه به دنیا و گناه کمتر شود. همچنین گفته شده وقتی جوانی به درب خانه خدا رفته و سر به سجده می‌گذارد خداوند در مقابل فرشتگان به این جوان مباهات می‌کند بنابراین بهتر است در این ایام این فرصت را غنیمت شمرده و ارتباط خود را با خداوند بیشتر کرده و مخصوصاً دعای افتتاح، دعای سحر و مناجات ابوحمزه ثمالی که دعای بسیار پرمغزی است را بخوانند. خواندن صحیفه سجادیه در این ایام هم باعث می‌شود انس جوانان با خداوند بیشتر شود. این اقدامات معنوی برای یک دانشجو تبدیل به سرمایه می‌شود و می‌تواند در طول سال در کارهای دنیوی، درسی، علمی و ... از آن بهره‌مند شود.