اهتزاز پرچم سفید مدیران سینما برفراز گیشه + فیلم

اکران نوروزی بهترین ایام برای هر تهیه‌کننده‌ای است تا فیلم خود را روی پرده بفرستد زیرا در این ایام آثاری که به نمایش در می‌آید به دلیل شرایط ویژه‌ای که در تعطیلات وجود دارد با استقبال نسبتاً خوب مخاطبان مواجه می‌شود. در چنین شرایطی چهار فیلم؛ «غریب»، «ملاقات با جادوگر»، «فسیل» و «عروس خیابان فرشته» برای نمایش نوروزی سینماها انتخاب شدند که یک فیلم (ملاقات با جادوگر) بنا به دلایلی از این لیست حذف شد.

از نحوه چینش فیلم‌های امسال می‌توان نتیجه گرفت با توجه به اتفاقاتی که اخیراً رخ داده و دور شدن مردم از سالن‌های سینما را در پی داشته، مدیران سینمایی با انتخاب فیلم‌های صرفا گیشه‌پسند به هر قیمتی می‌خواهند تماشاگر را به سالن‌های نمایش بکشانند بدون اینکه برایشان کارکرد فرهنگی هنر هفتم دارای اهمیت باشد. البته باید به لیست فیلم‌های طنز «خط استوا» و «چپ راست» را هم اضافه کرد؛ آثاری که اوائل اسفند روی پرده رفته‌اند و احتمالاً به نمایش خود ادامه می‌دهند.

درباره کیفیت کارهای طنز به نمایش در آمده باید گفت عمده این تولیدات لایق عنوان طنز نیستند زیرا وقتی به فیلم‌هایی نظیر؛ «اجاره‌نشین‌ها» و «مهمان مامان» را می‌توان طنز فاخر نامید آیا به این قبیل تولیدات همه این عنوان تعلق می‌گیرد؟ مطمئناً جواب خیر است اما این موضوع چندان برای مدیران سینمایی در شرایط فعلی اهمیت ندارد بلکه آنچه مهم است، کشاندن تماشاگر به هر قیمتی به سالن‌های سینماست! به هر حال در ادامه به صورت اجمالی معرفی کوتاه از فیلم‌های نوروزی خواهیم داشت.

«غریب» ساخته محمدحسین لطیفی در جشنواره چهل‌و‌یک چند سیمرغ به خود اختصاص داد و توانست مورد استقبال مردم و منتقدان واقع شود. این کار برشی از زندگی شهید بروجردی است. در این کار فیلم نگاهی واقعی به دور از شعارهای کلیشه‌ای به قهرمان را شاهدیم. درضمن در بحث کارگردانی و ساختار هم، فیلمساز بعد از «روز سوم» اتفاق خوب دیگری در کارش رقم زده است. بازی‌ها در«غریب» هم، بسیار خوب از کار درآمده است. در این میان بابک حمیدیان یکی از بهترین نقش‌آفرینی‌های خود را در این کار ارائه می‌دهد.

«فسیل» به کارگردانی کریم امینی و تهیه‌کنندگی ابراهیم عامریان است. یکی دیگر از فیلم‌های نوروزی امسال است. بهرام افشاری، هادی کاظمی، الناز حبیبی، الهه حصاری، ایمان صفا، بابک کریمی، سیدجواد هاشمی و ... در این فیلم کمدی ایفای نقش کرده‌اند. داستان فیلم قبل از انقلاب می‌گذرد. در این کار جدا از لودگی‌های رایج، برخی بی‌اخلاقی‌های کلامی را هم شاهدیم. «فسیل» به لحاظ مضمونی نه تنها هیچ چیز ارزشمندی برای ارائه ندارد به لحاظ ساختاری نیز کاری ضعیف به لحاظ سینمایی محسوب می‌شود.

«عروس خیابان فرشته» درباره خانواده‌ مهاجر در خانه‌ای قدیمی است که با بازگشت دایی خانواده پس از سال‌ها به همراه عروسش از خارج از کشور به نیت فروش خانه، خانواده مهاجر وارد چالش و دردسرهای بزرگی می‌‌شود. فیلم هیچ حرف جدیدی در قصه ندارد بلکه روایت داستانی بارها گفته شده است که هیچ چیز جدیدی دیگری در خود ندارد، کارگردانی یک امر ابتدایی بوده و بازی‌ها هم کاملاً تیپ هستند. فیلمنام قصه‌ای یک خطی دارد که هیچ نکته‌ای را از آن نمی‌توان آموخت.

«خط استوا» فیلمی در ژانر کمدی به کارگردانی اصغر نعیمی، نویسندگی محمدرضا آریان و تهیه‌کنندگی احسان ظلی‌پور محصول سال ۱۳۹۸ است. بخش‌هایی از این فیلم در جزیره بالی اندونزی فیلمبرداری شده ‌است. این فیلم در مقایسه با دو کار دیگر به لحاظ ساختاری کاری بهتر است به ویژه به لحاظ قصه و بازی اتفاق خوبی را در فیلم شاهد هستیم اما به لحاظ مفهومی چندان اتفاق خوبی برای فیلم محسوب نمی‌شود.

آخرین فیلم این حوزه «چپ راست» نام دارد. فیلم در ژانر کمدی -  سیاسی به کارگردانی حامد محمدی و تهیه‌کنندگی منوچهر محمدی محصول سال ۱۳۹۸ است. این فیلم که پیش تولید و تولید آن در دی و بهمن ۱۳۹۸ در سکوت کامل خبری پیش رفت. فیلم از جمله پروژه‌های سینمایی بود که در اولین ساعات اعلام شیوع ویروس کرونا از سمت ستاد ملی مقابله با کرونا، جهت حفظ سلامت و ایمنی هنرمندان و عوامل پروژه که از سرمایه‌های اجتماعی کشور هستند، در‌حالی‌که فقط یک هفته تا پایان آن باقی مانده بود تصمیم به توقف فیلمبرداری آن گرفته شد.

این کار در میان کارهای طنز این روزهای سینمای ایران، فیلمی دغدغه‌مند دارد که تلاش می‌کند به هر قیمتی مخاطب را نخنداند بلکه می‌خواهد با زبان طنز فرصتی برای اندیشیدن نیز فراهم کند. این موضوع امری نادر در سینمای ایران است که کمتر شاهد آن هستم اما «چپ راست» در حد توان خود تلاش کرده به این خواسته دست یابد.

در انتها باید گفت مدیران سینمایی با این شکل چینش آثار سینمایی دستان تسلیم خود را مقابل گیشه بالا آورده‌اند و می خواهند به هر قیمتی مخاطب را به سالن‌های نمایش بکشانند. البته باید توجه داشت در افت کیفی به وجود آمده، تنها نباید سینما را مقصر دانست بلکه برنامه‌های نمایشی تلویزیون اصلی‌ترین دلیل برای پایین آمدن سطح سلیقه مخاطبان هستند. گواه این ادعا نیز «حبیب» سریال اخیر سیماست. این سریال به اندازه‌ای در ساختار ضعیف است که حتی نمی‌توان برای آن نقد نوشت.

به قلم داوود کنشلو