سنگ‌نگاره توقیف‌شده در انگلستان امسال به ایران باز‌می‌گردد
مدیرکل موزه‌های کشور با اشاره به توقیف سنگ‌نگاره تاریخی عهد ساسانی متعلق به ایران توسط پلیس مرزی انگلستان، گفت: این پرونده مربوط به سال ۲۰۱۶ می‌شود که روند استرداد آن به کشور آغاز شده و تلاش می‌شود امسال به ایران بازگردد.
به گزارش ایکنا، ایسنا نوشت: با اعلام کشف و ضبط یک سنگ‌نگاره ساسانی قاچاق شده با قدمت حدود دو هزار سال و به ارزش تخمینی ۳۰ هزار پوند در انگلستان، با هماهنگی دولت ایران مقرر شد این سنگ‌نگاره به مدت سه ماه در موزه بریتانیا به نمایش درآید و بعد به ایران منتقل شود.
مرتضی ادیب‌زاده، مدیرکل موزه‌های کشور در تشریح جزئیات این خبر، گفت: با انتشار خبر توقیف یک اثر تاریخی متعلق به ایران توسط پلیس مرزی انگلستان، اعلام شد محموله‌ای حاوی بخشی از یک نقش برجسته ساسانی از سوی پلیس تحویل موزه بریتانیا شده است.
وی با بیان اینکه این پرونده مربوط به سال ۲۰۱۶ بوده است که در یک هواپیمای مسافربری در فرودگاه استانستد، یک اثر تاریخی توقیف می‌شود، اظهار کرد: افسران نیروی مرزی با توجه به نوع بسته‌بندی اثر به آن مشکوک شده و پس از بازرسی، این محموله ضبط می‌شود.
ادیب‌زاده با بیان اینکه این پرونده توسط اینترپل نیز بررسی شده است، اما تاکنون دستگیری صورت نگرفته است، افزود: با پیگیری اداره کل موزه‌های معاونت میراث فرهنگی و همکاری مستمر سفارت جمهوری اسلامی ایران در لندن و همچنین مکاتبات صورت گرفته در سال گذشته، روند استرداد این اثر به کشور آغاز شده است و در تلاشیم در سال جاری به ایران باز گردد.
وی بیان کرد: پیش‌تر، مسئولان موزه بریتانیا درخواست کرده بودند این اثر پیش از استرداد به ایران، مدتی در موزه بریتانیا به نمایش عموم درآید.
مدیرکل موزه‌های کشور ادامه داد: با توجه به همکاری این موزه در اطلاع‌رسانی، کارشناسی و مرمت این اثر ارزشمند، مقرر شد پس از اعلام رسمیِ تحویل امانی شیء از سوی موزه، حداکثر به مدت سه ماه این نقش برجسته در موزه بریتانیا نمایش داده شده و سپس با تشریفات قانونی به ایران بازگردانده شود.
وی درخصوص اصالت این نقش‌برجسته با توجه به ابهام‌ها و شبهاتی که درباره جعلی بودن آن مطرح شده است، گفت: با توجه به اینکه موزه بریتانیا در زمینه تاریخ و هنر دوره ساسانی، کارشناسان برجسته‌ای دارد، این اثر را کارشناسی کرده و اصالت آن را تأیید و منشأ آن را منطقه فارس اعلام کرده است؛ البته پس از استرداد اثر به ایران نیز بررسی‌های لازم را برای اصالت‌سنجی و کارشناسی انجام خواهیم داد.
مدیر مرکز موزه‌ها در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت: با توجه به بررسی‌های صورت گرفته روی این نقش برجسته، به نظر می‌رسد این اثر بخشی از یک نقش برجسته با ترکیب بزر‌گ‌تر بوده است.
وی ادامه داد: در حال حاضر فقدان کتیبه سبب می‌شود شناسایی شخص حجاری‌شده در این نقش برجسته دشوار باشد. اگر چه شواهد ظاهری آن نمایانگر تصویر یک مقام بلند پایه دوره ساسانی است.
جان سیمپسون، متصدی ارشد و باستان‌شناس بخش خاورمیانه موزه بریتانیا نیز درباره این سنگ‌نگاره به روزنامه گاردین گفته بود: «تقریباً هرگز با چنین موردی مواجه نشده‌ایم که نقشی از صخره با چنین سطحی از بی‌رحمی بریده شده باشد. آن را به طرزی باورنکردنی، با دستگاه فرز بد بریده و در یک جعبه کوچک و بدون بسته‌بندی مناسب قرار داده و جعبه را با میخ محکم کرده‌اند».
سیمپسون درباره خاستگاه این سنگ‌نگاره همچین گفته است: «اگرچه پایتخت ساسانی‌ها در تیسفون، نزدیک بغداد کنونی بود، اما به نظر می‌رسد این نقش از یک صخره در شیراز کنده شده باشد و از آنجایی که این نقش از یک سنگ آهکی که در سراسر ایران یافت می‌شود تراشیده شده، نمی‌توان محل دقیق آن را مشخص کرد. تنها حدود ۳۰ نقش برجسته صخره‌ای ساسانی وجود دارد که قدمت بیشتر آن‌ها به قرن سوم میلادی می‌رسد. تقریباً همه در بخش نسبتاً کوچکی از ایران و استان فارس هستند».
