ویژگی بارز هنر انقلاب مردمی بودن آن است + صوت
یک تهیه‌کننده و مدیر سینمایی گفت: هنر انقلابی به شکلی از هنر می‌گویند که در آن دردها و آلام مردم نشان داده می‌شود. درحقیقت باید گفت مردمی بودن ویژگی بارز هنر انقلاب است.
ناصر شفق متولد سال 1340 و فارغ التحصیل رشته سینما از دانشگاه هنر است. وی از سن 18 سالگی با نویسندگی و کارگردانی تئاتر وارد عرصه هنر شد و تاکنون چند فیلم بلند را تهیه کرده است. وی در طول تمام این سال‌ها در سمت تهیه کننده و مدیر تولید سینمای دفاع مقدس فعالیت داشته و چندین مقاله و کتاب در زمینه قصه، شعر و نمایشنامه به چاپ رسانده است.
شفق به مدت هفت سال مدیریت انجمن دفاع مقدس بوده و در حال حاضر عضو شورای مرکزی اتحادیه تهیه و توزیع فیلم ایران است. با این مدیر و سینماگر پیرامون موضوع هنر انقلاب با ایکنا گفت‌و‌گویی انجام داده که در ادامه با آن همراه می‌شویم.
ایکنا – 20 فروردین سالروز شهادت شهید آوینی است. این روز آغازگر هفته هنر انقلاب است. برای سؤال نخست بفرمایید آیا هنر توانسته تصویرگر خوبی برای هنر انقلاب باشد؟
درباره هنر انقلاب نمی‌توان به‌صورت کلی نظر داد، چون هنر دارای بخش‌های متفاوتی است که هر یک به نوعی این موضوع را مدنظر قرار می‌دهد. به‌هرحال ما در بخش‌هایی از هنر توانسته‌ایم آن‌گونه که انتظار می‌رود مفاهیم انقلاب را تصویر کنیم و در قسمت‌هایی نیز کم‌کار بوده‌ایم. برای نمونه در نقاشی، انقلاب را به شکل مطلوبی مدنظر قرار داده‌ایم اما در حوزه‌هایی چون؛ موسیقی و تئاتر آن‌گونه که باید نتوانسته‌ایم انتظارات را برآورده کنیم.
مهمترین ویژگی و خصوصیت هنر انقلاب مردمی بودن آن است. این شکل از هنر باید دغدغه‌های مردم را بیان کند. حال اثر مربوطه می‌خواهد یک فیلم سینمایی باشد یا تابلوی نقاشی. درمجموع اگر بخواهیم از میان تمامی بخش‌های هنر موفق‌ترین حوزه را در پرداختن به انقلاب اسلامی توصیف کنم باید از سینما نام برم. سینمای انقلاب بعد از پیروزی خیزی مردم در سال 1357 توانست منادی خوبی برای ارزش‌های اخلاقی و دینی در سراسر جهان باشد؛ عاملی که سبب شده فیلم‌های ایرانی به‌واسطه اخلاق‌مدار بودن محبوب همه فستیوال‌های خارجی باشد. این اتفاق بهترین تبلیغ برای هنر اسلامی است. با توجه به موفقیتی که سینمای ایران در تبلیغ آموزه‌های انقلاب داشته، متأسفانه برخوردی که با این رسانه از سوی دولتمردان صورت می‌گیرد، مناسب نیست.
ایکنا – شما در مقطعی مدیرعامل انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس بودید؟ در این دوره حمایت شما از هنر انقلاب چگونه بود؟
تمام تلاشم این بود در آن مقطع، فیلم‌هایی که حرف‌های جدید در حوزه انقلاب داشتند را حمایت کنیم. آثاری نظیر «حماسه مجنون» ازجمله این تولیدات است. درباره هنر انقلاب ذکر نکته‌ای را ضروری می‌دانم آن‌هم اینکه در بیشتر مواقع هنر دینی و اسلامی مترادف با هنر انقلاب است اما در معدود مواقع هم ممکن است هم‌معنا نباشد و تفاوت‌هایی دیده شود البته این تفاوت به معنای تضاد نیست بلکه اختلاف‌هایی است که در نوع نگاه به موضوع وجود دارد.
راه روش بیان آموزه‌های انقلابی در آثار هنری هم باید جدا از اخلاق نباشد جون برخی‌ها معتقدند هدف وسیله را توجیه می‌کند اما این نگرش صحیح نیست و کاملاً با آموزه‌های دینی و انقلابی متفاوت است. برای تبلیغ انقلاب هیچ‌گاه نمی‌توان از بی‌اخلاقی بهره برد.
ایکنا – وقتی از شاخصه‌های انقلاب در فیلم‌های سینمایی حرف می‌زنید آیا منظورتان صرفاً آثاری است که به وقایع انقلاب توجه دارند یا اینکه با دیگر اشکال هم می‌توان به این حوزه ورود کرد؟
فیلم‌هایی که جستجوگر هستند و به نیازهای بشردوستانه پاسخ می‌دهند هم نمودی از فیلم‌های انقلابی است. برای نمونه نشان دادن مظلومیت مردم بخشی از دنیا که با استکبار جهانی در حال مبارزه هستند نیز در دسته‌بندی هنر انقلاب جای می‌گیرند. با این توضیح آثاری چون «نار و نی» یا «باشو غریبه کوچک» ازجمله این آثار هستند که نگاهی جستجوگرایانه به درونیات انسان دارد.
ایکنا – از مثال‌هایتان مشخص است معتقدید سینما در پرداختن به آموزه‌های انقلاب بیش از دیگر عرصه‌های هنر موفق بوده است. آیا به این امر باور دارید؟
بله، سینما در تصویرگری از انقلاب اسلامی بیش از دیگر عرصه‌های هنر موفق بوده است. گواه این امر را در بازخوردهای آثار سینمایی کشورمان در خارج از مرزها می‌توان مشاهده کرد. درخشش فیلم‌های ایرانی در فستیوال‌های خارجی آموزه‌های دینی و اخلاقی ما را به جهانیان معرفی می‌کند این امر درنهایت به نفع کشور بوده و من از آن به‌عنوان موفقیت سینما نام می‌برم. در این راستا سؤالی مطرح می‌کنم. آیا هنر دیگری را سراغ دارید که در وجه بین‌المللی توانسته باشد چنین موفقیتی بین‌المللی را به دست آورده باشد؟
بازتاب‌های سینما قادر بود بیش ازآنچه می‌بینیم باشد اما این اتفاق رخ نمی‌دهد چون عده‌ای بسیاری از جوانان فیلم‌ساز در کشورمان وجود دارند که آماده کار هستند اما به دلیل اینکه ظرفیت تولید در سینما محدود است، نیروی عظیمی بدون پشتوانه رها شده‌اند. مشکل دیگر محدودیت نمایش است. نبود سینماهای کافی باعث شده بسیاری از فیلم‌ها فرصت دیده شدن را پیدا نکرده و مافیای پخش شکل گیرد. این معضل ازجمله عواملی است که می‌تواند سد راه هنر انقلاب باشد پس اگر در پی رواج انقلاب به‌واسطه هنر هفتم هستیم باید در ابتدا ابزارهای آن را فراهم کنیم.
ایکنا – می‌گوید سینما بهترین عملکرد را در میان اقسام هنر در پرداختن به انقلاب داشته است. در چنین فضای چرا در تولیداتی که سال‌ها روی پرده رفته، اکثراً کمدی‌های سخیف هستند؟
بحث سینمای گیشه با سینمای مستقل جداست. در همه جای دنیا این سینمای مستقل است که حرف اول را می‌زند. من نمی‌گویم جلوی سینمای بدنه گرفته شود چون این شکل آثار برای گیشه ضرورت دارند اما نکته مهم اینجاست چرا باید امکان کار کردن سینماگران مستقل مهیا نباشد. این امر مشکل اصلی سینمای امروز است که اگر برطرف شود مطمئن باشید اتفاقات بهتری را شاهد خواهیم بود.
ایکنا - پیرامون ناگفته‌هایی که در حوزه هنر انقلاب وجود دارد هم توضیح دهید زیرا مطمئناً موضوعات بسیاری در این عرصه مغفول مانده‌اند که باید به آنها توجه داشت.
همان‌گونه که گفتید ناگفته‌های بسیاری در حوزه هنر انقلاب وجود دارد که به آنها توجه نشده است. دلیل این کم‌کاری را در برخی نظارت‌های آهنی می‌بینیم که دست و پای هنرمندان را برای پرداختن به موضوعات جدید و تازه بسته است. دلیل این مشکل را نباید در جامعه هنری یا مسئولان جستجو کرد بلکه موج عظیمی که در حوزه تفکر به وجود آمده، سبب شده چندصدایی بودن خاموش شود. نتیجه چنین فضایی این شده سینما نتواند آن‌گونه که باید درباره بزرگانی چون؛ متوسلیان یا شهید بروجردی به‌راحتی فیلم‌سازی کرد. در این میان خوشحالم امسال فیلم خوب «غریب» ساخته شد تا در آن به‌خوبی از شهید بروجردی تصویرسازی شود.
ایکنا - سؤال پایانی به ویژگی‌های هنرمند انقلابی مربوط می‌شود. آیا هنرمندی که این عنوان را یدک می‌کشد مشخصه‌های خاصی دارد؟
هنرمند واقعی باید شناخت واقعی از جامعه داخل و خارج از مرزها داشته و با مردم زندگی کند. هنرمند انقلابی همیشه باید طرف مردم باشد. همچنین هنرمند انقلابی باید با تحولات اجتماعی روز جهان آشنا بوده تا بتواند مفاهیم انقلاب را به خوبی بیان کند.
انتهای پیام
