مصرف منابع انرژی منطبق با فرهنگ قرآنی نیاز مبرم امروز است + فیلم

اصلاح الگوی مصرف در واقع به مفهوم نهادینه کردن روش صحیح و استفاده به اندازه از منابع و ذخایر موجود است که باعث بهبود شاخص‌های زندگی و کاهش هزینه‌‌ها می‌شود و زمینه افزایش عدالت را فراهم می‌کند. از طرفی مصرف بهینه باعث می‌شود تا علاوه بر پیشرفت‌های ناشی از ارتقای فناوری و طراحی و ساخت وسایل و تجهیزات مطابق با استانداردهای جهانی، فرصت توزیع مناسب منابع و به تبع آن پیشرفت و ارتقا در دیگر بخش‌هایی که کمتر مورد توجه بوده است نیز فراهم شود. 

همچنین، مصرف بهینه، صرفه‌جویی و ارتقای بهره‌وری در مصرف انرژی و ظرفیت‌های موجود، سبب پویایی و رشد بیشتر در قسمت‌های مختلف از جمله اقتصاد کشور می‌شود. بنابراین، اصلاح الگوی مصرف در جامعه و بخش‌های گوناگون بیش از پیش اهمیت دارد.

یکی از پیش‌نیازهای این مسیر برای رسیدن به نتیجه مطلوب، زمینه‌سازی ذهنی و فرهنگی برای اقشار مختلف است. امروز هر فردی از اعضای جامعه باید بداند که در فعالیت‌های خود باید به بهینه مصرف کردن منابع مادی اقدام کند تا کشور به اهداف تعریف‌شده دست یابد و شکوفایی و بالندگی در همه ابعاد ملی تحقق یابد. لذا قطعاً بدون فرهنگ‌سازی راه به جایی نخواهیم برد؛ چراکه اصلاح الگوهای مصرف در کشور یک‌شبه و ناگهانی و با صدور یک دستورالعمل و بخش‌نامه عملی نمی‌شود و فرهنگ‌سازی پایدار زمینه اصلی نهضت اصلاح الگوی مصرف است.

ایکنا درباره موضوع رعایت الگوی مصرف بهینه از سوی جامعه و نحوه ترویج این الگو در میان مردم به گفت‌و‌گو با احمد حیدری، معاون حقوقی، پشتیبانی و امور مجلس وزیر نیرو پرداختیم که مشروح آن را در ادامه مطالعه می‌کنید و می‌بینید.

ایکنا ـ در طول سال با بحران‌هایی در حوزه انرژی به ویژه آب و برق مواجه هستیم و به نظر می‌رسد که به الگوی صحیح مصرف نیاز داریم. به نظر شما چگونه می‌توان این الگوی صحیح را در جامعه ترویج کرد؟

حوزه آب و برق دو نیاز اصلی و عنصر کلیدی زندگی امروز بشری است و اگر آب و برق نباشد، عملاً زندگی امکان‌پذیر نیست. نیاز به آب و برق چه در رابطه با زندگی و آرامش و آسایش مردم، چه در مورد اقتصاد و تولیدات و صنایع کشور و چه در حوزه کشاورزی و گردشگری امری بسیار بدیهی و ضروری است. لذا هیچ شغلی وجود ندارد که بدون آب و برق تداوم پیدا کند و زندگی روزمره روستایی و شهری مردم نیازمند آب و برق است.

بنابراین، دو عنصر کلیدی آب و برق در زندگی مردم بسیار حائز اهمیت است و باید از آن‌ها به عنوان دو عنصر گران‌قیمت و لازمه زندگی به خوبی محافظت شود. این حفاظت باید از سوی مردم، مسئولان و برنامه‌ریزان انجام شود. کشور ما از لحاظ صنعت آب و برق حرف‌ زیادی برای گفتن دارد. در حوزه برق پیش از انقلاب اسلامی حدود هفت هزار مگاوات برق در اختیار داشتیم که امروز به 92 هزار مگاوات رسیده و بیش از 13 برابر افزایش داشته است، در حالی که این توسعه، که در دنیا کم‌نظیر است، با دستان پرتوان متخصصان داخلی و به صورت خودکفا انجام شده است.

در حوزه آب نیز بیشترین سدها را داریم و در صنعت سدسازی جزء 10 کشور برتر هستیم. لذا پس از انقلاب اسلامی در مدیریت، تولید، نگهداری و برنامه‌ریزی حوزه‌های آب و برق برنامه‌ریزی خوبی انجام شده و به تبع آن صنایع، کشاورزی و گردشگری کشور رشد خوبی داشته است. بنابراین، تمامی این حوزه‌ها نیازمند آب و برق هستند که این مهم تأمین شده است.

ایکنا ـ  مردم و مسئولان برای رفع مشکل قطع برق باید چه تمهیداتی را در نظر گیرند؟

از 29 اردیبهشت‌ 1400 در زمینه برق مشکل داشته‌ایم که به تبع آن خانه‌های مردم با خاموشی مواجه شده‌اند و صنایع و کشاورزی نیز با خسارت زیادی روبه‌رو شدند. با حضور دولت سیزدهم اقدامات خوبی صورت گرفت. در وزارت نیرو 100 اقدام صورت گرفت که باعث شد در سال 1401 برق به خوبی مدیریت و نزدیک به هفت هزار مگاوات تولید شود. همچنین، تمامی نیروگاه‌ها به‌روز شدند و در بخش خانگی با قطعی برق مواجه نشدیم. در بخش صنایع نیز از 630 هزار واحد صنفی، صنعتی، برق 580 هزار واحد در سال 1401 قطع نشد. برای 50 هزار واحد دیگر نیز به صورت چرخشی قطعی برق داشتیم که با هماهنگی‌ لازم از ایجاد خسارت برای این واحدها جلوگیری شد. همچنین، به 440 واحد بزرگ صنعتی برنامه مدیریت مصرف داده شد.

در سال جاری این 100 اقدام به 140 اقدام افزایش یافت و برنامه‌ریزی شده است که در حال حاضر، که در پیک مصرف برق قرار داریم، امیدواریم این برنامه با قدرت بیشتری تداوم پیدا کند. همچنین، یک بخش از صنعت برق کشور به تولید بازمی‌گردد، اما بخش دیگر آن صرفه‌جویی و مصرف با الگوی بهینه است. سال گذشته برای اولین بار در این زمینه اقدام خوبی صورت گرفت. در حوزه برق خانگی هر سال با پنج درصد رشد مصرف مواجه هستیم که سال گذشته و با همکاری‌ مردم، مصرف برق کنترل شد. یکی از برنامه‌های وزارت نیرو این بود که به مردم اعلام شد که هر خانواده‌ای که صرفه‌جویی کند، به ازای هر واحد برقی که به خانواده‌ها فروخته می‌شود، پنج برابر واحد از آن‌ها خریده می‌شود. این امر باعث شد تا بیش از 20 میلیون قبوض مردم مشمول بخشودگی قرار گیرد. برخی خانواده‌ها مشمول تخفیف و برخی دیگر نیز مشمول برق رایگان شدند. همچنین، وزارت نیرو 1350 میلیارد تومان تشویقی به مردم اعطا کرد که باعث شد تا سه و نیم درصد مصرف برق نسبت به سال 1400کاهش یابد.
 
امسال نیز همین طرح با قوت بیشتری به صورت یک به 20 اجرا می‌‌شود، یعنی به ازای هر واحد برقی که فروخته می‌شود، 20 برابر واحد خریداری می‌شود. باید خانواده‌ها و صنایع مختلف طبق فرهنگ قرآنی و سبک زندگی اسلامی، به سمت مصرف بهینه و صرفه‌جویی حرکت کنند. امیدواریم بتوانیم انرژی آب و برق را که برای آیندگان است به خوبی مدیریت و کنترل کنیم. هرچه بیشتر صرفه‌جویی کنیم، سود آن همین امروز به مردم بازمی‌گردد و مازاد آن به کشورهای همسایه فروخته می‌شود که باعث ارزآوری، ایجاد اشتغال، افزایش تولید و بازسازی شبکه‌های داخلی در کشور خواهد شد. امیدواریم بتوانیم این فرهنگ را با همکاری و تشکیل کارگروه با سازمان‌های فرهنگی مانند ایکنا نهادینه کنیم.

ایکنا ـ چقدر با الگوی مصرف بهینه فاصله داریم؟

می‌توان از آب نیز برق تولید کرد و بدین منظور نیازمند استفاده بهینه در حوزه‌های مختلف صنعتی، کشاورزی، خانگی و ... هستیم. در این زمینه باید به تراز الگو بازگردیم. در دنیا برای مصرف آب و برق و انرژی الگوی مصرف بهینه و استاندارد تعریف شده است که مردم کشور ما 4 تا 5.7 بیشتر از آن مصرف می‌کنند. اگر بتوانیم با یک برنامه‌ریزی مدون این میزان را کاهش دهیم، سالانه میلیاردها دلار صرفه‌جویی اقتصادی و درآمد خواهیم داشت. لذا لازمه آن تولید و الگوی مصرف بهینه است. 

کشور ما در حوزه برق خودکفاست و بیش از 95 درصد صنایع برقی خودکفا شده‌اند. همچنین، سراسر کشور به شبکه آب و برق دسترسی دارد، یعنی ضریب برق در کشور در حوزه شهری 100 درصد و در حوزه روستایی 99.9 درصد است که بالاترین ضریب در دنیاست. در حوزه آب نیز شبکه کشوری در روستا و شهر به خوبی ایجاد شده است. برای جهاد آبرسانی در وزارت نیرو کمیته‌ای تشکیل شده و بیش از 10 هزار روستا در جهاد آبرسانی در طرح ترمیم شبکه یا آبرسانی قرار گرفته‌اند، اما باید همکاری خوبی بین دولت، مجلس، مردم و گروه‌های مردمی شکل گیرد تا از این دو عنصر مفید و ارزشمند برای نسل امروز و نسل آینده به خوبی حفاظت کنیم، زیرا باعث ایجاد اشتغال، رشد تولید و ایجاد درآمد پایدار خواهد شد. امیدوارم دست به دست دهیم تا بتوانیم در تمامی زمینه‌ها به ویژه آب و برق به الگوی مصرف بهینه دست پیدا کنیم. البته این حرف به معنای مصرف نکردن نیست، بلکه باید به صورت بهینه مصرف کنیم تا به سقف الگو برسیم.   

گفت‌وگو از مجتبی افشار