امروز بشریت گرفتار جاهلیت مدرن و اتوکشیده است
حجت‌الاسلام شفیعی دارابی با بیان اینکه گاهی مسائلی را در مجالس عزا می‌بینیم که در دکان هیچ عطاری دیده نمی‌شود و عقلانی نیست و منطبق بر سیره ائمه و روایات نیست، تاکید کرد: بنده این موضوع را جاهلیت مدرن و اتوکشیده می‌دانم که فقط رنگ و لعاب آن نسبت به گذشته تغییر یافته است.
به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسین شفیعی دارابی، استاد جامعه الزهرا(س)، 31 تیرماه در نشست علمی «بایسته‌های عزاداری» با بیان اینکه حادثه عاشورا در روز دهم سال 61 هجری و در کربلا یعنی در زمان و مکان خاصی رخ داد ولی این حادثه با همه شگردهای تبلیغی، سیاسی و اجتماعی و رسانه‌ای دشمن بر علیه آن موضوعی جهانی شده است، گفت: بسیاری از شخصیت‌های سیاسی غیرمسلمان مانند گاندی هم وقتی سخن از الگو هست امام حسین(ع) را الگو معرفی می‌کنند و خاورشناسان زیادی هم این حادثه را تحلیل و تبیین کرده‌اند و بی نظیر دانسته‌اند و جای این پرسش وجود دارد که این حادثه چیست که عوالم اقلیمی و زمانی را درنوردیده است.
وی افزود: مجالس عزا و خیمه‌های عزاداری که برپا می‌شود و مردم بر سر و سینه می‌زنند و بر مصائب اباعبدالله الحسین(ع) اشک می‌ریزند؛ یکی از دلایل آن ثواب زیادی است که در برخی روایات برای این کار بیان شده است از جمله از پیامبر(ص) منقول است: ان الله لیامر الملائکه المقربین ...؛ پیامبر با تاکید خبر داده است که حتما و محققا، ملائکه اشک‌های جاری شده مردان و زنان عزادار برای حسین بن علی(ع) را جمع‌آوری و اخذ کنند و آن را در بهشت با آب حیات ممزوج می‌کنند و این اشک‌ها را تا هزار برابر افزایش می‌دهند و این نشان می‌دهد این اشک اثرگذار است که اینقدر ارزش دارد لذا دشمنان با این مجالس مقابله می‌کنند و شبهه درست می‌کنند زیرا تاثیرگذاری آن را می‌بینند.
شفیعی دارابی با بیان اینکه نباید به حضور در مجالس و گریه بسنده کنیم، افزود: در کنار این مسئله که اینقدر مهم است باید به دستورالعمل‌های مرتبط هم توجه داشته باشیم و مقام معظم رهبری با توجه به آیات، روایات و شرایط زمانه برای عزاداران و مداحان و خطبا و متولیان مجالس مذهبی و سوگواری دستورالعمل‌هایی مطرح فرمودند که با عنوان بایسته‌ها مطرح می‌کنیم و باید نسبت به این بایسته‌ها توجه داشته باشیم تا عزاداری ما بی‌ثمر و بی روح نباشد.
استاد جامعه الزهرا با بیان اینکه این بایسته‌ها شامل بایسته‌های شناختی، رفتاری و کاربردی است، تصریح کرد: بایسته‌ها همچنین می‌تواند معطوف به تشکیل مجالس باشد یا برای مجالسی باشد که چندین سال است فعالیت دارند و برخی از این بایسته‌ها، برای جلوگیری از آفات و بروز آسیب‌ها مهم است تا دستاویزی برای دشمنان ایجاد نکنیم.
بعد حماسی عاشورا نباید نادیده گرفته شود
شفیعی دارابی بیان کرد: اولین بایسته نادیده نگرفتن بعد حماسی عاشورا است یعنی نباید به بیان بهانه تبیین حوادث عاشورا از بعد عاطفی جدا شویم و برعکس. باید طبق فرمایش امام و رهبری اشک بریزیم و گریه کنیم؛ رهبر انقلاب در سخنرانی‌های متعدد فرمودند اشک برای امام حسین(ع) نباید کمرنگ شود زیرا حلقه اتصال ما با نهضت امام حسین(ع) بعد عاطفی و احساسی است.
وی افزود: در مورد بعد حماسی و عاطفی چند نگاه وجود دارد؛ اول دیدگاه تفریطی یعنی کسانی معتقد هستند که گریستن معنی ندارد و گاهی با تبیین علمی و عرفانی هم آن را مطرح می‌کنند و می‌گویند امام حسین(ع) شهید شده است و منزلت بیشتری یافت و گریه برای او چه معنایی دارد؟ برخی گریه را نقطه ضعف می‌دانند و با مصیبت و اشک‌ریختن و ناله‌زدن مخالفند و به صورت کلی بعد عاطفی را تخریب می‌کنند این دیدگاه تفریطی و نادرست است و در مقابل آن هم مداحان و متولیان مجالس و کسانی هستند که فقط بر عزاداری و مداحی و گریه تاکید دارند و به تعبیر آقای قرائتی، دو لیتر اشک هم می‌ریزند ولی پیوندی با معرفت‌افزایی و بعد رفتاری ندارند و این هم مورد پسند اهل بیت(ع) و دین نیست.
شفیعی دارابی اضافه کرد: کسانی هستند که زبان آلوده دارند، قرآن نمی‌خوانند و نماز به جا نمی‌آورند و روزه هم نمی‌گیرند و فقط دل خودشان را به همین حضور در مجلس امام حسین(ع) خوش کرده‌اند و ولو اینکه ممکن است چند قطره اشک هم بریزند، ائمه و علما و مراجع ما این دیدگاه را قبول ندارند و عقل هم می‌گوید درست نیست و ما گریه می‌کنیم تا به رفتار و اعمال ائمه(ع) نزدیک شویم.
تعبیر «کلب الحسین» شایسته مجلس عزا نیست
وی با بیان اینکه دیدگاه سوم، اعتدالی است، اظهار کرد: در این دیدگاه اشک و گریه و مصیبت و عزاداری و لباس سیاه در جای خود و رفتار درست دینی هم در جای خود؛ به تعبیری اشک و گریه آبرو می‌آورد و حضور در مجالس اباعبدالله آبرو می‌آورد اگر قیودی در کنار آن باشد و اول اینکه شیوه گریه و عزاداری ما مقبول و مشروع باشد. گاهی تعابیری در برخی عزاداری‌ها می‌بینیم که اصلا با مکتب اهل بیت(ع) جور درنمیآید؛ ما «کلب الحسین» نداریم و ائمه این تعابیر را نمی‌پسندند و برخی حرکات ما هم درست نیست و باید رسم سازگار با عقل را دنبال کنیم؛ رهبر انقلاب فرمودند که برای بنده خبر موثق آوردند که نظام کمونیستی شوروی سابق آن زمان به مردم شیعه می‌گفتند هرقدر دوست دارید گریه کنید و قمه هم بزنید ولی مجلس عزا برپا نکنید یعنی با قمه‌زنی موافقند ولی با مجلس عزای درست و سالم خیر.
وی ادامه داد: نباید صرفا به گریه و عزا توجه کنیم و باید بعد رفتاری و اندیشه و فکر ما هم مورد توجه باشد. مقام معظم رهبری بارها در فرمایشاتشان با توجه به آیات قرآن کریم توصیه‌هایی فرمودند از جمله در سخنرانی در جمع طلاب و مبلغان در دهه 80 به این مضمون فرمودند که باید اشک و گریه در کنار تبیین معارف نهضت حسینی وجود داشته باشد. پیوند عاطفی پشتوانه بسیار ارزشمندی برای تفکر و رفتار انسان است و گریه خودش حکمت دارد؛ امام خمینی فرمودند اسلام با همین مجالس اشک و عزاداری و محرم و صفر زنده مانده است. اینکه امام فرمودند عزاداری به سبک سنتی داشته باشید سخنی ژرف و عمیق است.
همراهی مودت و اطاعت
شفیعی دارابی بیان کرد: در قرآن کریم نسبت به ائمه(ع) چند تعبیر وجود دارد؛ اول ولایت؛ إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُواْ الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاَةَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَاةَ وَهُمْ رَاکِعُونَ»؛ یعنی اگر کسی ولایت را قبول دارد هم باید دنبال معرفت باشد و هم دنبال پیوند احساسی و عاطفی که در آیه: یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ وَأُولِی الأَمْرِ مِنْکمْ؛ متجلی است یعنی باید در میدان عمل هم از خدا و رسول و جانشینان ایشان تبعیت داشته باشید. همچنین قرآن کریم بر مسئله مودت و محبت تاکید فراوانی دارد زیرا مقدمه تبعیت از دستورات خداوند و ائمه(ع) است. پس مودت و محبت ما را تابع ولایت و در مسیر اطاعت قرار می‌دهد.
استاد جامعه الزهرا(س)، گفت: بنابراین اولین بایسته اشک و گریه در عزاداری است و دومین بایسته توجه معقول و منطقی به بعد فکری و اندیشه‌ای این حماسه است که در قالب سخنرانی امام و رجزهای یاران ایشان و نامه‌ها و ... وجود دارد؛ امام در خلال خطبه‌هایشان در مکه و مدینه و در وصیتنامه کارکردهای غلط بنی‌امیه را بازگو کرد و نسبت به انحرافات بروزیافته از سیره نبوی و اسلام ناب هشدار دادند؛ امام خونریزی و فساد دستگاه حکومت و عوامل مؤثر در شکل‌گیری انحرافات را بیان فرمودند، انحرافی که سبب شد تا بعد از 50 سال از وفات پیامبر(ص) دست به چنین جنایتی بزنند و امام(ع) ریشه آن را در مال حرام دانستند. رسم امام حسین(ع) و امام سجاد(ع) و زینب کبری(س) در برابر دشمنان خواندن خطبه و معرفت‌افزایی و آگاهی‌بخشی بود. حضرت زینب(س) وقتی سر بریده را پیش ایشان گذاشتند خطاب به یزید فرمود: هر کید و حیله‌ای به کار بستی و ما را با این وضع به شام آوردی و سر امام حسین را بریدی ولی بدان نمی‌توانی نام و یاد ما را به فراموشی بسپاری.
نمونه‌ای از یک خرافه در مجالس مذهبی
شفیعی دارابی با بیان اینکه رواج برخی خرافات در برخی مجالس از آفاتی است که آن را در برابر بایسته‌های عاشورا می‌دانیم، گفت: متاسفانه گاهی برخی افراد رسم و رسومی به کار می‌برند که هیچ ریشه دینی، روایی و قرآنی ندارد و خرافه است و چرا باید چنین چیزهایی باشد؟ مثلا بنده شنیدم که جمعی از بانوان مذهبی مجلسی تشکیل داده‌اند و سوره یس می‌خوانند ولی پارچ آب، فرش، رنگ سفره، جلد قرآن و لباس افراد همه باید سبز باشد و بعد از خواندن هر آیه هم یک صلوات می‌فرستند؛ نه اینکه صلوات و رنگ سبز بد باشد ولی کجای روایات چنین رسمی را به ما فرموده‌اند که ما آن را ترویج می‌کنیم؟
استاد جامعه الزهرا(س) تصریح کرد: گاهی مسائلی را در مجالس می‌بینیم که در دکان هیچ عطاری دیده نمی‌شود و عقلانی نیست و منطبق بر سیره ائمه و روایات و هیچ عالم دینی نیست. خرافات از دیرباز وجود داشته است که نماد بارز آن در بین بشر، بت‌پرستی است زیرا آیا با عقل جور است که انسانی بتی را خودش بتراشد و درست کند و آن را بپرستد؛ قرآن کریم شدیدا با خرافات مقابله کرده است که نمونه‌های آن مبارزه با سحر و کهانت و بت‌پرستی و شرک و ... است و یا بعضی مواقع جن‌گیری را شاهدیم که حتی برخی تحصیل‌کردگان دنبال آن می‌روند. الان که بشر مدعی علم و تمدن و مدرنیته است متاسفانه چیزهایی مانند شیطان‌پرستی شاهدیم؛ مگر شیطان‌پرستی خرافه نیست؟
جاهلیت مدرن و اتوکشیده
وی با بیان اینکه بنده این مسئله را جاهلیت مدرن و اتوکشیده می‌دانم که رنگ و لعاب آن نسبت به گذشته تغییر یافته است، تاکید کرد: متاسفانه در همین اربعین و مجالس عزای امام حسین(ع) شاهد برخی مسائل هستیم که جهتگیری غلطی دارند و جبهه‌گیری علیه آن دشوار است ولی ما باید به مسئولیت خودمان عمل کنیم. بنده به شهرستانی رفتم و مطالبی در این زمینه بیان کردم، در انتها برخی گفتند ما جرئت نداشتیم با این خرافات مقابله کنیم که نمونه آن ذکر شد و البته فقط هم مختص بانوان نیست و در بین آقایان هم هست.
انتهای پیام
