طبق روال سال تحصیلی دانشآموزان از مقطع متوسطه اول و دوم به آموزش زبان انگلیسی الزام دارند اما طبق مصوبه هزار و بیست و ششم شورای عالی آموزش و پرورش با موضوع «ماده واحده آموزش زبانهای خارجی» به دلیل تنوعبخشی به زبانهای خارجی، دانشآموزان علاقهمند میتوانند علاوه بر زبان انگلیسی به صورت اختیاری نسبت به آموزش زبانهای عربی، فرانسه، آلمانی، ایتالیایی، روسی، اسپانیایی و چینی اقدام کنند.
این مصوبه که پس از ابلاغ رسمی با امضای رئیس جمهور و رئیس شورای عالی آموزش و پرورش و وزیر آموزش و پرورش و آگهی در یکی از روزنامههای رسمی، قطعیت پیدا کرده است، به حسب نیازهای زمان حاضر و دریافت شایستگیهای لازم توسط دانشآموزان، تدبیری مناسب است تا دانشآموزان بتوانند در کنار تحصیل سرفصلهای آموزشی، یکی از زبانهای خارجی را به طوری که بر آن مسلط باشند با علاقهمندی فراگیرند.
از مزایای دیگر این ابلاغ میتوان به اختیار داشتن دانشآموزان براساس علاقهمندی به انتخاب زبانی دلخواه، اشاره کرد، اما شنیدهها حاکی از اینست که گویا در همین راستا در نظر است تا کتاب جدیدی به نام زبان قرآن تألیف شود که در تمامی مقاطع تدریس شود. قرار است در این کتاب مباحث تخصصی عربی نباشد(هرچند اینک نیز کتاب عربی با عنوان «عربی، زبان قرآن» آموزش داده میشود). درباره صحت و سقم این موضوع، میزان کارشناسی انجام شده در این حوزه، ویژگی این کتاب در صورت تأیید و اینکه این کتاب چه میزان میتواند در توسعه فرهنگ قرآنی راهگشا باشد، با تعدادی از کارشناسان و صاحبنظران این حوزه گفتوگو خواهیم کرد.
در ادامه متن مصاحبه با سیدمهدی باقریان، مدیرکل دفتر برنامهریزی و تالیف کتابهای درسی ابتدایی و متوسطه نظری را میخوانید:
ایکنا ـ نظرتان را درباره طبق مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش با موضوع «ماده واحده آموزش زبانهای خارجی» و تنوعبخشی به فراگیری زبانهای خارجی از سوی دانشآموزان علاقهمند، بگویید.
امکانی در نظام آموزش رسمی با عنوان آموزش زبانهای خارجی است. براساس تاریخ گذشته تعلیم و تربیت در چند دهه اخیر، تجریه آموزشهای متعدد زبان خارجی را داشتیم و کتابهای رسمی نیز در نظام آموزشی برای این امر تألیف شده بود، اما طی سالهایی غلبه آموزش زبان انگلیسی بر آموزش سایر زبانهای خارجی صورت گرفته است، درصورتی که تجویز نظام آموزشی صرفا آموزش زبان خارجه بوده است و مصوبه اخیر شورای عالی آموزش و پرورش، امکانهای آموزش زبان خارجی را بیشتر میکند.
در مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش آمده است، زبانهای عربی و چینی به عنوان زبانی که دانشآموزان میتوانند به عنوان آموزش زبان خارجی انتخاب کنند، وجود دارد و وجه انتخابی ماجرا با دانشآموزان است، اما بُعد اجرایی ماجرا این است وزارت آموزش و پرورش موظف است تا «ساز و کارهای لازم برای دانشآموزان متقاضی یادگیری و ارزشیابی زبانهای خارجی غیرانگلیسی را در کانون زبان ایران یا سایر مؤسسات تربیتی ـ تخصصی مورد تأیید وزارت آموزش و پرورش فراهم کند».
در این راستا در کنار مرکز ملی زبان ایران که محور قرار داده شده است و در این مصوبه اسم آورده شده است، سایر مؤسسات میتوانند برنامههایشان را به برنامه آموزش زبان خارجی سازمان پژوهش ارائه و نزدیک کنند، لذا دانشآموزان میتوانند متون سایر مؤسسات را در صورتی که مورد تأیید سازمان پژوهش باشند، انتخاب کنند.
ایکنا ـ مشخصا درباره زبان عربی و لزوم آن برای توسعه فرهنگ قرآنی بگویید.
در زمینه زبان عربی باید این را گفت «این طرح جایگزین آموزش عربی مرسوم در نظام آموزش رسمی نیست، بلکه در کنار آن است، یا بهتر است بگوییم مکمل آن میتواند قرار گیرد».
محوریت اصلی زبان عربی نیز به دلیل اینست که زبان دین ماست و از سوی دیگر بخش عمدهای از سرمایه فرهنگی ما را نیز شامل میشود پس با این معنا هیچ تعارضی وجود ندارد که ما امکاناتی را فراهم کنیم که دانشآموزان در صورت تمایل بتوانند طی فرایند آموزش تخصصیتر، آموزش زبان دوم را انتخاب کنند که با این مصوبه این اختیار انتخاب به دانشآموزان داده شده است تا در کنار سایر زبانها، به حسب علاقهمندی زبان عربی را انتخاب کنند.
معتقدم این تصمیم خوبی بوده است، به طوری که امکان گشایشی برای فعالان آموزش زبان عربی فراهم میکند.
ایکنا ـ آیا قرار است کتابهای جدیدی نیز در این زمینه تألیف شود؟
تعابیر مختلفی وجود دارد به این معنا که جهتگیرهای اصلی آموزش زبان عربی در دوره آموزش عمومی، بحث زبان دین و آموزش قرآن است تا در خدمت تربیت دینی قرار گیرد. اینکه عنوان درسی بخواهیم به این عنوان بیاوریم باید بگویم در دوره متوسطه اول، عنوان کتاب عربی «عربی، زبان قرآن» است. این موضوع فعلا در همین حد است البته مممکن است در بررسی و کارشناسیهای بعدی به این عنوان تغییراتی صورت گیرد، اما هنوز نهایی نشده است تا بخواهیم به عنوان خبر ارائه کنیم.
همچنین بازنگری نیز کار معمول دفتر است که با توجه به بازخوردهای محیط و دانشآموزان، بحثهای علمی، نتایج کار و تصمیمات کارشناسی، تغییراتی را ایجاد میکند اما به عنوان رویکرد به دنبال این هستیم که چه میشود!؟
در آموزش زبان عربی نیز مجموعهای از انتظارات است، درست است که محوریت در زبان عربی آموزش تربیت دینی و آموزش قرآن است، اما مجموعهای از انتظارات درباره ابعاد فرهنگ عمومی زبان عربی است که آنها را نیز باید در حد آموزش عمومی جواب دهیم. به طوری که حتی دانشآموزانی که نمیخواهند آموزش تخصصی زبان عربی را ببیند باید تا حدی به کفی از انتظارات آموزش زبان عربی در حد بحثهای فرهنگی برسند به ویژه اینکه مراودات بسیاری با کشورهای عربی داریم و آنها همدینان ما هستند.
این اتفاقات و مسیر را بازخوانی میکنیم اما هنوز تصمیم قطعی درباره آن گرفته نشده است.
ایکنا ـ با ابلاغ و اجرای این مصوبه آیا فضای آموزشی مدارس و دبیران موجود در آموزش و پرورش زمینههای لازم و مناسب را میتوانند برای آموزش دانشآموزان فراهم کنند و یا از ظرفیت کانونها و کلاسهای فوق العاده چه در زمینه مربی و چه در زمنه متون استفاده میشود؟
در بحث آموزش زبان عربی به عنوان زبان خارجی، قطعا باید از امکانات بیرونی استفاده شود، چنانکه در مصوبه نیز آورده شده است به جز زبان انگلیسی که معلم را در آموزش و پرورش در اختیار داریم و ساعت آن را میتوانیم پوشش دهیم، اما تدریس سایر زبانهای خارجی در مجال آموزش عمومی ما در حال حاضر امکانپذیر نیست، این است که میگوییم باید سایر مؤسسات به کمک بیایند. اما درباره آموزش عمومی اصرار داریم که مرکز و وحدت، مدرسه حفظ شود و تمام کارها ذیل مدیریت مدرسه رقم بخورد.
انتهای پیام