لزوم توجه به نگاه زنانه و ایده‌های مردمی برای حل مشکلات شهر

به گزارش خبرنگار ایکنا، مریم اردبیلی، مشاور شهردار تهران و مدیرکل اداره کل بانوان معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران در نشست علمی ـ تخصصی مدیریت امور اجتماعی و فرهنگی که امروز دوشنبه نهم مردادماه با موضوع «شیوه‌های مردمی سازی اداره شهر با محوریت زنان و خانواده» در مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران برگزار شد، گفت: همه اکنون به دنبال کار و رویکرد مردمی هستند. در شهرداری هم محور کار مردم و مردم محوری فعالیت‌ها است. البته اشکالاتی داریم و تا وسط میدان عمل نرویم به رفع اشکالات نمی‌رسیم.

اردبیلی ادامه داد: گاهی ما تصور می‌کنیم کار مردمی یعنی مردم یا حلقه‌های میانی در استخدام ما هستند و مسئله‌ای که رصد شده ولی نمی‌توانیم آن را حل کنیم را به مردم می‌گوییم تا عین گفته ما آن مشکل را رفع کنند اما وقتی مردم آنطور که ما می‌گوییم عمل نمی‌کنند، مطرح می‌کنیم که مشارکت مردم کم شده است. 

وی ادامه داد: اما وقتی مسئله‌ای مثل کرونا بروز می‌کند با موج مشارکت مردمی مواجه می‌شویم در اینجاست که متوجه می‌شویم اشکال به نوع نگاه ما باز می‌گردد. 

مشاور شهردار تهران تصریح کرد: مردم پرسنل بی جیره مواجب ما نیستند که آنچه می‌گوییم را عمل کنند. باید از این نگاه پرهیز کنیم. یکی از آسیب‌های حلقه‌های میانه این است که مسئله و مشکل را با راهکار اشتباه ادامه می‌دهیم. اینها هم از جنس کار اصیل مردمی نیست؛ اگر قرار باشد کار مردمی عین کار کلیشه‌ای اجرایی باشد، باز هم دچار مشکل می‌شود. 

وی ادامه داد: ما تعداد زیادی سازمان مردم‌نهاد، خیریه هیئت و ... داریم؛ ما تأکید داریم حلقه‌های میانی را دعوت و کار مردمی کنیم اما گاهی حلقه میانی ما هم کفایت ندارند و درصد کمی از مردم با این گروه‌های مردمی و NGO ها در ارتباط هستند و گروه‌های خاصی عضو Ngo ها می‌شوند و زنان زیادی هستند که گروه‌های میانی آن‌ها را اقناع نمی‌کند تا عضو آن‌ها شوند. همچنین گاهی دچار کلیشه حلقه‌های میانی می‌شویم و یا گاهی حلقه‌های میانی بسیار نخبگانی می‌شوند و مسائلشان مردمی نیست. بحث دیگر دولت دوم شدن حلقه‌های میانی است که ادای اشکالاتی که دولت در ارتباط با مردم دارد را تکرار می‌کند. 

اردبیلی، وارداتی شدن فعالیت‌های حلقه‌های میانی را از دیگر آسیب‌های این حوزه برشمرد و گفت: مثلاً نجات نهنگ‌ها در یک کشور اولویت است که ما هم چنین مسائلی را در کشور وارد و دنبال می‌کنیم در حالی که اولویت‌های کشور ما متفاوت است و این واردات ایده‌ها ما را به نتیجه مطلوب نمی‌رساند. 

وی با انتقاد از اینکه حلقه‌های میانی ما در بسیاری از موارد گذشته‌نگر می‌شوند و اعضای آن‌ها مسن هستند و مسائل و مشکلات گذشته را مطرح می‌کنند، گفت: آسیب دیگر مطالبه‌گری است. گاهی بزرگ‌ترین افتخار حلقه میانی این است که بگویند ما توانستیم از دولت فلان مسئله یا مطلب را بخواهیم. این کار منقضی شده است. این الگو منقضی شده که حلقه میانی به یک مسئول دستش برسد و چیزی را مطالبه کند. با این کار حلقه‌های میانی طفیل دولت می‌شوند. 

مشاور شهردار تهران ادامه داد: نگاه مردم در اولویت‌بندی، شناسایی، راه حل دادن و ..‌ مسائل با مسئولان متفاوت است. اگر گروه میانی و مردمی مسئله‌ای را به مسئولی داد که اولویت مسئول نبود و راهکار رفع مشکل متفاوتی داشت نباید فکر کنیم کار اشتباهی است بلکه خیلی مواقع بهترین راهکار حل مسئله است. نباید مدل ذهنی مسئولان به مردم تحمیل شود. باید اجازه دهیم مدل‌های مردمی قوام پیدا کند و شکل بگیرد. 

وی خاطرنشان کرد: کنش زنانه در مواجهه با مسائل متفاوت است. مدل کار و سلسله مراتب و قوانین ما به شدت مردانه است. بسیاری از هیئت‌های ما سال‌ها شکل می‌گیرند و بعد بخش زنانه تشکیل می‌دهند و این نشان می‌دهد که کار آن‌ها زنانه شکل نگرفته و به همین دلیل بخش بانوانشان دوام نمی‌آورد. اما اگر مدل آن‌ها اصلاح شود زنان در این فعالیت‌ها ماندگار می‌مانند. 

اردبیلی تصریح کرد: بخش جدی گام دوم انقلاب بر روی کار مردمی و بخش زنانه ماندگار است. ما از مدلی که فقط سهم‌خواهی زنانه در حکمرانی مردانه بکنیم، گذر کرده‌ایم. اگر بخواهیم برای حل مسائل محله‌ها نگاه خانواده‌محور در فضاهای جدید شهری و آپارتمانی اتفاق بیفتد تعداد زیادی مادرانی هستند که به شدت خواهان نقش‌آفرینی هستند اما نه به شکلی که ما می‌خواهیم بلکه به همان شکل زنانه و خانوادگی که خودشان می‌خواهند. وقتی خانم‌ها مشکلاتشان را مطرح می‌کنند این مشکلات اولویت ۵۰ ما هم نیست اما وقتی مسئله آن‌ها حل می‌شود، آن‌ها راضی می‌شوند و انسجام اجتماعی ایجاد می‌شود که باید این موضوع مورد توجه باشد. 

وی در خصوص طرح ریحانه شهر نیز گفت: ما در ریحانه شهر چیزی را آموزش نمی‌دهیم بلکه بنا است روح و ریحان و نگاه زنانه را در شهر بدمیم. آرزو دارم روزی مزیت شهر ما این باشد که در هر مجموعه تعدادی از بانوان در حال رفع مشکلات محدوده خود باشند. اکنون چند ده پروژه ریحانه شهر در حال اجرا است و امیدواریم این طرح‌ها شهر ما را زنده کنند.