سیاست خارجی ایران در موضوع دالان «زنگزور» و مسائل قفقاز فعا‌ل‌تر عمل کند

عبدالرضا فرجی‌راد، عضو هیئت علمی گروه ژئوپلیتیک واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی و سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان، در گفت‌وگو با ایکنا درباره سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران نسبت به تحولات قره‌باغ و اهداف اظهارنظر اردوغان نسبت به عبور دالان «زنگزور» از ایران گفت: بعد از تصرف کامل قره‌باغ توسط جمهوری آذربایجان با کمک ترکیه و شاید هم رژیم صهیونیستی قطعا فشار روی باز کردن یک دالان در جنوب که نخجوان را از یک طرف به سرزمین اصلی آذربایجان وصل کرده و از طرف دیگر ترکیه هم راه مواصلاتی راحتی به سمت آذربایجان داشته باشد بیشتر خواهد شد که این باعث فشار بیشتر روی ارمنستان و بعد ایران خواهد شد.

 

 

فرجی‌راد اظهار کرد: اگر دالان «زنگزور» به زور از طریق خاک ارمنستان کشیده شود، خیلی به ضرر ایران است و ارتباط ایران با شمال قطع شده و تسلط سایر کشورها از جمله ترکیه بر قفقاز جنوبی قطعی می‌شود و ایران نباید چنین اجازه‌ای دهد.

 

سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان با اشاره به پیشنهاد اردوغان بیان کرد: اگر هدف واقعی این باشد که یک راه مواصلاتی اقتصادی و تجاری ایجاد شود، این دالان می‌تواند از خاک ایران عبور کند و این به نفع همه طرف‌ها از جمله خود ایران است و تنش‌ها در این منطقه کاهش یافته و همکاری ایران با ترکیه و جمهوری آذربایجان بیشتر می‌شود اما اگر بخواهند این دالان از سرزمین ارمنستان بگذرد تا بر این کشور مسلط شوند نشان می‌دهد اهداف سوء دیگری دارند.

 

وی بیان اینکه ایران باید بر روی این مسئله تأکید و پافشاری کند، گفت: اگر ترکیه و جمهوری آذربایجان این را نپذیرفتند، ایران باید با کشورهای فرامنطقه‌ای، حتی اروپایی‌ها، بر روی این موضوع لابی کرده و به لحاظ تبلیغاتی نیز قدرتمند عمل کند. به اعتقاد من جمهوری اسلامی از نظر سیاست خارجی باید در این موضوع فعال‌تر عمل کند.     

 

 

فرجی‌راد در پاسخ به این سؤال که آیا با توجه به نفوذ بالای رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان، می‌توان به پیشنهاد اردوغان؛ عبور دالان زنگزور از خاک ایران، خوش‌بین بود، گفت: دست برتر را در این مسئله ترکیه دارد و ترکیه بیشترین منفعت را در ایجاد این دالان می‌برد و در عین حال جمهوری آذربایجان نیز دو سرزمین دوپاره‌اش با این دالان به هم وصل می‌شود و لذا اگر ترکیه بخواهد می‌تواند هم جمهوری آذربایجان را راضی کند و هم وارد گفت‌وگو با ایران شود.

 

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی یادآور شد: در واقع در این قضیه رژیم صهیونیستی قدرت انجام کار خاصی ندارد تا بتواند مانع از عبور این دالان از خاک ایران شود. مزاحمت‌های اسرائیل علیه ایران از طریق خاک آذربایجان در زمینه‌های دیگر است که ادامه خواهد داشت. در این زمینه ترکیه نقش پررنگ و بسیار مهمتری دارد و ایران باید لابی خود را با ترکیه شروع کند و اگر این اتفاق بیفتد منطقه قفقاز ثبات و امنیت مناسبی پیدا می‌کند و این منطقه می‌تواند شاهد همکاری‌های چندجانبه حتی با حضور ارمنستان نیز باشد.

 

 

فرجی‌راد در پاسخ به این سؤال که اگر ایران همکاری و روابط بیشتر اقتصادی با جمهوری آذربایجان و ارمنستان داشت شاهد وضعیت امروز بر سر دالان زنگزور و تهدید ایران نبودیم، گفت: ایران همیشه روابط و همکاری اقتصادی با این دو کشور پس از استقلال داشته است؛ شاید در برخی دوره‌ها این رابطه کم شده باشد اما هیچ وقت متوقف نشده است.

 

وی ادامه داد: مسئله این است که جمهوری آذربایجان پس از پیروزی در جنگ با ارمنستان، پس گرفتن سرزمین‌های خود در دو سال گذشته و گرفتن قره‌باغ، دچار یک غرور شده و تصور می‌کند می‌تواند این دالان را به زور از ارمنستان به منزله کشور شکست‌خورده، به پشتوانه حمایت ترکیه و رژیم صهیونیستی، بگیرد. ایران در این وضعیت تا حدی تحت فشار قرار گرفته و موضع دفاعی اتخاذ کرده است.

 

سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان با تأکید بر اینکه ایران باید از موضع دفاعی خارج شود، گفت: این به معنای جنگ‌افروزی و تهاجم نیست بلکه ایران باید محکم بایستد و نیروهای خود را لب مرز نگه دارد زیرا نه جمهوری آذربایجان نه ترکیه جرئت جنگ با ایران را ندارند و هر دو کشور از جمله آذربایجان می‌دانند در صورت وقوع جنگ، به شدت آسیب می‌بینند.