حمایت قاطعانه امام خمینی (ره) از اقدام دانشجویان در 13 آبان سال 58

روز 13 آبان‌ماه در تقویم جمهوری اسلامی به عنوان روز «مبارزه با استکبار» نام‌گذاری شده و دلیل آن تسخیر لانه جاسوسی سفارت آمریکا در 13 آبان 1358 است. 13 آبان علاوه بر سالروز تسخیر لانه جاسوسی یادآور دو رویداد مهم دیگر نیز است. تبعید امام خمینی(ره) به ترکیه در 13 آبان 1343 و کشتار جمعی از دانش‌آموزان در 13 آبان 1357 توسط رژیم پهلوی که به‌‌همین دلیل روز دانش‌آموز نیز نام گرفته است. تظاهرات ضد‌استکباری 13 آبان هرسال در تهران و سایر شهرهای کشور برگزار می‌شود. 

همزمان با یوم‌الله 13 آبان‌ماه، سالروز تسخیر لانه جاسوسی به دست دانشجویان پیرو خط امام(ره)، به گفت‌و‌گو با علیرضا کلانتر مهرجردی، معاون فرهنگی جهاددانشگاهی پرداختیم که مشروح آن را در ذیل مطالعه می‌کنید.

ایکنا ـ  جایگاه یوم‌الله ۱۳ آبان در تاریخ معاصر ایران چیست؟

روز 13 آبان از روزهای بسیار مهم تاریخ انقلاب اسلامی است و اهمیت آن کمتر از روز 22 بهمن نیست و به همین دلیل هم یوم‌الله نامیده شده است. این روز که روز ملی مبارزه با استکبار نام‌گذاری شده، یادآور سه واقعه مهم در تاریخ معاصر ایران است که در سه دوره مختلف رخ داده و به همین دلیل، این روز در تاریخ کشور به عنوان روزی به یادماندنی به ثبت رسیده است.  

تبعید امام خمینی(ره) به ترکیه در ۱۳ آبان ۱۳۴۳، کشتار جمعی از دانش‌آموزان معترض به حکومت پهلوی در ۱۳ آبان ۱۳۵۷ که با عنوان روز دانش‌آموز نام گرفت و تسخیر لانه جاسوسی در ۱۳ آبان ۱۳۵۸، این سه واقعه تاریخی را تشکیل می‌دهد که هر کدام از اهمیت خاصی برخوردار است. 

در مورد تبعید حضرت امام خمینی(ره) به ترکیه در سال 1343 باید گفت، به دنبال تصویب قانون ننگین کاپیتولاسیون از سوی دولت علم در سال 1342، چندی بعد این خبر به حضرت امام(ره) رسید و ایشان را به خروش و فریاد واداشت به طوری که در چهارم آبان ۱۳۴۳ ایشان طی نطقی تاریخی به رسوایی این اقدام ننگین پرداختند. رژیم در طول دو سالی که امام قیام کرده بود، نتوانست با هیچ شیوه‌ای، ایشان را آرام کند لذا تنها یک راه پیش پای خود می‌دید و آن تبعید امام(ره) بود. 

در شب ۱۳ آبان ۱۳۴۳، تعداد زیادی کماندو به همراه مزدوران ساواک به منزل امام(ره) در قم حمله‌ور شدند، ایشان را دستگیر و به تهران منتقل کردند و سپس، با یک هواپیمای نظامی ایشان را به ترکیه تبعید کردند. این سرآغار هجرتی بود که ۱۴ سال بعد، پیروزی انقلاب اسلامی را به بار آورد؛ در حالی که انقلاب اسلامی مردم ایران به رهبری امام خمینی(ره) به روزهای سرنوشت‌سازی نزدیک می‌شد، همه اقشار مردم ایران از زن و مرد و پیر و جوان، سعی در ایفا کردن نقش تاریخی خود و عمل به تکلیف الهی داشتند. 

در این میان دانش‌آموزان و نوجوانان شور و حال دیگری داشتند. اینان یاران انقلابی بودند که در سال 1342 به فرموده امام(ره) در آغوش مادران خود بودند و 15 سال بعد انقلابی سترگ را در ایران پایه‌گذار شدند. 

صبح روز ۱۳ آبان ۱۳۵۷، دانش‌آموزان در حالی که مدارس را تعطیل کرده بودند، به سمت دانشگاه تهران حرکت کردند تا صدای اعتراض خود را به گوش همگان برسانند. این جوانان گروه گروه، داخل دانشگاه شدند و به همراه دانشجویان و گروه‌های دیگری از مردم در زمین چمن دانشگاه اجتماع کردند. چند ساعت بعد تیراندازی آغاز شد و جوانان و نوجوانان بی‌گناه، یکی پس از دیگری، در خون خود غلتیدند. به خاطر گرامیداشت یاد و خاطره شهیدان دانش‌آموز، این روز در تاریخ انقلاب اسلامی به نام روز دانش‌آموز نامگذاری شده است. 

پس از پیروزی انقلاب اسلامی فتنه‌گری آمریکا علیه دولت و ملت انقلابی وارد دوره جدیدی شد و در ابتدای انقلاب و زمان حکومت دولت موقت در سرتاسر کشور، حرکت‌هایی می‌شد تا جو سیاسی جامعه را ملتهب و پیچیده کند. بعدها معلوم شد که مرکز تمامی این فتنه‌ها و جریانات ضدانقلابی، در سفارت آمریکا در تهران است؛ در حالی که موضع منافقانه آمریکا نسبت به انقلاب اسلامی مانع از روشن شدن چهره واقعی آمریکا در میان مردم گردیده بود. به همین جهت امام خمینی(ره)، بیانات قاطعی علیه ابرقدرت‌ها و به ویژه آمریکا ابراز فرمودند و خصوصاً با ورود شاه به آمریکا، فرمان مقابله را به تمامی دانش‌آموزان، دانشجویان و طلاب علوم دینی صادر کردند.

در چنین شرایطی با هدف وادار کردن آمریکا به استرداد شاه و اموال ملت ایران، دانشجویان تصمیم به اشغال سفارت آمریکا گرفتند. دانشجویان از دانشگاه‌های تهران، پلی‌تکنیک، صنعتی شریف، شهید بهشتی و ... گرد هم آمدند و طی یک راهپیمایی تا سفارت آمریکا از دیوارهای سفارت بالا رفته و علی‌رغم مقاومت محافظان و آمریکایی‌ها، سفارت را در روز 13 آبان 1358 به تصرف کامل درآوردند. 

ایکنا ـ  چرا این روز به عنوان انقلاب دوم نام‌گذاری شده؟ اهمیت  این نامگذاری در چیست؟

در پی تصرف کامل سفارت، حضرت امام خمینی(ره) در پیامی این حرکت دانشجویان را انقلاب دوم نامیدند و با این پیام هم به نوعی حرکت دانشجویان را تأیید کردند و هم به آمریکا و دنباله‌رو منطقه‌ای آن‌ها گفتند که دیگر ایران مستعمره آمریکا و انگلیس نیست و مردم ایران دارای استقلال سیاسی هستند. آمریکا به عنوان بزرگ‌ترین حامی رژیم طاغوت و محمدرضا شاه ملعون، با این حرکت تاریخ‌ساز دانشجویان پیرو خط امام، کاملاً گیج و مبهوت شده بود و اگر انقلاب اول، در 22 بهمن 1357، بساط استبداد پهلوی را برچید، انقلاب دوم در 13 آبان 1358بساط استعماری آمریکا را از کشور برچید. 

ایکنا ـ جایگاه امام(ره) و حمایت حکیمانه ایشان از این امر را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

حضرت امام خمینی(ره) به عنوان معمار کبیر انقلاب اسلامی از زمان شروع مبارزه با سلطنت پهلوی همواره با نگرشی عمیق و حکیمانه، برخاسته از اندیشه ناب اسلامی، در مقابل استبداد داخلی و استعمار خارجی ایستاد. وی با حمایت قاطعانه و به هنگام از حرکت دانشجویان، توطئه عناصر داخلی آمریکا را پیرامون این حرکت ارزشمند نقش بر آب کرد و حمایت مردمی را از این حرکت ارزشمند چند برابر کرد و اگر تدبیر و تصمیم صحیح ایشان نبود، شاید انقلاب اسلامی در همان اوان تولد با مشکلات جدی مواجه می‌شد و نوعی چنددستگی میان حامیان انقلاب اسلامی رخ می‌داد و آمریکا فرصت جدیدی برای توطئه چینی می‌یافت. 

ایکنا ـ‌ توصیه جنابعالی به جوانان به‌ویژه دانش‌آموزان و دانشجویان گام دوم انقلاب در باب اینگونه حوادث تاریخی چیست؟

این حوادث خاطره‌ساز یادآور بصیرت، اراده جدی و ولایت‌مداری دانش‌آموزان و دانشجویان در مقاطع مختلف تاریخی قبل و پس از پیروزی انقلاب اسلامی است. امروز نیز با همان روحیه و اراده انقلابی و در طلیعه گام دوم انقلاب اسلامی باید گوش به فرمان ولایت در مسیر گام دوم حرکت کرد و در این میان جوانان و دانشجویان همچون 13 آبان 57 و 58 پیش‌قراول انقلاب اسلامی هستند. توصیه بنده به دانشجویان و نسل جوان این است که هر چند زمانه عوض شده اما روحیه ایثار، شهادت، بصیرت و ولایتمداری باید بیش از پیش تقویت شود.

ایکنا ـ به عنوان استاد و عضو هیئت علمی دانشگاه چه انتظاراتی از مدیران و مسئولان در حوزه جوانان دارید؟

اگر مسئولیت را به معنای عام ببینیم، به‌گونه‌ای همه ما باید مسئولیت‌پذیر محیط کوچک خود باشیم و هر فردی به عنوان دلسوز نظام و انقلاب اسلامی، باید با بصیرت و درک صحیح از شرایط کشور و منطقه، به وظیفه دینی و انقلابی خود عمل کند.

و به طور خاص، طبعاً انتظار بنده از مسئولان آن است تا زمینه رشد و شکوفایی استعدادهای جوان را بیش از پیش فراهم کنند، در ولایتمداری و شناخت زمانه خود پیشگام باشند، در مسیر گام دوم انقلاب اسلامی به درستی نقش‌آفرینی کرده، مسئولیت‌پذیر باشند و با رویکرد انقلابی و دینی در تعمیق باورهای نسل جوان بکوشند.