آشنایی مردم با قرآن، اولین قدم برای معرفی اسلام است

به گزارش خبرنگار ایکنا، آیین رونمایی از «نرم‌افزار قرآنی» همراه با ترجمه قرآن کریم توسط غلامعلی حدادعادل، امروز یکشنبه‌ هفدهم دی‌ماه با حضور غلامعلی حدادعادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی، حجت‌الاسلام محمد‌حسین بهرامی، رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی و محسن چینی‌فروشان در سرای کتابخانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد.

غلامعلی حدادعادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی در ابتدای این برنامه، گفت: ان‌شاءالله نور قرآن راهنمای ما در زندگی فردی و اجتماعی باشد. خدا را شکر می‌کنم که شاهد نصب نرم‌افزاری برای استفاده بیشتر از ترجمه قرآن کریمی هستیم که هم به شکل متنی و هم از امروز به صورت گویا بتواند در دسترس قرآن‌پژوهان و علاقه‌مندان به قرآن قرار گیرد.

وی با اشاره به انگیزه خود برای نوشتن این ترجمه گفت: انگیزه اصلی بنده از ترجمه قرآن به فارسی این بود که به حد توان کاری بکنم تا ترجمه‌خوانی قرآن در ایران سنت شود. نکنه مهم این است که امروز ترجمه قرآن در کنار تلاوت قرآن خوانده نمی‌شود. جلسات رسمی و عمومی ما با قرآن آغاز می‌شود و روزانه شاید هزاران جلسه در کشور با قرآن آغاز ‌شود اما ۹۵ درصد از مستمعان معنی آیات را نمی‌دانند و آن را گوش می‌کنند و تنها از ترتیل قرآن لذت می‌برند. در این اتفاق کسی هم سؤال نمی‌کند که معنای این آیاتی که شنیده شد، چه بوده است و گویی این یک قرارداد است که کسی برای آن اعتراضی ندارد. این درحالی است که مدام اعتراض می‌کنیم که چرا جوانان ما با دین بیگانه هستند و یا گفتمان رایج ما در کشور اسلامی، قرآنی نیست، اما نمی‌گوییم که ما چه زمانی معانی قرآنی را تبیین و تبلیغ کرده‌ایم که حالا باید انتظار این قرآنی بودن را هم داشته باشیم.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: در قدیم اینگونه بود که مردم قرآن‌خوان می‌شدند و بعد وارد فضای مفهومی و معنایی قرآن می‌شدند اما امروز ما از این مرحله بسیار دور هستیم. لذا تشخیص بنده این بود ما احتیاج به برنامه‌هایی داریم که مفهوم و مقصود آیات قرآن را به خوبی نشان دهد. زبان فارسی اولین زبانی است که قرآن به آن ترجمه شد و نزدیک به ۱۲۰۰ سال پیش قرآن به زبان فارسی برگشت، اما از روی احتیاط و نگرانی تحریف، همیشه ترجمه آن تحت‌الفظی بود و بر ترجمه مفهومی و معمولی غلبه داشت، اما چند سالی است که ترجمه‌های مفهومی وارد کشور شده است و امروز انواع و اقسام ترجمه‌ها را شاهد هستیم.

رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی با بیان اینکه در این اثر سعی کردم ترجمه‌ای از قرآن را به دست مخاطب بدهم که برای فارسی‌زبان امروز پسندیده و خوش‌آهنگ باشد، اظهار کرد: سعی کردم تا این ترجمه باستانی و غریب نباشد و در عین حال نثر روزنامه‌ای و اداره‌ای هم نداشته باشد و درواقع یک ترجمه نثر فاخر را داشته باشد. سعی کردم زیبایی‌هایی را از شعر و ادب فارسی به طور ملایم و معتدل در این ترجمه به کار بگیرم آن هم بدون اینکه آرایش خارج از حد کرده باشم. فارسی معیار امروز را در پیش‌گرفتم و در این ترجمه سعی کردم مطالبی که داخل پرانتز می‌آورند را به حداقل برسانم. همینطور از بیان مطالب تفسیری هم خودداری کردم.

وی با بیان اینکه در این ترجمه به حداقل‌ها اکتفا کرده‌ام، گفت: از استفاده لغات نادر که فهم آن برای عامه تحصیلکرده‌ها مشکل است، دوری کرده‌ام. بنده حواشی را کم کردم و سعی کردم همانطور که ۱۴۰۰ سال پیش مردم در صدر اسلام قرآن را بدون حواشی و‌ پاورقی می‌خواندند و با آن انس می‌گرفتند، پیرایه‌های اطراف را کم کنم تا در انتقال مفهوم موفق باشم. مراقب بودم که در عبارات فارسی گرته‌برداری بی‌جا از زبان عربی نکنم و آنچه در توان من بود انجام دادم.

حدادعادل با بیان اینکه این اثر در مدت ۹ سال به انجام رسید، گفت: این ترجمه را به رؤیت قرآن‌پژوهان رساندم که برخی از آن‌ها نکات مورد نظرشان را بیان کردند و تا امروز ۱۰ بار چاپ شده است. تاکنون سه بار این ترجمه را ویرایش کرده‌ام و از تغییر در ترجمه قرآن یک کلمه را بازسازی نکردم و اصل عبارت را اعمال کردم و بعد توفیق پیدا کردم که این ترجمه را خودم قرائت کنم. با اینکه وقت زیادی لازم داشت اما ضرورت دیدم که خود اینکار را انجام دهم.

رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی افزود:‌ این ترجمه با متنی گویا در فضای مجازی قطعاً بیشتر شنیده و خوانده خواهد داشت و از نکات صاحب‌نظران در این عرصه قطعاً استفاده خواهم کرد. اعتقاد دارم که اولین قدم برای معرفی اسلام آشنا ساختن مردم به ویژه نسل جوان با سرچشمه اصلی معارف اسلام یعنی قرآن است و اگر ما اسلام را قرآنی بفهمیم از خرافات، غلو و گزافه‌گویی دور می‌مانیم و سه رکن مهمی که امام راحل و مقام معظم رهبری در معرفی اسلام تأکید دارند که شامل عقلانیت، معنویت و عدالت می‌شود، در تلاوت قرآن ظهور و بروز خواهد کرد. لذا باید از قرآن به سمت معارف ائمه(ع) برویم و این‌ها را با هم بفهمیم و با امکانی که از این پس برای این ترجمه فراهم می‌شود، امیدوارم اثر بیشتری را در این حوزه شاهد باشیم.

وی بیان کرد: بنده سال‌ها است که به فکر تقطیع قرآن به شکل پاراگراف‌بندی هستم که حول یک محور و موضوع اصلی دور می‌زند و تلاش می‌کنم تا دسته‌بندی آیات را اینگونه داشته باشم. معتقدم در جلسات رسمی وقتی قاری قرآن متن عربی را با صوت می‌خواند، باید این متن و آیات را به شکل فارسی هم گوش کنند و ما باید ترجمه آیات را بعد از تلاوت قرآن کریم دسته‌بندی کنیم. آرزوی من این است در ایران، مدرسه، مسجد، هیئت دولت، دانشگاه‌ها، مراسم رسمی و... همه بر خودشان واجب بدانند تا بعد از خواندن متن عربی قرآن به ترجمه فارسی آن هم گوش کنند و در فصاحت متن قرآن شک نکنند.