فرزندمان جزو کدام گروه از بازیکنان بازی‌های دیجیتال است
اولین نکته این است که تشخیص دهیم، فرزند ما در کدام گروه از بازیکنان بازی‌های دیجیتال قرار دارد و نگاه او به بازی چیست و چقدر برایش مهم است. این مهم را از مدل بازی‌هایی که انجام می‌دهد می‌توانیم بفهمیم و بشناسیم.
جذاب‌ترین نکته درباره بازی‌های رایانه‌ای، آنلاین، موبایلی یا ویدیویی این است که کودک فقط به‌صورت فیزیکی با بازی تعامل ندارد؛ بلکه ارتباط روانی و هیجانی نیز برقرار می‌کند و ممکن است مدت‌ها ذهنش را درگیر کند و همین موضوع باعث ایجاد نگرانی‌هایی در والدین شده است و باعث می‌شود آنها به جای در نظر گرفتن نکات مثبت بازی‌ها، به خطرات بالقوه آنها توجه کنند. حتی همین مسائل باعث می‌شود والدین فراموش کنند که بازی‌های رایانه‌ای و موبایلی، تبدیل به یکی از بخش‌های اصلی زندگی کودکان و نوجوانان در دنیای مدرن شده و نمی‌توان آنها را از چنین بازی‌هایی منع کرد.
خبرگزاری ایکنا بنابر رسالت آموزشی خود نسبت به ارائه بسته‌های آموزشی برای خانواده‌ها در رابطه با موضوع «سواد بازی‌های دیجیتالی» اقدام کرده است تا والدین را با نسبت بازی‌های رایانه‌ای با تربیت رسانه‌ای فرزندان، اثرات و پیامد‌های آن و نقش والدین و مربیان در تربیت فرزندان در مواجهه با بازی‌های رایانه‌ای آشنا کند. در این درس‌گفتار‌ها محسن رزاقی، پژوهشگر و مدرس سواد رسانه‌ای به بیان نکاتی مهم در موضوع یادشده می‌پردازد.
محسن رزاقی در قسمت چهارم به موضوع «انواع بازیکن» پرداخته است که مشروح آن را در ادامه مشاهده می‌کنید و می‌خوانید.
در قسمت‌های گذشته در مورد صنعت بازی، ویژگی‌های اقتصادی و فرهنگی بازی و ظرفیت‌های رسانه‌ای آن صحبت کردیم. در این قسمت می‌خواهیم درباره طرف دیگر بازی، یعنی بازیکن‌ها صحبت کنیم.
برای هر اقدام تربیتی ابتدا لازم است، فردی را که می‌خواهیم با او ارتباط بگیریم و در مورد او اقدام تربیتی انجام دهیم، بشناسیم. به همین دلیل خیلی مهم است که بدانیم با چه مدل بازیکنی مواجه هستیم که بتوانیم براساس این ویژگی، اقدام تربیتی لازم را انجام دهیم.
دسته‌بندی‌هایی که در منابع مختلف برای بازیکن‌ها آمده است را می‌شود در قالب یک طیف و دسته‌بندی مطرح کرد. طیف از بازیکن تفننی یا اصطلاحاً کژوال شروع می‌شود تا بازیکن حرفه‌ای یا پروگیمر. در این طیف هر چه بیشتر حرکت می‌کنیم، بازیکن‌ها در ابتدای طیف، زمان کمی را به بازی اختصاص می‌دهند و خیلی نمی‌خواهند، درگیر بازی باشند و نگاهشان به بازی سرگرمی‌محور است و می‌خواهند وقت‌های اضافه‌ای که در طول روز دارند را با بازی پر کنند تا زمان بگذرد.
فرض کنید در مترو نشسته‌ایم تا به مقصدی برسیم، حدود یک ربع بیکار هستیم و می‌خواهیم آن زمان را پر کنیم یا منتظریم پخت غذا به مرحله‌ای برسد و بتوانیم ادامه آشپزی را انجام بدهیم. ۱۰ دقیقه، یک ربع باید منتظر باشیم، یک بازی روی تلفن همراه داریم و بازی می‌کنیم و از این طریق آن زمان را پر می‌کنیم. اما هر چه جلوتر می‌رویم، دیگر بازی‌های کوچک، ساده و دم‌ستی تبدیل به بازی‌های مهم می‌شوند و ابعاد بیشتر و پیچیدگی‌های فنی و محتوای بیشتری دارند تا جایی که می‌رسیم به حرفه‌ای‌هایی که بازی به شدت برای آنها مهم است و اگر در بازی شکست بخورند، ناراحت می‌شوند و ممکن است پرخاش کنند. در واقع بازی برای آنها شأن و منزلت و در زندگی اجتماعی آنها نقش دارد.
پس اولین نکته این است که تشخیص دهیم، فرزند ما کجای این طیف قرار دارد و نگاه او به بازی چیست و چقدر برایش مهم است و آن را از مدل بازی‌هایی که انجام می‌دهد، می‌توانیم بفهمیم و بشناسیم. اما دسته‌بندی دیگری نیز وجود دارد، که دسته‌بندی یک متفکر به نام «بارتل» است و چهار دسته‌بندی از بازیکن‌ها ارائه کرده است. دسته اول، رقابت‌جو؛ دسته دوم، دستاوردجو؛ دسته سوم، معاشرت‌جو و دسته چهارم کاوشگر نامیده شده است.
رقابت‌جو، کسانی هستند که اهل رقابت و چالش هستند و دوست دارند برتری خود را به بقیه نشان دهند و برای آنها مهم است که برنده شوند و اگر ببازند، به شدت ناراحت می‌شوند.
دسته دوم دستاوردجو هستند، کسانی که کاری به بازیکنان دیگر ندارند و نمی‌خواهند به بقیه تسلط پیدا کنند و به بازی می‌آیند تا کاری انجام دهند و حس داشتن دستاورد را دارند، اینکه تیک زدم و کاری را انجام دادم و مأموریتی را به انجام رساندم، برای این دسته از بازیکنان بسیار مهم است. یعنی احساس مفید و کارآمد بودن را داشته باشند.
دسته سوم بازیکنانی هستند که جذب بازی با جهان‌های گسترده می‌شوند و می‌توانند درون آن کاوش کنند و رمز و راز‌هایی داشته باشند و رمز و راز‌های بازی را کشف و درباره آن با بقیه صحبت کنند. دسته کاوشگر یا جذب بازی‌های open world و یا بازی‌هایی که دانستنی‌های زیادی در بازی پنهان شده و قابل کشف هستند، می‌شوند.
دسته آخر، دسته معاشرت‌جو هستند، این بازیکنان اهل رفاقت هستند و در بازی قرار می‌گیرند برای اینکه با دوستانشان باشند، حرف بزنند، ارتباطات اجتماعی برقرار کنند و گفت‌وگو‌های ساده‌ای داشته باشند که ممکن است در گروه‌های شبکه‌های اجتماعی و پیامرسان‌ها داشته باشیم. آنها از طریق بازی‌های برخط و آنلاین این ارتباط را برقرار می‌کنند.
باید تشخیص بدهیم که فرزند ما در کدامیک از این دسته‌ها قرار می‌گیرد. معمولاً ممکن است دو یا سه دسته را هم شامل شود. اگر بازی‌هایشان را تعقیب و با آنها گفت‌وگو کنیم، متوجه می‌شویم که چه مدل بازیکنی هستند. اگر فرزند ما در زمینه سواد رسانه‌ای بازی‌های دیجیتال آموزش دیده باشد، احتمالاً می‌تواند خودش تشخیص بدهد و در نهایت اگر این دو امکان را نداشت، احتمالاً مربی که در این زمینه مسلط است و آگاهی دارد، می‌تواند به ما کمک کند که فرزندمان برای چه بازی می‌کند و کدامیک از این بازیکن‌ها را شامل می‌شود. بعد از این می‌توانیم اقدامات تربیتی مناسب و فعالیت‌های جایگزین و مناسب را ناظر به این بازیکن به صورت خاص تعریف کنیم.
انتهای پیام
