لزوم مرزبندی با دشمن + پویانمایی

به گزارش ایکنا،‌ «زندگی با آیه‌ها» نهضتی است که با همدلی، همراهی، همفکری و مشارکت همه ظرفیت‌های مردمی و حاکمیتی به‌ د‌نبال قرآنی‌ شدن جامعه است و می‌خواهد آیات منتخب ناظر به موضوعات کاربردی و مورد نیاز امروز نهضت اسـلامی را، برای عموم افراد جامعه، متناسب با نیاز و سلیقه ایشان به صورت گسترده و مؤثر تبیین کند.

این نهضت با هدف بلاغ مبین ۳۰ فراز زندگی‌ساز در ماه مبارک رمضان ۱۴۰۳ آغاز شد. از آنجا که نهضت زندگی با آیه‌ها در راستای تبیین معارف زندگی‌ساز قرآن کریم به دنبال بلِاغ مبین آیات قرآن است، طبیعتاً جریان‌سازی کنشگران بلاغ مبین، اعم از ائمه جماعات مساجد، مبلغان، فعالان قرآنی و ... بسیار لازم و ضروری است.

در این میان یکی از بزرگترین فرصت‌های بلاغ مبین به برکت سیدالشهداء(ع)، ماه محرم و مجالس عزاداری سید و سالار شهیدان است. بر همین اساس نهضت ملی زندگی با آیه‌ها با هدف تبیین آیات ناظر به موضوعات کاربردی و مورد نیاز امروز نهضت اسلامی در درگیری با جبهه دشمن، در ایام محرم با توجه به ظرفیت مجالس عزاداری، ۱۰ آیه با محور محتوایی «مقاومت و پیشرفت» ویژه دهه اول این ماه را انتخاب کرده است.

این آیات به‌ عنوان یک منبع کمکی، برای برگزاری کرسی‌های تلاوت تدبری قرآن در ابتدای جلسات عزاداری ایام محرم، با خط محتوایی «مقاومت و پیشرفت»، تهیه شده است. تلاوت تدبری قرآن، تلاشی است برای زمینه‌سازی تلاوت‌ و‌ استماع متدبرانه قرآن کریم برای عموم مردم که برگزاری با کیفیت آن‌ها با همت قاریان کلام الله، مبلغان، سخنرانان و مجریان جلسات دینی و قرآنی و همه اهل قرآن، میسر خواهد شد.

برهمین اساس آیه ۳۶ و ۳۷ سوره نحل به عنوان آیات محوری شب دوم محرم انتخاب شده است.

شب دوم؛ لزوم مرزبندی با دشمن

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ‏

وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِی کُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ ۖ فَمِنْهُمْ مَنْ هَدَى اللَّهُ وَمِنْهُمْ مَنْ حَقَّتْ عَلَیْهِ الضَّلَالَةُ ۚ فَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانْظُرُوا کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الْمُکَذِّبِینَ (۳۶) إِنْ تَحْرِصْ عَلَىٰ هُدَاهُمْ فَإِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی مَنْ یُضِلُّ ۖ وَمَا لَهُمْ مِنْ نَاصِرِینَ(۳۷)

براى هر ملتى، پیامبرى فرستادیم تا بگوید: «خدا را بندگى کرده و از طاغوت دورى کنید.» آنگاه، خدا دست گروهى را گرفت که از خود لیاقت نشان دادند و گروهى هم با بى‌لیاقتى‌شان سزاوار گمراهى شدند. پس به گوشه‌وکنار دنیا سفر کنید و ببینید آخر عاقبتِ آنهایى که آیه‌هاى خدا را دروغ دانستند، چه شد! هر چقدر هم براى هدایت آنها حرص بزنى، باز بى‌فایده است؛ زیرا خدا مردم لج‌بازى را که به‌حال خودشان رها کرده است، به مقصد نمى‌رساند. آنها دیگر یاورى ندارند.

شرح آیات ۳۶ و ۳۷ سوره نحل

شب دوم محرم است و شب ورود کاروان اباعبدالله به سرزمین کربلا. امشب می‌خواهیم خودمان را به کاروان امام حسین(ع) برسانیم. می‌خواهیم با تلاوت آیات ۳۶ تا ۳۷ سوره مبارکه نحل با یکی از فراز‌های قرآنی آشنا شویم که حادثه عاشورا مصداق اَتمّ عمل به این فراز‌ها بوده است. این آیات مسیر امام را نشان می‌دهد و اگر ما هم بخواهیم همراه امام حسین(ع) کربلایی شویم، باید این آیات را برنامه زندگی خود قرار دهیم.

ظاهرا نیمی از سوره نحل در مکه و نیمی‌ از آن بعد از هجرت به مدینه و در مدینه نازل شده است و به نحوی این سوره در مورد دورهِ گذار از حاکمیت کفر به حکومت اسلام و مسائلِ اجتماعیِ گره‌خورده به آن صحبت می‌کند. یکی از مسائل مهمی که در این سوره بیان می‌شود و خط کلی جریان حق را نشان می‌دهد آیه ۳۶ این سوره است:

وَ لَقَدْ بَعَثْنا فی‏ کُلِّ أُمَّةٍ رَسُولا
براى هر ملتى، پیامبرى فرستادیم؛ که چه اتفاقی بیفتد؟!
أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ اجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ

تا دو تا اتفاق بیفتد. یکی «أَنِ اعْبُدُوا اللَّه‏؛ خدا را بپرستید.» و بعد «وَ اجْتَنِبُوا الطَّاغُوت؛ و از طاغوت اجتناب کنید.» همه پیامبران برای همه امت‌ها آمدند تا این سخن را بر آنان ابلاغ کنند که بنده خدا باشید و از طاغوت دوری کنید. از کسانی که غیر خدا هستند و می‌خواهند انسان را اسیر و برده کنند، اجتناب کنید.

یکی از عوامل سیل، طغیان رودخانه‌ها است. روخانه‌ها وقتی طغیان می‌کنند که بیشتر از ظرفیتشان در آنها آب وارد شود و این بیشتر وارد شدن آب سبب می‌شود که خانه‌ها و زمین‌های کشاورزی اطراف تخریب شود. این اتفاق در مورد آدم‌ها هم می‌افتد. برخی از آدم‌ها مصداق طاغوت می‌شوند به خاطر اینکه ظرفیتشان پایین است و وقتی خداوند به آنها مقداری مال یا قدرت می‌دهد، خودشان را گم می‌کنند و با آن مال و قدرت شروع به تخریب و از بین بردن دیگران می‌کنند. قدرت و ثروت فراوان سبب می‌شود که آنها خود را خداوندگار بپندارند.

طاغوت هر آن چیزی است که تجاوزگرایانه و طغیان‌گرایانه، در عرض خداوند - فارغ از این که خداوند، چه دستوری داده است - به خود دعوت می‌کند و دوری و اجتناب از ایشان، محتوای دعوت رسولان است.

راه امام حسین(ع) هم با همین دو مفهوم گره خورده است. همواره رهبران حرکت‌های انقلابی علیه طاغوت‌اند و بندگی خدا، بدون چنین مبارزه‌ای، هرگز شعار رهبران الهی نیست. زمانی که امام حسین(ع) حج را رها کرد، خیلی‌ها به خیال خودشان مشغول نماز و عبادت و بندگی دور خانه خدا بودند. اما عبودیتی، بدون نفی طاغوت. چنین عبودیتی عادت به ضعف و حقارت است. از این آیه فهمیده می‌شود که رسولان، تنها به پرستش خداوند دعوت نمی‌کردند؛ بلکه طاغوت با آن همه عظمتِ ظاهری‌اش را منکِر می‌شدند. چنین عبودیتی است که قدرت می‌آورد و نه ضعف؛ چون ملازم با استقلال از غیر خدا است. نمرود و فرعون و هامان و قارون، همگی از طاغوت‌هایی بودند که در تقابل با انبیا، بتشان شکسته شد؛ پس هر جا که سخنی از انکارِ طاغوت و اجتناب از آن مطرح نیست، توحید و دین حقیقی انبیا محقق نشده است. در مقابل، هر جا که انبیا وارد شده‌اند، به‌سرعت ندای باطل بودن طاغوت و حکومتش را سر داده‌اند.

طاغوت کیست؟ همه‌ ظالمان، همه‌ی پادشاهان خبیث، در مثل امروزی بسیاری از این رؤسای جمهور ظالم مثل اینهایی که امروز در آمریکا و در بعضی از کشور‌های دیگر هستند - این‌ها همان طواغیتند.

معنای اجتناب از طواغیت این نیست که دامنت را از آنها دور کن تا آلوده نشوی؛ معنایش این است که یک خطّی در مقابل خطّ توحید و خطّ عبودیّت الهی وجود دارد و آن، خطّ طاغوت است. کفر به طاغوت، همراه و ملازم با ایمان بالله است؛ این، جهت بعثت انبیا است. فلذا در آیةالکرسی می‌خوانیم: فَمَنْ یَکْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَ یُؤْمِنْ بِاللَّهِ فقد استَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقى‏، اصلا ایمان به خدا بدون کفر به طاغوت امکان‌پذیر نیست. این راه همیشگی است، چرا که این طاغوت و دشمن همیشه هست و تا ما را از هویت دینی خود برنگرداند، دست‌بردار نیست: وَ لا یَزالُونَ یُقاتِلُونَکُمْ حَتَّى یَرُدُّوکُمْ عَنْ دینِکُم‏ (بقره ۲۱۷)

فدای امام حسین(ع) بشوم، خودش از اول مرز خودش را با دشمنش مشخص کرد. امام حسین(ع) با شعار هیهات منا الذلة حاضر نشد، زیر بار ذلت اطاعت از یزید و یاران ستمگر او برود و به جای یاری طلبیدن از قدرتمندان و زورگویان زمان خود، تنها به خداوند تکیه کرد و در راه اطاعت از او جان خود را فدا کرد، چرا که راهی جز این نیست. امام حسین با ظلم و ستم مرزبندی شفاف و قاطع داشت. همانطور که هنگام خروج از مکه با فرستادگان حکومت درگیر شدند و آیه «لی‏ عَمَلی‏ وَ لَکُمْ عَمَلُکُمْ أَنْتُمْ بَریئُونَ مِمَّا أَعْمَلُ وَ أَنَا بَری‏ءٌ مِمَّا تَعْمَلُون؛ عمل من براى من، و عمل شما براى شماست! شما از آنچه من انجام می‌دهم بیزارید و من(نیز) از آنچه شما انجام می‌دهید بیزارم!» را تلاوت فرمودند. ما تا به این نقطه نرسیم که این مرزبندی با دشمن در مدیریت زندگی مردم، اصل حسینی و الهی است و عامل پیشرفت ماست و عدم مرزبندی و به قول آیت‌الله بهجت (ره) اختلاط و قاطی شدن با کفار، عامل بدبختی و پسرفت ماست، نباید چشم انتظار ظهور بقیةالله باشیم.

مسئله فلسطین هم راه‌ حلی جز مقاومت ندارد. مردم غزه به این بلاغ رسولان لبیک گفته‌اند، چرا که اجتناب از طاغوت، وظیفه مردم است و آنان باید رسول را در دور کردن این طاغوت از جامعه، یاری رسانند.

فَمِنْهُمْ مَنْ هَدَى اللَّهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ حَقَّتْ عَلَیْهِ الضَّلالَةُ

در میان امت‌ها، مردمی‌بودند که همراه رسولان الهی شدند و مورد هدایت الهی واقع شدند؛ و گروهی دیگر از مردم، در مسیر بندگی خدا و مرزبندی با طاغوت کوتاهی کردند و با کاروان رسولان همراه نشدند و ضلالت و گمراهی بر آنان ثابت و مستقر شد. این گروه دوم، با سوء اختیار خویش، سبب شده‌اند که ضلالت برایشان ثابت و لازم شود.

فَسیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانْظُرُوا کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ الْمُکَذِّبینَ

در زمین سیر کنید تا عاقبت و سرانجام مکذبین را ببینید. همان کسانی که رهبر دینی را در محتوای دعوتش که عبارت بود از أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ اجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ، دروغگو دانستند. یعنی رسول را در دعوت به عبودیت خدا و اجتناب از طاغوت دروغگو دانستند. مثل همین حکام به ظاهر اسلامی که نه تنها مرز خود را با دشمنان مشخص نکردن، که دست به یاری طلبیدن از دشمنان اسلام و معامله با آنها زدند و با عمل خود آیاتی همچون: «لایَتَّخِذِ المُؤمِنونَ الکافِرینَ اَولِیاءَ مِن دونِ المُؤمِنین» و «لاتَتَّخِذوا عَدُوّی وَ عَدُوَّکُم اَولِیاء» و «اَشِدّاءُ عَلَی الکُفّارِ رُحَماءُ بَینَهُم» را تکذیب کردند. إِنْ تَحْرِصْ عَلى‏ هُداهُمْ فَإِنَّ اللَّهَ لا یَهْدی مَنْ یُضِلُّ وَ ما لَهُمْ مِنْ ناصِرین

باز هم اگر می‌خواهی اینها هدایت شوند، بدان که خداوند متعال، کسی را که به دلیل عملکرد غلط خودش گمراه کند، هدایت نمی‌کند و یاوری هم ندارند.