حجتالاسلام علیرضا قبادی، جامعهشناس و کارشناس دین به مناسبت ایام ماه محرم یادداشتهایی با محور «زیارت امام حسین (ع)» تهیه و منتشر میکند که مشروح پنجمین قسمت را در ادامه میخوانیم؛
قلمروی دوم در متن زیارت عاشورا اعلام و اذعان به بزرگی مصیبت اباعبدالله الحسین (ع) است. در روایات متعدد و زیارتنامهها به خاص بودن و بزرگی مصائب امام حسین (ع) بسیار اشاره رفته است. از جمله در زیارتنامه اربعین آمده است که سلام بر حسین مظلوم شهید، سلام بر آن دچار گرفتاریها و کشته اشکها.
در زیارت وارث نیز تعابیری در بزرگی مصیبت سیدالشهدا (ع) آمده است، اما آنچه در بزرگی مصیبت و گرفتاری امام حسین (ع) در زیارت عاشورا به آن اشاره شده، بنیادیتر است. در دو فراز از زیارت عاشورا به برزگی مصیبت اباعبدالله الحسین (ع) اشاره شده است. در قسمت نخست پس از اتمام سلام آغازین، خطاب به امام حسین (ع) آمده است که به راستی که گرفتاری شما بزرگ و برجسته بود و آنچه به شما رسیده (مصیبت) بر ما و بر همه اهل اسلام (مسلمانان) عظیم شد و مصیبت تو (ای اباعبدالله) بر اهل آسمان.ها نیز برجسته و بزرگ بود.
بخش دیگر در ضمن یکی از دعاهای این زیارت آمده است که مصیبتی که در اسلام و در آسمانها و زمین بزرگتر از آن وجود ندارد. نکته بسیار مهم درباره دردمندی مصیبت امام حسین (ع) در زیارت عاشورا همانگونه که در متن زیارت در بخش نخست آمده، این است که مصیبت امام حسین (ع) بر ما و بر اهل زمین و آسمانها نیز سنگینی و بزرگ است. به عبارت دیگر افزون بر بزرگی و اندوهناکی خود مصیبت، سوگ و ماتم امام حسین (ع) برای ما نیز برجسته و عظیم است.
احصای کامل مصیبت امام برای ما (جامعه) و اهل آسمان بحث جداگانهای را میطلبد، اما میتوان به طور اجمال گفت که البته که رنج و اندوه مصیبت امام حسین (ع) در کشته شدن مظلومانه بهترین انسانها از ذریه خاندان رسالت بر امام حسین (ع) سنگین بود؛ کما اینکه آن حضرت بدان اشاره کرده است، بر ما نیز سنگین و سخت است، اما شاید این کمترین مصیبت اباعبدالله (ع) و یارانش بوده باشد.
ماتم بزرگتر را باید در تحقق نیافتن آرمانهای متعالی و سعادتمندانه حسین بن علی (ع) در جامعه جستجو کرد. اندوهی که حضرت اباعبدالله (ع) در فراموش شدن سیره و سنت رسول الله (ص) در جامعه اسلامی مشاهده میکرد شاید مصیبت بزرگتر او بوده است و شاید یکی از مهمترین غصهها و اندوههای امام حسین (ع) در جابجایی ارزشهای اصیل اسلامی بود.
شاید از دیگر مصیبتهای امام حسین (ع) محترم شمرده شدن نامحترمان در جامعه بود و شاید از آن مهمتر نیز اینگونه مصادیق مصیبت بر امام حسین (ع) است که اهل اسلام و اهل آسمانها را در همه اعصار و امصار مصیبتزده میکند.
چنانچه میان اندوهناکی مصیبت امام حسین (ع) و ما تناسبی وجود نداشته باشد، گویا خطاب ما به اباعبدالله (ع) در قرائت این قسمت از زیارت عاشورا، خالی از حقیقت است.
نکته پایانی این گفتار این است که چه کسانی در رساندن جامعه به این وضعیت مصیبتبار برای امام حسین (ع) نقش اساسی ایفا کردند، موضوعی که در گفتار بعد به آن میپردازیم.