مسجد تراز اسلامی در پی بهره‌مندی از فضای مجازی است
کارشناس امور مساجد گفت: یکی از فرصت‌های بسیار خوبی که می‌توان از آن برای کاربردی کردن بیشتر مساجد استفاده کرد، فضای مجازی است. مسجد تراز انقلاب اسلامی باید از به‌روزترین اشکال برای جذب مردم استفاده کند.
مسجد تراز تعریف و شاخص‌هایی دارد که در بیانات مقام معظم رهبری نیز به آن‌ها اشاره شده است و به طور کلی می‌توان چنین گفت که مسجدی تراز است که علاوه بر برگزاری نماز جماعت و برنامه‌های فرهنگی و مذهبی، در زمینه‌های مختلفی مانند آموزش، مشاوره، خدمات اجتماعی، کارآفرینی و مانند این‌ها نیز فعال باشد و با تربیت والدین ولایی و جوانان انقلابی به الگویی برای سایر مساجد تبدیل شود.
یکی از مهمترین مؤلفه‌های تأثیرگذار در زمینه ایجاد مسجد تراز اسلامی، وجود ائمه جماعت فعال و انقلابی است تا بتوانند با استفاده از تمامی ظرفیت‌های موجود در مساجد و ارتباط با افراد محله مورد نظر، زمینه را برای دستیابی به مسجد تراز اسلامی فراهم کنند.
درباره ویژگی‌های یک مسجد تراز اسلامی به گفت‌و‌گو با حجت‌الاسلام هادی فلاح، کارشناس امور مساجد و مدیر سابق مرکز قرآن، عترت و نماز نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری پرداختیم که مشروح آن را در ادامه مطالعه می‌کنید.
ایکنا ـ مسجد تراز اسلامی چگونه باید مأمن و مایه خیر و برکت در یک محله باشد؟
مهمترین ملاک مسجدی که در تراز انقلاب اسلامی بوده و منشأ خیر و برکت در یک محله است، خارج شدن مسئولان آن از امام جماعت گرفته تا هیئت امنا و بسیج مسجد و آمدن ایشان در میان مردم محله است. مسئولان مسجد باید در این زمینه به فعالیت‌های گسترده اجتماعی مسجد در میان مردم بپردازند و طوری برنامه‌ریزی کنند که حتی فعالیت‌های معنوی مسجد نیز منحصر به فضای درون مسجد و در چارچوب داخل مسجد نباشد.
برای مثال مسئولان مسجدی قصد دارند تا برای ایام دهه فجر انقلاب اسلامی که درواقع گل مراسم انقلاب اسلامی است، برنامه داشته باشند، نباید برنامه‌های خود را منحصر به فضای درون مسجد کنند، بلکه باید با برنامه‌ریزی دقیق و صحیح، فعالیت‌های ویژه این دهه را در درون محله و در فضایی که مزاحمتی برای مردم نداشته باشد، اجرا کنند. مسئولان مسجد در این زمینه می‌توانند با برپایی جشن‌های خیابانی، سرودها و هم‌خوانی‌های عمومی شرایطی فراهم کنند تا تمامی مردم محل در جریان برگزاری این مراسم قرار گرفته و با ایجاد نوعی نشاط اجتماعی، زمینه برای حضور بیشتر مردم در مسجد و همکاری تمامی اهالی محل در مناسبات اجتماعی فراهم شود.
مسجد تراز انقلاب اسلامی نسبت به تمامی حوادث اجتماعی فعال بوده و واکنش مناسب نشان می‌دهد. برای مثال در ایام شیوع بیماری کرونا، مساجد نقش بسیار فعالی در مبارزه با این بیماری داشتند. بسیاری از گروه‌های مردمی با حضور در مساجد نسبت به پخش اقلام بهداشتی در میان مردم محلات مختلف اقدام می‌کردند که همین امر باعث جذب بیشتر نوجوانان و جوانان به مساجد شده و زمینه را برای افزایش فعالیت‌های اجتماعی مساجد فراهم کرد.
یکی از فرصت‌های بسیار خوبی که امروز می‌توان از آن برای کاربردی کردن بیشتر مساجد استفاده کرد، فضای مجازی است. مسجد تراز انقلاب اسلامی باید به بهترین شکل ممکن از فضای مجازی برای جذب مردم استفاده کند. ایجاد کانال‌های مجازی در محلات مختلف برای اطلاع‌رسانی فعالیت‌های مساجد به مردم یکی از راهکارهای تأثیرگذار در جذب مردم به مسجد تراز انقلاب اسلامی است. امروز ممکن است بنا به دلایل مختلف حضور مردم در مساجد کمرنگ شده باشد و این مسئولان مساجد هستند که باید با برنامه‌ریزی مناسب به دنبال جذب مردم در مساجد باشند. حضور امام جماعت در میان مردم یک محله موضوعی بسیار مهم است. امام جماعت باید با برقراری ارتباط نزدیک با مردم محله، زمینه را برای جذب مردم به مسجد و ایجاد زمینه برای مشارکت اجتماعی مردم با محوریت مسجد فراهم کند.
بسیاری از امور به ظاهر ساده هستند که ممکن است تأثیر فراوانی در حضور مردم به مساجد داشته باشند. برای مثال زمانی که امام جماعت یک مسجد مسیر منزل تا مسجد محله را پیاده طی می‌کند، در مسیر خود از خیابان‌های مختلف محله، بازار محله و ... عبور کرده و به صورت رخ به رخ با مردم ارتباط برقرار می‌کند و همین امر سبب ایجاد ارتباط صمیمانه امام جماعت با مردم شده و حضور مردم در مسجد را پررنگ‌تر خواهد کرد.
ایکنا ـ مسجد تراز اسلامی چگونه و در چه صورتی به هسته مقاومت فرهنگی، سیاسی، امنیتی و نظامی تبدیل می‌شود؟
مسجد تراز انقلاب اسلامی در حوزه‌های مختلفی نقش‌آفرینی می‌کند. مسئولان مساجد باید با برپایی نشست‌های سیاسی، فرهنگی و ... زمینه را برای آشنایی بیشتر مردم با مسائل روز یا تهاجمات فرهنگی دشمنان آشنا کنند. امروز شخصیت‌های بسیار خوبی در جامعه وجود دارند که از لحاظ رسانه‌ای، سیاسی و فرهنگی بسیار قوی و تأثیرگذار هستند. مسئولان مساجد باید از وجود چنین شخصیت‌هایی برای حضور در مسجد و سخنرانی در میان مردم محله استفاده کنند تا مردم به خوبی در جریان امور قرار گرفته و با آگاهی کامل در برابر مشکلات و تهاجمات مختلف ایستادگی کنند.
برگزاری کلاس‌ها و کارگاه‌های آموزشی برای خانواده‌های محله به‌ویژه نوجوانان و جوانان نیز از دیگر کارکردهای مؤثر یک مسجد تراز انقلاب اسلامی است. مساجد اگر بتوانند با برپایی کارگاه‌های ویژه جوانان خوراک فکری ایشان را به موقع و به صورت دقیق در اختیار آن‌ها قرار دهند، ریشه‌های فکری ایشان کامل شده و دیگر هیچ نسیم و بادی از سوی دشمنان و مغرضان نمی‌تواند فکر آن‌ها را منحرف کند. لذا مسجد تراز انقلاب اسلامی جدای از اطلاع‌رسانی‌های عمومی باید نسبت به برپایی این‌گونه کارگاه‌ها و نشست‌ها میز اقدام کند تا همگام با مسائل روز پیش رفته و مردم محله را در جریان تمامی امور فرهنگی، سیاسی و ... قرار دهد.
امروز در عرصه رسانه و فناوری اطلاعات قرار داریم و مساجد لاجرم باید به این موضوع ورود کنند. مسجد تراز انقلاب اسلامی باید از بهترین امکانات روز در حوزه رسانه و فناوری استفاده کرده و از آن برای روشنگری و آگاه‌سازی مردم به ویژه جوانان نسبت به مسائل روز یا مشکلات و مسائل مختلف جامعه استفاده کند. مسجد تراز انقلاب اسلامی می‌تواند با استفاده از فناوری روز و ایجاد کانال‌های مختلف مجازی نسبت به اطلاع‌رسانی مردم اقدام کند و هر روز با مردم در ارتباط باشد که همین مسئله باعث می‌شود تا در آینده‌ای نزدیک شبکه‌ای از کانال‌های فعال مجازی در محلات مختلف ایجاد شده و مردم به خوبی در جریان فعالیت‌ها و اقدامات مساجد در محلات مختلف قرار گیرند.
ایکنا ـ یکی از ویژگی‌های مسجد تراز اسلامی برخورداری از محیطی زنده و پرنشاط است، مساجد جامعه اسلامی چگونه باید به این محیط دست پیدا کنند؟
مسجد تراز انقلاب اسلامی برای دستیابی به محیطی پرنشاط برای حضور بیشتر مردم چاره‌ای جز زنده کردن فضاهای مجازی و استفاده از آن‌ها ندارد. بارگذاری مطالب جدید و به‌روز، قرار دادن کلیپ‌های سازنده و تأثیرگذار برای مردم به ویژه جوانان، اطلاع‌رسانی برنامه‌ها و ... همگی باعث پویایی مساجد و جذب بیشتر مردم بدان‌ها خواهد شد. زنده بودن مسجد تراز انقلاب اسلامی با اجرای برنامه‌های مختلف نمایان می‌شود و یک مسجد تراز همه روزه برنامه‌های متنوع فرهنگی، هنری، ورزشی، مذهبی و ... دارد؛ به طوری که اگر خانواده جدیدی وارد یک محله شود، با مشاهده برنامه‌های مسجد محل در جریان پویایی و نشاط آن محله قرار گیرد.
نکته بعدی در رابطه با ویژگی‌های تأثیرگذار یک مسجد تراز انقلاب اسلامی، ایجاد محیطی شاد برای مردم به ویژه نوجوانان و جوانان است. برپایی برنامه‌های مختلف فرهنگی و ورزشی از جمله راهکارهای تأثیرگذار در جذب مردم به مساجد است. مسجد تراز باید با اجرای برنامه‌های جوان‌پسند، زمینه را برای حضور بیشتر جوانان به مسجد فراهم کند. امروز برخی از مساجد فعال، برنامه‌های شبانه‌روزی برای مردم اجرا می‌کنند و جوانان و نوجوانان را با برپایی برنامه‌های شاد و متنوع پایبند مسجد می‌کنند. تمامی این برنامه‌ها نه تنها باعث زنده بودن و پویای مساجد شده بلکه خود نوعی تبلیغ برای حضور بیشتر و پرشورتر مردم محلات در مساجد است. مسجد تراز انقلاب اسلامی برنامه‌های خود را به گونه‌ای طراحی می‌کند که مردم احساس کنند این مسجد هر روز دارای یک برنامه و طرح جدید برای ایشان است.
نباید این حس به جامعه منتقل شود که مسجد فقط برای عده‌ای از سالخوردگان است، بلکه مسجد تراز، مسجدی است که بتواند تمامی اقشار جامعه در محلات مختلف را جذب خود کرده و امید و نشاط را در میان مردم ایجاد کند. این امید و نشاط همان نکته‌ای است که باعث می‌شود تا تحولات اساسی جامعه از درون مساجد شکل گرفته و مسجدی در تراز انقلاب اسلامی ایجاد شود.
ایکنا ـ مسجد تراز اسلامی باید از چه آرایه‌های معنوی و ظاهری برخوردار باشد؟
مسجد خانه خدا است و همان‌گونه که خانواده‌ها به نظافت و پاکیزگی خانه خود اهمیت می‌دهند، باید به نظافت مسجد محله خود نیز اهمیت دهند. پاکیزگی و زیبایی که جلوه‌ای تأثیرگذار در میان مردم داشته باشد، از ویژگی‌های یک مسجد تراز است. امروز برخی مساجد با اقداماتی همچون درخت‌کاری و گل‌کاری در محیط مسجد، زیبایی و نمایی دل‌انگیز برای مسجد ایجاد کرده‌اند که همین مسئله باعث چشم‌نوازی مسجد در میان مردم و جذب آن‌ها خواهد شد.
در حوزه معنوی نیز مسئولان مساجد باید حتما به فکر برپایی مراسم و ادعیه هفتگی باشد. نکته مهم در این زمینه، برپایی مراسم خوب و با کیفیت در مساجد است. زمانی که مراسم با کیفیت در مساجد برگزار شده و مردم بدانند که هر لحظه چه برنامه‌ای در مساجد برگزار می‌شود، حضور بیشتر و بهتری در مسجد خواهند داشت و همین مسئله باعث ایجاد مشارکت اجتماعی بیشتر مردم در مسجد می‌شود. برپایی کلاس‌ها و محافل قرآنی و مذهبی از جمله برنامه‌های تأثیرگذار است که باید از سوی یک مسجد تراز انقلابی و اسلامی پیگیری شود.
نکته مهم دیگر در این زمینه، ایجاد اتحاد دائم میان امام جماعت، هیئت‌امنا، بسیج و نمازگزاران مساجد است. این مسئله باید به صورت کاملا دقیق از سوی مسئولان مسجد پیگیری شود تا زمانی که مردم وارد مسجد می‌شوند، هیچ‌گونه تنش و مشکلی را در مسجد مشاهده نکنند و بدانند که مسئولان مسجد فقط به دنبال افزایش معنویت و معرفت‌افزایی مردم و نمازگزاران هستند و در این صورت است که می‌توان ادعا کرد که در محلات مختلف به مساجدی در تراز اسلامی و انقلابی دست پیدا کرده‌ایم.
