مال غصبی چگونه جهنم می‌سازد

«حق‌الناس» مهم‌ترین و پربسامدترین موضوع در دین اسلام است تا جایی که طولانی‌ترین آیه قرآن(سوره بقره آیه ۲۸۲) نیز به همین موضوع اختصاص دارد و امیرالمؤمنین امام علی(ع) نیز می‌فرمایند: «خدای متعال رعایت حقوق بندگانش را مقدمه‌ای بر رعایت حقوق خودش قرار داده است.»

اوج جلوه‌گاه توجه به حق‌الناس در مکتب اسلام و اهل‌بیت(ع) را می‌توان در شب عاشورا مشاهده کرد؛ هنگامی که امام حسین(ع) شرط پیکار با ظلم و همراهی با خود را بدهکار نبودن گذاشت و بیعت خود را از افرادی که حقی بر گردن دارند، برداشت، چراکه پرداخت حق مردم را مقدم بر حضور در جهاد با طاغوت می‌دانستند.

همین رویداد مهم و درس‌آموز از واقعه کربلا سبب شد تا ایکنا با آغاز ماه محرم امسال به موضوع مهم «حق‌الناس» بپردازد و بخش‌هایی از کتاب «حق‌الناس، ارتباط متقابل حقوق مردم و اخلاق اسلامی» نوشته آیت‌الله مظاهری را به نظر مخاطبان خود برساند که در ادامه، انواع دیگری از غصب بیان شده که مشروح بخش پنجاه و چهارم با عنوان «خرید مال با پول غصبی» را می‌خوانید.

خرید مال با پول غصبی

نوع دیگر غصب آن است که عین ملک یا زمین غصب نشود، ولی با پول غصبی خریداری شود. یعنی آنچه با پول حرام خریده شود نیز حکم مال غصبی را دارد، در حالی که به ظاهر غصب نشده و فروشنده یا صاحب قبلی آن نیز راضی است. زندگی یا تجارت در چنین ملکی نیز گناه است، ضمن اینکه برکت هم ندارد و نمی‌تواند برای صاحبش مبارک باشد. مثال در این زمینه آن است که آدم رباخور یا رشوه‌گیر یا کسی که اهل اجحاف در معامله است یا آن که خمس مالش را نداده و با پول حاصل از این گناهان خانه بسازد؛ زندگی در این خانه مشکل دارد و عبادات غاصب در آن باطل است.

همچنین گاهی خانه با پول حلال خریداری یا ساخته شده، اما فرش‌ها و ظروف و اثاثیه آن غصبی است. در این صورت نیز زندگی و عبادت در این خانه اشکال دارد، بچه‌دار شدن و تربیت فرزند نیز در این خانه با مشکل مواجه می‌گردد. کسی که خانه یا وسایل آن را غصب کرده یا با پول حرام خریده است، به ازای مدت زمان زندگی در آن خانه برایش گناه ثبت می‌شود. او وقتی وارد خانه می‌شود از نظر ملائکه و اهل عالم ملکوت مثل این است که وارد جهنم شده باشد. آن که باغی را از پول حرام خریده، هنگام حضور در باغ، ملائکه او را در جهنم می‌بینند و او در این جهنم می‌ماند تا روز قیامت که حقیقت را می‌فهمد؛ روزی که پرده‌ها عقب می‌رود و می‌بیند باغ و خانه‌اش جهنم بوده است.

باید توجه شود که خداوند سبحان جهنم ندارد. خدا بهشت و رحمت دارد. جهنم، ساخته و پرداخته اعمال آدمیان است، وقتی جهنمیان به جهنم می‌روند، به آنها خطاب می‌شود: «ذلک بما قدمت أیدیکم»، خودتان جهنم و عذاب‌های آن را ایجاد کرده و از پیش فرستاده‌اید. آدم غاصب وقتی وارد جهنم می‌شود، می‌بیند خانه خودش است، خودش آن جهنم را ساخته است، خودش مار و عقرب و حمیم را تهیه کرده است.

غصب ارث و میراث

نوع دیگر غصب، غصبی است که معمولاً در املاک و اموال موروثی اتفاق می‌افتد. مثلاً خانه ارثی، سهم همه ورثه است، اما بعضی از آنها سهم سایر ورثه را به ناحق تصرف می‌کنند و تحویل صاحبان حق نمی‌دهند، نظیر اینکه سهم همسر متوفی که یک هشتم است را به وی ندهند. اگر آن خانم نسبت به تصرف و زندگی ورثه در آن خانه راضی نباشد، تصرف آنها غصب است و همین یک هشتم در روز قیامت طوقی از آتش می‌شود و به گردن غاصب می‌اندازند و باید اعمال نیکوی خود را به آن خانم بدهد تا راضی شود. 

متأسفانه در موضوع ارث و نحوه تقسیم آن، غصب و حق الناس زیاد واقع می‌شود، گاهی برادر حق خواهرش را نمی‌دهد، خواهرش هم مظلوم است و برای حفظ آبرو یا جهات دیگر، نمی‌تواند از حقش دفاع کند و ساکت می‌ماند، اما راضی نیست، گناه این نوع از غصب نیز خیلی بزرگ است. علاوه بر گناه غصب، گناه قطع رحم را نیز دارد. کسی که ارث خویشان خود را غصب کند، ترک رحم کرده است. قرآن کریم در سه موضع قاطع رحم را لعن کرده است. از جمله می‌فرماید: «اولئک لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَلَهُمْ سُوء الدار»، محروم ساختن ورثه یا بعضی از آنها از ارث حرام و گناه است. 

خداوند متعال برای ارث قانون وضع کرده و فرموده است که باید بین فرزندان دختروار و پسروار تقسیم شود، اما بعضی، یک دختر یا همه دختر‌ها یا یک پسر یا همه پسر‌ها را محروم می‌کنند و در مقابل قانون قرآن کریم از خود قانون می‌تراشند معلوم است که گناهش بزرگ است. البته وصیت به اندازه ثلث اموال پذیرفته می‌شود و خوب است انسان برای کار‌های خیر و عام المنفعه وصیت کند، اما محروم کردن ورثه از ارث گناه است. در اثر این کار غلط، معمولاً بین ورثه اختلاف پیدا می‌شود و ادامه می‌یابد. هرچه این اختلاف ادامه پیدا کند، برای ورثه گناه دارد و به همان اندازه برای آن پدر یا مادر نیز گناه ثبت می‌شود که این طور وصیت غلط کرده‌اند. مسلم است که خداوند تعالی بهتر از بندگان می‌داند، حال اگر کسی بخواهد در مقابل قانون خدا و حکم قرآن، قد علم کند و مثلاً بگوید، پسر و دختر مساوی ارث ببرند یا دختر اصلاً ارث نبرد مرتکب گناه شده است.