ارائه آموزش‌ و خدمات ویژه سلامت برای دختران نوجوان

فاطمه اقبالیان، رئیس اداره سلامت نوجوانان، جوانان و مدارس وزارت بهداشت به مناسبت هفته ملی سلامت بانوان ایرانی در گفت‌وگو با ایکنا، در پاسخ به این سؤال که برای تحقق قانون جوانی جمعیت و داشتن مادران سالم باید دختران نوجوان و جوان سالم داشته باشیم؛ در این راستا چه اقداماتی برای ارتقای سلامت دختران نوجوان و جوان انجام می‌شود؟ گفت: خدمات معاونت بهداشت در حوزه سلامت گروه‌های سنی به خصوص نوجوان، جوانان و دانش‌آموزان دختر هم سلامت جسمی و هم سلامت روحی و روانی دختران را شامل می‌شود. 

وی ادامه داد: ارائه این خدمات هم از طریق مراکز بهداشت و خانه‌های بهداشت در شهرها و روستاها، هم با حضور مربیان ما در مدارس و هم از طریق مراقبان سلامت مدرسه انجام می‌شود.

دخترانمان را به مراکز بهداشت ببریم

اقبالیان با اشاره به اینکه ارائه خدمت به دو شکل انجام می‌شود، گفت: یک مدل بسته‌های خدمت هستند؛ هنگامی که افراد به مراکز بهداشت مراجعه می‌کنند، براساس پرسشنامه‌هایی که وجود دارد شاخصه‌های مختلف سلامت آنها از جمله قد، وزن،  بیماری‌های عفونی و غیر عفونی مثل مشکل تیروئید(کم‌کاری تیروئید در جامعه ما شایع بوده و با اختلال‌های باروری مرتبط است)، اختلال‌های بینایی، شنوایی، مراقبت‌های دهان و دندان، مشکلات پوستی و بحث اسکلتی عضلانی که در سلامت جسمی دانش‌آموزان مؤثر است، سنجیده می‌شود.

وی ادامه داد: همچنین سلامت روان افراد مراجعه کننده به مراکز بهداشت از بعد افسردگی، اضطراب، نگرانی غیر طبیعی، بحث سلامت اجتماعی، ارتباطات فرد با خودش و جامعه اطرافش از جمله خانواده، شرایط غیرطبیعی که ممکن است در آن قرار داشته و نیاز به کمک داشته باشد، ارتباط با مواد مخدر و در معرض مواد مخدر بودن که همه اینها بر فاکتورهای رشد جسمی و ذهنی تأثیر و نیز باروری در آینده تأثیر می‌گذارد، مورد سنجش قرار می‌گیرد.

رئیس اداره سلامت نوجوانان، جوانان و مدارس وزارت بهداشت با تأکید بر اینکه بحث پوشش همگانی سلامت رایگان است، گفت: در صورتی که فرد مشکلی نداشته باشد طی توالی‌های یک ساله و سه ساله مجددا ارزیابی می‌شود. ولی اگر مشکلی وجود داشته باشد، براساس شاخص‌های ارزیابی شده به کارشناسان سلامت جسمی یا روانی ارجاع داده می‌شود و کمک‌های مشاوره‌ای دریافت می‌کنند و در صورت نیاز به مراکز سطوح بالاتر ارجاع داده می‌شوند.

وی ادامه داد: یکسری از خدمات هم که در بحث باروری آینده دختران مهم است، آموزش‌های مربوط به بلوغ محسوب می‌شود. در ارزیابی بلوغ، شاخصه‌ها سنجیده می‌شود و اگر دختران اختلال‌هایی داشته باشند، هم آموزش‌های لازم به آنها داده می‌شود و هم در صورت نیاز به پزشک مربوطه ارجاع داده می‌شوند.

توزیع قرص ویتامین دی و آهن رایگان بین دختران

اقبالیان به کمبود برخی ویتامین‌ها در بدن دختران نوجوان نیز اشاره کرد و گفت: بحث بعدی کمبود ویتامین‌هاست که به خصوص در سنین نوجوانی و جوانی دخترها درگیر آن می‌شوند. همچنین دختران دچار کمبود آهن هستند که به همین دلیل پوشش مکمل‌یاری آهن را داریم که قرص‌های ویتامین دی و آهن را در اختیار مدارس قرار می‌دهیم و مدارس بین دانش‌آموزان توزیع می‌کنند. البته پوشش این اقدام صد درصدی نیست و در حال حاضر 50 درصد مدارس کشور را شامل می‌شود ولی پوشش همگانی این طرح یکی از برنامه‌هایی است که در دستور کار داریم.

وی تصریح کرد: این مکمل‌ها هم بر روی رشد جسمی و هم در خلق و خو و رشد تحصیلی نوجوانان اثر می‌گذارد و هم در بحث باروری و توان جسمی دختران ما مؤثر هستند.

آموزش‌های ازدواج بهنگام و فرزندآوری به موقع و متعدد نیز جزو آموزش‌های جدیدی بود که اقبالیان در خصوص این آموزش‌ها گفت: این مطالب هم به صورت بسته‌های خدمت هستند و هم بسته‌های آموزشی که یکسری از این بسته‌ها اکنون در اختیار گروه‌های هدف قرار داده شده و یکسری دیگر نیز در بازنگری جدید در حال آماده‌سازی هستند. 

بررسی الگوی غذایی متناسب با سن

رئیس اداره سلامت نوجوانان، جوانان و مدارس وزارت بهداشت در پاسخ به این سؤال که چطور خانواده‌ها با نیازهای تغذیه‌ای خاص دختران نوجوان و جوان خود آشنا می‌شوند؟ گفت: هر فردی که به مراکز بهداشت مراجعه می‌کند بررسی الگوی غذایی از او به عمل می‌آید و براساس سن، مشاوره مخصوص تغذیه مرتبط با سن به او داده شده و مشخص می‌شود که چه میزان غلات، لبنیات، پروتئین و ... نیاز دارد.

وی تصریح کرد: اکثریت افراد با خانواده به مراکز بهداشت مراجعه می‌کنند و آموزش‌های لازم به خانواده‌ها هم داده می‌شود. آموزش‌های دیگری نیز در مدارس وجود دارد و کارشناسان در مدارس حضور پیدا کرده و در رابطه با تغذیه سالم و الگوی غذایی سالم آموزش‌های لازم را ارائه می‌دهند. همچنین آموزش برای مراقبان سلامت مدارس نیز برگزار می‌کنیم. مراقبان سلامت مدارس نیروهای آموزش و پرورش هستند که در مدارس حضور دارند ولی بخش عمده‌ای از مباحثی که باید آموزش دهند توسط وزارت بهداشت به آنها ارائه می‌شود که بخشی از این آموزش‌ها مربوط به تغذیه است.