به گزارش ایکنا به نقل از سوره مهر؛ نشست نقد و بررسی کتاب «عایده» کاری از نشر «سورهمهر» عصر 13 آبان با حضور جمعی از اهالی کتاب در کافه سمیه حوزههنری برگزار شد.
در این نشست محبوبهسادات رضوینیا؛ نویسنده و محمد قاسمیپور؛ منتقد و مدرس ادبیات حضور داشتند.
رضوینیا در ابتدای صحبتهایش با اشاره به این موضوع که سعی کرده مقدمهای جامع و کامل برای «عایده» بنویسد، گفت: کتاب مسیر پرفراز و نشیبی را پشتسر گذاشت. زمانی که پیشنهاد نگارش کتاب به من رسید، مهمترین چالش من در اولین برخورد با این موضوع این بود که یک شهید ۱۷ ساله چه ویژگیهایی باید داشته باشد که بتوانم درباره زندگیاش کتابی بنویسم.
وی ادامه داد: وقتی به لبنان سفرکردم و با مادر شهید صحبت کردم، این چالش تبدیل به یک آشنایی جامع شد و متوجه شدم عقبهای که شهید علی اسماعیل دارد به خاطر مادر او است. خاص بودن و ویژگیهای ممتازی که «علی» در سن ۱۷ سالگی به آن رسیده بود در واقع راه هزار سالهای بود که او یک شبه طی کرد.
رضوینیا در خصوص راوی کتاب، «عایده سرور»، بیان داشت: «عایده» برای من خاص است. او راوی خوبی است که در کلام شجاع است، از زیادهگویی پرهیز میکند و لبکلام را میگوید. این خصلتها مرا در مسیر نوشتن بسیار کمک کرد.
رضوینیا ادامه داد: همزمان با روایتگری عایده که به زبان عربی بود من به زبان فارسی آنها را پیاده میکردم. بعد از اتمام مصاحبهها، به تدوین کتاب و مصاحبههای تکمیلی پرداختم که هر مرحله سختیهای خودش را داشت. ترجمه اولیه را به محمدجواد مهدیزاده سپردم اما ترجمه مصاحبههای تکمیلی را خودم انجام دادم.
نویسنده اثر افزود: خیلی علاقمند بودم که کتاب علاوه بر معرفی و شناخت شهدای حزبالله، مجموعهای کامل از لبنانشناسی و معرفی سبک زندگی در لبنان هم باشد. این جزئیات همان جزئیاتی بود که من در ۳۴ روز و در ضمن تعامل با عایده به آن رسیدم.
رضوینیا درباره اینکه در فرآیند تهیه و تدوین کتاب مجبور به حذف یا سانسور مطلبی بوده است یا نه گفت: با سانسور ویژهای مواجه نبودم فقط به دلایل امنیتی نام برخی افراد و یا مکانها را تغییر دادم.
خاک، زمین و وطن؛ الویت قهرمان «عایده» است
در ادامه نویسنده کتاب «عایده» بیان داشت: عایده بارها گفته است زندگی من با جنگهای داخلی همراه بوده، من دوست داشتم با کسی ازدواج کنم که عضو حزبالله باشد و بدون شک فرزندانم را برای شهیدشدن تربیت میکنم. به نظر من عایده خود سبک زندگی است.
او با تاکید بر این موضوع که سعی کردم در کتاب به خاک، زمین و وطن بپردازم، اضافه کرد: عایده نماینده ماموطن است. عایده لبنان است که سرگذشت لبنان را در سرگذشت او میبینیم. راوی در جایی از کتاب میگوید من عاشق چیزهایی هستم که به زمین تعلق دارد. این جمله ممکن است به ظاهر ساده باشد اما پشت آن معنای عمیقی وجود دارد. این زمین به معنای وطن و خاک است. این تعابیر برای مجاهدانی که در راه نجات سرزمینشان میجنگند، ملموستر است.
در ادامه نشست رضوینیا با برقراری تماس تصویری با «عایده سرور» امکان گفتوگوی او با حضار را فراهم کرد.
عایده در ابتدای صحبتهایش با قدردانی از برگزاری این نشست و توجه به شهدای لبنان گفت: من از حضور شما در این جلسه سپاسگزارم. شما کسانی هستید که با قلمتان راه مقاومت را ادامه میدهید و این جلسه هم در راستای همین کار است. مناطق جنوبی لبنان به صورت دائم بمباران و خانهها با خاک یکسان میشود و از آنها به جز سنگ و آجر چیزی باقی نمیماند. اما مسئله ما سنگ و آجر نیست. ما به زودی خانههای جدیدی میسازیم حتی بهتر از قبلیها. حزبالله قطعاً پیروز خواهد شد و راه امام حسین(ع) را ادامه خواهیم داد.
سپس محمد قاسمیپور، منتقد و مدرس ادبیات شفاهی پیرامون ادبیات شفاهی و کارکرد آن گفت: این روزها روایتگری از تاریخ شفاهی سهل و ممتنع است چون هم کاری بسیار آسان است و هم کاری تخصصی است. اما امروز برای ثبت و ضبط خاطرات روایی باید تعهد و تخصص لازم را داشت و پویندگان این مسیر باید صبوری، حلم و علم لازم را داشته باشند. با توجه به شناختی که از رضوینیا دارم میدانم که خیلی زود به حیطه ادبیات شفاهی پا نگذاشته است. چون در دهه گذشته زمینه کاری او رمان و داستان بوده و بعدا به ثبت و ضبط خاطرات شفاهی علاقمند شد.
قاسمیپور ادامه داد: یکی از اصول نگارش خاطرات شفاهی ایجاد ارتباط موثر بین راوی و مصاحبهکننده است. من در ملاقاتی که با «عایده» داشتم متوجه شدم که این ارتباط موثر بین او رضوینیا شکل گرفته است. با توجه به اینکه هم راوی خانم بود و هم مصاحبهکننده، زباندانی مصاحبهکننده باب همدلی را بیشتر فراهم کرد. ضمن این که از لحاظ دیدگاهها و باورهای اندیشگان نویسنده و راوی فضای نزدیکی به هم دارند. زیارتهای مشترک، عبادتهای مشترک و صحبتهای مشترک، مسافت جغرافیایی و تفاوت فرهنگی را بین نویسنده و راوی کاملا از بین برده است. همین انس و نزدیکی صاحبخاطره با نویسنده سرنوشت کتاب را تغییر داده است.
او افزود: از موضوعات دیگر به این نکته میتوان اشاره کرد که جهاننگری راوی لبنانی با جهانگری ما ایرانیها متفاوت است. در این کتاب ویژگیهای فرهنگی لبنان را هم درک کردیم. در فرهنگ لبنان به واسطه سالها سیطره اروپا به ویژه فرانسه نوعی صراحت و بیتعارفی وجود دارد که در فرهنگ ما وجود ندارد. در جایی از کتاب راوی بیپرده بیان میکند که مادرش حجاب نداشته و با داشتن حجاب هم مخالف بوده اما در عین حال او از عشقش به پدر و مادرش نیز صحبت میکند که این عشق و احترام در آموزههای دینی ما وجود دارد. یکی دیگر از ویژگیهای کتاب، نگاه جامعی است که به زندگی دارد.
انتهای پیام