تدوین اخلاق پرستاری برتر در جهان به کمک آموزههای اسلام
رئیس مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، گفت: میتوانیم با بهرهگیری از معارف اسلامی اخلاق پرستاری ویژه و برتر را نسبت به سایر کشورها فراهم کنیم.
محمود عباسی، رئیس مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفتوگو با خبرنگار ایکنا، ضمن تبریک میلاد با سعادت حضرت زینب(س) و روز پرستار به جایگاه ارزشمند جامعه پرستاری در نظام سلامت اشاره کرد و گفت: پرستاری یکی از سختترین مشاغل تلقی میشود چرا که سروکار پرستاران با انسانهای دردمند و رنجوری است که تکیهگاهشان جامعه پزشکی و پرستاری است. پزشک دستورات خود را صادر کرده و نسخه مینویسد و میرود و این پرستار است که مستمراً بر بالین بیمار حضور دارد.
وی به وضعیت آموزش اخلاق پرستاری در کشورمان اشاره کرد و گفت: آموزش اخلاق پرستاری وضع نسبتاً خوبی در دورههای کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری پرستاری دارد و واحدهای درسی از جمله آشنایی با قوانین و مقررات اخلاق پرستاری به دانشجویان ارائه میشود. همچنین برنامههای آموزش مداومی برای پرستاران در دستور کار است. از سوی دیگر هر سال کنگره ملی اخلاق پرستاری توسط مرکز تحقیقات و حقوق پزشکی معاونت پرستاری وزارت بهداشت و دانشکده پرستاری دانشکده علوم پزشکی شهید بهشتی برگزار میشود و در این گونه نشستها طیف وسیعی از پرستاران کشور حضور جدی و فعال دارند.
بسط اخلاق پرستاری در نظام سلامت
نایب رئیس انجمن بینالمللی اخلاق زیستی با اشاره به اینکه کارگاههای منظمی نیز در مراکز درمانی و بیمارستانها برگزار میشود، گفت: با بسط و گسترش اخلاق پزشکی در جامعه ما طی یک دهه گذشته خوشبختانه اخلاق پرستاری نیز جایگاه خاص خود را پیدا کرده است و نسبتاً برنامههای آموزش اخلاق پرستاری در جامعه ما وضعیت خوبی دارد.
برنامههای آموزشی منطبق با نیازهای جامعه پرستاری نیست
وی در خصوص ریشهایترین مشکل آموزش اخلاق پرستاری، گفت: ریشهایترین مسئله به سیاستهای راهبردی و مسائل آموزشی باز میگردد. یعنی ما باید متناسب با چالشهایی که در حوزه پرستاری در نظام سلامتمان داریم سازوکار لازم از جمله برنامههای آموزشی فراهم کنیم. متأسفانه سیاستهای راهبردی و برنامههای آموزشی منطبق با نیازهای جامعه پرستاری و نظام سلامت نیست و باید در برنامهها تجدید نظر کنیم و متناسب با شرایط روز کوریکولومها و برنامههای آموزشی که قبلاً نوشته شده بهروز شود و برنامههای اخلاقی، آشنایی با قوانین و مقررات و استانداردهای حاکم بر نظام پرستاری رسماً در برنامههای آموزشی گنجانده شود.
عباسی تصریح کرد: اگر چه ما واحدهای محدودی در زمینه قوانین اخلاق پرستاری داریم اما این واحدهای درسی کافی نیست؛ نه تنها در شغل پرستاری بلکه در همه مشاغل، فردی که میخواهد وارد آن عرصه شود باید به قوانین و مقررات حاکم بر حرفه خودش آشنا باشد تا بتواند به نفع مطلوبی در خدمت دریافت کنندگان خدمات باشد.
وی در پاسخ به این سؤال که ریشهایترین مشکل در بخش اجرای اخلاق پرستاری چیست؟ گفت: این موضوع به تصمیم مدیران باز میگردد؛ اگر شخصیت اخلاقی و قانونگرایی را بر منصب ریاست یک دانشکده پرستاری بگماریم و آن فرد به مباحث اخلاق پرستاری اعتقاد داشته باشد حتی اگر اخلاق پرستاری در برنامههای رسمی نیز گنجانده نشده باشد، با توجه به نیاز جامعه پرستاری و نیاز دانشجویان پرستاری مسلماً سازوکارهای لازم را فراهم میکند. ما تجربه موفقی در یکی از دانشکدههای پرستاری کشور داشتهایم که سالها یکی از افراد برجسته اخلاق پرستاری در آن دانشکده مسئولیت داشت و ما شاهد آثار و نتایج توجه این شخصیت به تربیت دانشجویان اخلاقمدار بودیم به نحوی که همایشها و نشستهای علمی متعددی برگزار میکردند، در کلاسها و جلسات بر این حوزه تأکید داشتند و چالشها را شناسایی و سازوکارهای لازم را طراحی میکردند و به نظر میرسد مدیریت اخلاقی میتواند تأثیر زیادی بر جامعه پرستاری داشته باشد.
رئیس انجمن علمی حقوق پزشکی ایران در پاسخ به این سؤال که با توجه به جایگاه مهم اخلاق در دین اسلام آیا کدها و آموزههای اخلاق پرستاری در کشور ما باید متفاوت از سایر کشورها تدوین شود؟ گفت: بدون تردید هر کشوری متناسب با ارزشهای حاکم بر خودش کدهای اخلاقی را طراحی میکند، اما جامعه ما با یک پشتوانه عظیم تمدنی و با بهرهگیری از معارف دینی باید این جایگاه سترگ را بهتر از هر جای دیگری نشان دهد. مسلماً ما میتوانیم با بهرهگیری از آموزههای دینی و معارف اسلامی اخلاق پرستاری ویژه و برتر را نسبت به سایر کشورها فراهم کنیم که لازمه آن صرف وقت، برنامهریزی و مطالعه دقیق و عمیق در این حوزهها است. البته این بهرهگیری از رهیافتهای اخلاقی باید متناسب با نیازها و در چهارچوب برنامههای متعارف علمی باشد که میتواند راهگشا باشد و ما را نسبت به سایر کشورها در این حوزه موفقتر کند.
اساسیترین تحول در برنامهریزی و آموزش صورت گیرد
وی در خصوص مهمترین و اساسیترین تحول در حوزه آموزش پرستاری نیز گفت: اساسیترین تحول میتواند در مدیریت و برنامهریزی صورت بگیرد. اگر برنامههای دقیق و درستی متناسب با نیازهای جامعه و نظام سلامت داشته باشیم و رابطه این حرفه را با سایر حرفهها به درستی تعریف کنیم بخشی از چالشها رفع خواهد شد.
عباسی یکی از چالشهای جدی این حوزه را تبعیض دانست و گفت: تبعیض به عنوان یک عنصر تخریبکننده اخلاق پرستاری و حقوق شهروندی میتواند در نظام سلامت تأثیر مخربی در ارائه خدمات مطلوب داشته باشد. یکی از چالشهای جدی کنونی ما بیکاری تعداد زیادی از پرستاران است در حالی که سنگینی و فشار کار زیادی بر پرستاران شاغل در بیمارستانها وارد میشود. ارائه کار خدمات بالینی بر دوش پرستاران است و باید بدون تردید در مقایسه با سایر حرفهها این حرفه را به عنوان یک حرفه سخت و زیانآور به رسمیت بشناسیم و حقوق آنها و مزایای آنها را متناسب با شغلشان تعریف کنیم تا یک پرستار وقتی سرکار خود حاضر میشود غیر از خدمت مطلوب به بیماران دغدغه دیگری نداشته باشد.
وی در پایان گفت: در حوزههای مختلف پرستاری نیازمند تدوین کدهای اخلاقی هستیم؛ پروتکلهای اخلاقی میتوان راهنامهای برای پرستاران در حرفه و کار خودشان باشد و این موضوع باید در تخصصها و شاخههای مختلف خود را نشان دهد اکنون دیگر اخلاق پرستاری محدود و منحصر به چهارچوبهای کلی اخلاقی نیست و به شاخهها و شعب مختلفی تقسیم شده که باید در حوزههای مختلف آن کدها و راهنماهای اخلاقی داشته باشیم تا بر اساس ان برنامهریزیهای درستی برای آموزش و ترویج اخلاق پرستاری در نظام سلامت و نهادینه کردن آن در متن جامعه پرستاری صورت گیرد.
انتهای پیام
