امروز، شانزدهم آذرماه مصادف با روز دانشجو است. دانشجویان به عنوان یکی از گروههای نخبه کشور در حوزه علم و فناوری وظایف مشخصی در جامعه دارند. یکی از ظرفیتهایی که جوامع مختلف برای رشد و تعالی و بالابردن آگاهی بدان نیاز دارد، مسئولیتپذیری اجتماعی دانشجویان است. دانشجویان با توجه به حوزههای تخصصی فراوانی که در آنها فعالیت دارند، میتوانند نسبت به بالا بردن سطح آگاهی جامعه و یا زمینهسازی در جهت رفع محرومیت آحاد مردم در حوزههای تخصصی اقدام کنند.
یکی از ﻧﻈﺎمهای اﺟﺘﻤﺎعی که ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖپذﯾﺮی اﻋﻀﺎی آن ﺑﺮ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻓﺰاﯾﻨﺪه و ﺗﻌﯿﯿﻦکننده دارد، ﻧﻈﺎم آﻣﻮزشﻋﺎلی ﯾﺎ دانشگاه و ﺑﻪ ﺻﻮرت وﯾژه دانشگاه اﺳﻼمی اﺳﺖ. ﻧﻈﺎمی ﺟﻮان و پویا که ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ دﯾگر ﻧﻈﺎمها، تأﺛﯿﺮگذاری بیشتری در ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ کشور دارد. اﻣﺎ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ گاهی اﻓﺮادی از اﯾﻦ ﻧﻈﺎم، دچار ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖگرﯾﺰی ﺷﺪه، از ﻧﻘﺶ و ﺟﺎﯾگاه ﺧﻮﯾش ﻏﺎﻓﻞ میشوند و اﯾﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺰﻟﺰل در پاﯾﻪﻫﺎی ﺟﺎﻣﻌﻪ میﺷﻮد؛ چراکه اﯾﻦ اﻓﺮاد، آﯾﻨﺪهﺳﺎزان مملکت خویش هستند و زﻣﺎنی که ایشان ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ و ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺘﺸﺎن ﺗﻌﻬﺪی ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺑﺎﯾﺪ از پیشرفت، ﺗﻮﺳﻌﻪ و اﺳﺘﻘﻼل کشور ﻗﻄﻊ اﻣﯿﺪ کرد. اﯾﻦ ﻋﺎﻣﻞ میﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻪ ﺧﻄﺮ اﻓﺘﺎدن زﻧﺪگی همه اﻗﺸﺎر ﻣﺮدم شود.
امام خمینی(ره) در رابطه با مسئولیتپذیری اجتماعی دانشگاهیان و دانشجویان فرمودند: «بر شما جوانان روشنفکر است که از پای ننشینید تا خواب رفتهها را از این خواب مرگبار برانگیزانید و با فاش کردن خیانتها و جنایتهای استعمارگران و پیروان بیفرهنگ آنها غفلت زدهها را آگاه کنید و از اختلاف کلمه و تفرقه و هواهای نفسانی که رأس همه فسادهاست احتراز کنید، و به خداوند تبارک و تعالی روی نیاز آورید که شما را در این راه هدایت فرماید و با جنود فوق طبیعت کمک کند؛ «اِنّهُ وَلِیٌّ قَدیرٌ. قٰالَالله تَعٰالیٰ و تَقَدَّسَ: وَالَّذینَ جَاهَدوُا فینٰا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنٰا وَ اِنَ الله َ لَمَعَ الْمُحْسِنینَ».
مقام معظم رهبری نیز در این زمینه فرمودند: «به نظر من، جوانان انقلابی دانشگاه (چون بحث دانشجو را داریم) سعی کنند خوب درس بخوانند؛ خوب فکر و معرفتشان را بالا ببرند. سعی کنند در محیط خودشان اثر بگذارند؛ فعال باشند، نه منفعل؛ روی محیط خودشان، اثر فکری و روانی بگذارند. این شدنی است. یک جوان گاهی اوقات میتواند مجموعه پیرامونی خودش را (کلاس را، استاد را و حتی دانشگاه را) زیر تأثیر شخصیت معنوی خودش قرار دهد. البته این کار با سیاسیکاری بهدست نمیآید؛ با معنویت بهدست میآید، با صفا بهدست میآید، با استحکام رابطه با خدا بهدست میآید. عزیزان من! رابطه با خدا را جدی بگیرید. شما جوانید؛ به آن اهمیت بدهید، با خدا حرف بزنید، از خدا بخواهید. مناجات، نماز، نماز با حال و با توجّه، برای شما خیلی لازم است. مبادا اینها را به حاشیه برانید».
نهادهای اجتماعی از جمله خانواده، مدرسه، دانشگاه و ... نقش مهمی در جهتدهی مثبت یا منفی برای رسیدن به اهداف مورد نظر دارند. تغییر رویه جامعه به سوی جهانی شدن و همراه شدن آن با فردگرایی، مسئولیتگریزی و کاهش توجه به مسائل تربیتی در دانشگاه مشکلاتی را برای کشور به وجود آورده است که منجر به عدم تشکیل جامعهای مطلوب میشود. یکی از مهمترین نهادهای اجتماعی که با تغییر نگرش در اهداف تربیتی دانشجو میتواند افرادی مسئولیتپذیر تربیت کند، دانشگاه است. دینباوری و سبک زندگی اسلامی و اجتماعی شدن نیز در روند مسئولیتپذیر کردن نقش مهمی ایفا میکنند.
از جمله افرادی که به مسئولیت اجتماعی خود واقف هستند و از میان فعالیتهای مختلف خدمت به محرومان را انتخاب کردند اعضای گروههای جهادی هستند که تاکنون خدمات ثمربخشی را در مناطق محروم انجام دادهاند و هر زمان که نقطهای از کشور با بحران مواجه شد، برای خدمت به همنوعان خود در عرصه حاضر شدهاند. گروههای جهادی که فلسفهای جز خدمت بیشائبه و بدون چشمداشت به محرومان و آسیبدیدگان نداشتهاند، در صحنههای مختلف اجتماعی همچون بلایای طبیعی و محرومیتزدایی از محرومان به میدان آمده و در گمنامی کامل به خدمترسانی به اقشار محروم و نیازمند کشور پرداختهاند.
حضور در گروههای جهادی، فرصتی بینظیر برای پرورش روحیه مسئولیتپذیری، نوعدوستی و کار گروهی در میان دانشجویان است. این گروهها به دانشجویان امکان میدهند تا با ارائه خدمات آموزشی، درمانی، عمرانی و فرهنگی، به طور مستقیم در کاهش فقر، ارتقای کیفیت زندگی و ایجاد تحول در مناطق کمتر برخوردار مشارکت کنند. علاوه بر این، فعالیتهای جهادی به دانشجویان کمک میکند تا از حصارهای تئوری و آموزش آکادمیک فراتر روند و درک عمیقتری از چالشهای اجتماعی پیدا کنند؛ چالشهایی که ممکن است در محیطهای شهری و دانشگاهی کمتر با آنها مواجه شوند.
در رابطه با فعالیت گروههای جهادی دانشجویی کشور که این روزها با احساس مسئولیت اجتماعی وارد میدان شده و در راه خدمت به محرومان جامعه در جای جای کشور حاضر شده و خدمات خود را به نیازمندان ارائه میکنند، به گفتوگو با چند نفر از مسئولان گروههای جهادی پرداختیم که مشروح آن را در ادامه میخوانید.
محمدمهدی گلی، مسئول گروه جهادی دانشجویی نامیرا به تشریح برنامههای این گروه جهادی پرداخت و اظهار کرد: فعالیتهای گروه جهادی نامیرا از سال 1401 و پس از ثبت در سازمان بسیج سازندگی، به صورت رسمی آغاز شد. این گروه جهادی فعالیتهای خود را در حوزههای مختلف فرهنگی و عمرانی در مناطق محروم کشور متمرکز کرده است.
گلی ادامه داد: در حال حاضر این گروه جهادی 45 عضو فعال دارد که همگی اعضای گروه از دانشجویان هستند و هر کدام با توجه به تخصصی که دارند، در برنامههای جهادی گروه نامیرا شرکت کرده و نسبت به خدمترسانی به محرومان اقدام میکنند.
مسئول گروه جهادی دانشجویی نامیرا بیان کرد: یکی از برنامههای ویژه این گروه جهادی، خدمترسانی به مناطق حاشیهای شهر تهران است که تاکنون در این زمینه برنامههای جهادی متعددی در این مناطق اجرا شده و اعضای گروه خدمات فرهنگی و عمرانی خود را به محرومان حاشیهنشین تهرانی ارائه کردهاند.
وی در ادامه با بیان اینکه حوزه فرهنگی گروه جهادی نامیرا در اختیار دختران دانشجو و حوزه عمرانی در اختیار دانشجویان پسر است، تصریح کرد: یکی از برنامههای ویژه این گروه جهادی در سطح روستاهای شهرستان هشترود اجرا شد که طی این برنامه فعالیتهای فرهنگی و عمرانی به صورت همزمان در این روستاها انجام شد.
گلی اظهار کرد: بخش فرهنگی گروه جهادی نامیرا که از سوی دانشجویان دختر اداره میشود، با حضور در روستاهای منطقه هشترود، نسبت به برپایی کارگاههای خیاطی، گلدوزی و ... برای بانوان این شهرستان اقدام کردند. همچنین، اعضای گروه برنامه بازیها کودکانه را نیز برای خردسالان روستا اجرا کردند. در حوزه عمرانی نیز دانشجویان عضو این گروه جهادی با حضور در سطح مدارس، برنامه بهینهسازی و رنگآمیزی کلاسهای درسی را انجام دادند.
مسئول گروه جهادی دانشجویی نامیرا با اشاره به اینکه در برپایی اردوهای بزرگ جهادی علاوه بر دانشجویان از اعضای بسیج نیز بهره میبریم، بیان کرد: اعضای این گروه جهادی در آینده نزدیک نسبت به حضور در شهرستان تبریز و محرومیتزدایی از مناطق حاشیهنشین این شهرستان اقدام خواهد کرد.
تهیه امکانات زندگی برای مناطق محروم
وی تصریح کرد: یکی از اهداف اصلی گروه جهادی نامیرا تهیه امکانات زندگی برای محرومان در حاشیه شهرهای بزرگ است. متأسفانه امروز بسیاری از محرومان که از نعمت زندگی در شهرهای بزرگ و استفاده از امکانات شهری محروم هستند، در حاشیه شهرها اسکان یافته و در تنگنای اقتصادی و فرهنگی قرار دارند.
گلی اظهار کرد: اعضای گروه جهادی نامیرا در راستای محرومیتزدایی از مناطق حاشیهنشین، اقدام به برپایی اردوهای جهادی کرده و با حضور دانشجویان جهادگر که در رشتههای مختلفی تخصص دارند، در زمینه رفع مشکلات محرومین اقدام میکند.
محمدجواد نائبکبیر، مدیر گروه جهادی مهدویون نیز به تشریح فعالیتهای این گروه جهادی پرداخت و اظهار کرد: گروه جهادی مهدویون فعالیتهای جهادی خود را از سال 89 و با حضور تعدادی از دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف آغاز کرد.
برقراری عدالت آموزشی
وی با بیان اینکه مهمترین دلیل راهاندازی این گروه، عدالت آموزشی بود، گفت: در این زمینه و برای حرکت در مسیر عدالت آموزشی دانشآموزان نخبه جنوب شهر تهران شناسایی شده و برای ایشان آزمون ورودی برگزار میشود.
نائبکبیر تصریح کرد: پس از برگزاری آزمون ورودی، دانشآموزان نخبه تحت پوشش اعضای گروه قرار گرفته و به صورت هفتگی طی روزهای پنجشنبه و جمعه در کلاسهای آموزشی، تربیتی و پرورشی که در داخل دانشگاه برگزار میشود، حضور پیدا میکنند.
مدیر گروه جهادی مهدویون با اشاره به برگزاری اردوهای جهادی از سوی اعضای این گروه جهادی، بیان کرد: اعضای گروه مهدویون هر سال دو بار در اردوی جهادی منطقه زاوه استان خراسان رضوی شرکت کرده و با همکاری مردم این منطقه نسبت به محرومیتزدایی از محرومان اقدام میکنند. همچنین، در حوادث طبیعی مانند وقوع سیل و زلزله نیز اعضای گروه در محل وقوع حادثه حاضر شده و با همکاری دیگر گروههای جهادی، به کمک آسیبدیدگان میشتابند. یکی از فعالیتهای ویژه گروه جهادی مهدویون خدمت در چایخانه حرم امام رضا(ع) است که طی آن اعضای گروه هر ماه یک روز در چایخانه حرم حاضر شده و به زوار امام رضا(ع) خدمت میکنند.
نائبکبیر با اشاره به برپایی موکبهای پذیرایی از سوی گروه جهادی مهدویون اظهار کرد: اعضای این گروه جهادی در مناسبتهای مختلف مذهبی مانند اربعین حسینی، عید غدیر، نیمه شعبان، ایام فاطمیه و ... موکبهای پذیرایی را در داخل و خارج از دانشگاه صنعتی شریف و برای خدمترسانی به مردم برپا میکنند.
مدیر گروه جهادی مهدویون تصریح کرد: امسال در ایام نیمه شعبان تعداد ۱۳ موکب و در ایام عید غدیر نیز تعداد ۲۱ موکب از سوی اعضای این گروه جهادی برپا شد. همچنین، اجرای برنامه سهشنبههای مهدوی نیز از دیگر فعالیتهای گروه جهادی مهدویون است که هر هفته با برپایی موکب پذیرایی و ایستگاه صلواتی در داخل دانشگاه شریف برگزار میشود.
وی با بیان اینکه در حال حاضر تعداد 100 نفر از دانشجویان عضو گروه جهادی مهدویون هستند، گفت: یکی از اهداف راهاندازی این گروه جهادی، عدالت آموزشی است. امروز دانشآموزان نخبه فراوانی به ویژه در مناطق محروم کشور وجود دارند که بنا به دلایل اقتصادی و ... نمیتوانند از آموزش مناسب بهره برده و استعدادهای خود را در علوم مختلف شکوفا کنند. نکته بعدی در رابطه با تربیت و پرورش دانشجویانی است که به تازگی وارد دانشگاه میشوند. بسیاری از دانشآموزان از لحاظ فرهنگی و مهارتی آمادگیهای لازم برای ورود به دانشگاه را ندارند. در این زمینه با توجه به اینکه امروز خیلی به مقوله پرورش در آموزش و پرورش پرداخته نمیشود، به دنبال تربیت دانشجویان مؤمن و انقلابی و کارآمد هستیم.
وی با اشاره به رفتار مسئولان در رابطه با فعالیتهای گروههای جهادی بیان کرد: مسئولان طی چند سال گذشته ارتباط و هماهنگی خوبی با گروههای جهادی داشتهاند. امروز برنامههای جهادی تا حدود زیادی برای مسئولان جا افتاده است و مدیران نهادهای مختلف متوجه شدهاند که جهادگران بدون هیچ نفع شخصی در مسیر خدمت به مردم گام برمیدارند و حتی در این زمینه و برای محرومیتزدایی از محرومان هزینههایی را نیز پرداخت میکنند. از مسئولان شهرستانی و استانی تقاضا داریم تا جایی که امکان دارد با گروههای جهادی همکاری کنند تا خدمات بیشتر و بهتری به محرومان ارائه شود.
نائبکبیر با اشاره به نتایج مثبت حضور دانشآموزان در کلاسهای تربیتی و آموزشی گروه جهادی مهدویون، تصریح کرد: تاکنون دانشآموزان نخبه فراوانی با حضور در این کلاسها حائز رتبههای برتر کنکور شده و اغلب آنها در دانشگاههای معتبر کشور همچون صنعتی شریف و امیرکبیر پذیرفته شدهاند.
امیرعلی معصمی، مسئول گروه جهادی پزشکی شهید کاظمی آشتیانی نیز در این زمینه بیان کرد: این گروه جهادی در آبانماه سال ۹۶ از سوی جمعی از دغدغهمندان دانشکده پزشکی دانشگاه شاهد زیر مجموعه بسیج دانشجویی تأسیس شد. اعضای این گروه جهادی از همان ابتدا قانونی نانوشته برای خود داشتند که هر ماه یک برنامه جهادی پزشکی را جهت خدمت به محرومین اجرا کنند.
وی افزود: لذا از آغاز فعالیتهای گروه شهید کاظمی آشتیانی هر ماه برنامه جهادی پزشکی از سوی اعضای این گروه برگزار شده و خدمات مختلفی به محرومان ارائه شده است. در این راستا تاکنون به بیش از ۳۳۰ منطقه کشور خدمترسانی درمانی انجام شده و جمعیتی بالغ بر 180 هزار نفر از این خدمات استفاده کردهاند.
معصمی با بیان اینکه در این زمینه ۲۰ هزار عینک به محرومان رایگان اعطا شده است، گفت: از ابتدای فعالیتهای این گروه جهادی تاکنون بیش از صد هزار المان آزمایشگاهی از سوی آزمایشگاه سیار گروه از بیماران چک شده و خدمات آموزشی و فرهنگی و غربالگری بهداشتی کودکان نیز به محرومین ارائه شده است.
مسئول گروه جهادی شهید کاظمی آشتیانی با اشاره به خدمات تخصصی این گروه جهادی در حوزههای مامایی، شنوایی، اعطای سمعک و ...، تصریح کرد: خدمات بیشائبه اعضای گروه در جای جای ایران اسلامی باعث شد تا چندین مرتبه مورد تقدیر شهید آیتالله رئیسی، رئیسجمهور شهید قرار گیرند.
وی با بیان اینکه گروه جهادی شهید کاظمی آشتیانی طی بهمنماه سال گذشته به عنوان گروه جهادی پزشکی برتر در جشنواره ملی جهادگران معرفی شد، افزود: امروز بیش از ۱۵۰۰ جهادگر از ۲۵ دانشگاه کشور با این گروه جهادی همکاری میکنند که در این زمینه جهادگرانی از چند دانشگاه خارجی از جمله کشور روسیه نیز حضور داشتند.
معصمی تصریح کرد: طی هفتههای آتی نیز برنامه خدمترسانی در چهار منطقه استانهای تهران و هرمزگان برقرار خواهد شد. مجموعه گروه جهادی شهید کاظمی آشتیانی شامل گروهی فعال و مدیریتی هستند که تحت عنوان گروههای تشکیلاتی در رشتههای مختلف درمانی از دانشجو گرفته تا متخصصان و اساتید در مناطق محروم کشورخدمترسانی میکنند.
ارائه خدمات بهداشتی و درمانی
وی ادامه داد: در اردوهای جهادی که برگزار میشود، تمامی مراحل خدمات سلامت از آموزش، بهداشت و غربالگری به محرومان ارائه میشود. در این زمینه تمامی خدمات سلامت در چهار حوزه آموزش عمومی، آموزش فرد به فرد، آموزش بهداشت بیماریهای زنان، آموزش بهداشت بیماریهای کودکان، غربالگری قند خون، غربالگری بیماریهای زنان، غربالگری شپش سر و نیز ویزیتهای تخصصی پزشک عمومی ویژه متخصصان اطفال، زنان، چشم پزشکی و ... انجام میشود.
مسئول گروه جهادی شهید کاظمی آشتیانی بیان کرد: انجام اقدامات درمانی در حین اردو مانند تست سرطان دهانه رحم، ساکشن گوش و ... نیز در دستور کار اعضای گروه قرار دارد. در حال حاضر مشکلات سلامت بیش از ۸۵ تا ۹۰ درصد مردم طی برپایی اردوهای جهادی رفع میشود، اما چنانچه مردم مناطق محروم به اقدامات تخصصیتر بیمارستانی مانند جراحی و ... نیاز داشته باشند نیز برنامه ویژهای برای ایشان در نظر گرفته شده است.
وی با بیان اینکه در این زمینه تاکنون حدود ۷۰ عمل جراحی برای محرومان انجام شده است، گفت: گروه جهادی شهید کاظمی آشتیانی تاکنون همکاریهای مختلفی در حوزه غربالگریهای کشوری داشته است. این گروه جهادی از سال ۱۴۰۰ هر ماه دو اردوی جهادی برگزار کرده است.
معصمی با بیان اینکه اردوهای گروه جهادی شهید کاظمی آشتیانی به دو صورت عمومی و تخصصی برگزار میشود، اظهار کرد: اردوهای تخصصی این گروه جهادی از سال ۱۴۰۰ به صورت ویژه در رابطه با خدمات بیناییسنجی و شنواییسنجی ارائه میشود.
مسئول گروه جهادی شهید کاظمی آشتیانی با اشاره به اجرای پویش «مهد مهر» از سوی این گروه جهادی، بیان کرد: در این پویش خدمات تخصصی پزشکی سلامت در حوزه زنان و ناباروری به بانوان مناطق محروم ارائه میشود. تاکنون تعداد 87 برنامه عمومی و اردویی از سوی این گروه جهادی اجرا شده است. البته اعضای گروه به صورت همزمان در چند نقطه محروم کشور حضور یافته و اقدام به خدمترسانی میکنند.
وی اظهار کرد: یکی از اهداف اصلی تأسیس گروه جهادی شهید کاظمی ارائه خدمات پزشکی در کنار خدمات عمرانی گروههای جهادی بود. همانطور که گروههای جهادی عمرانی در مناطق محروم حاضر شده و به مردم خدمت میکنند، گروههای جهادی پزشکی نیز در این زمینه وارد میدان شده و به سلامت محرومان میپردازند.
مسئول گروه جهادی شهید کاظمی آشتیانی در پایان سخنان خود تصریح کرد: یکی از مهمترین مشکلات مردم به ویژه مردم مناطق محروم، مشکلات حوزه سلامت است که اگر این مشکلات حل شود، کمک بسیار زیادی به مردم شده است.
بنابر گزارش ایکنا؛ مسئولیت اجتماعی، پلی میان آموزش دانشگاهی و نیازهای واقعی جامعه است و به دانشجویان کمک میکند تا بهجای محدود شدن به آموختههای نظری، تأثیر مثبتی بر محیط پیرامون خود داشته باشند. گروههای جهادی بهعنوان یکی از موثرترین بسترها برای تجلی این تعهد اجتماعی، به دانشجویان فرصت میدهد تا دانش خود را در جهت رفع نیازهای جامعه به کار گیرند و در عین حال، ارتباط مستقیمی با واقعیتهای زندگی در اقشار مختلف جامعه برقرار کنند.
مسئولیت اجتماعی دانشجویان تنها یک وظیفه نیست، بلکه فرصتی برای رشد شخصیتی، اخلاقی و حرفهای است. گروههای جهادی، بستری برای تجربه ارزشهای انسانی و تمرین مهارتهای عملی فراهم میکنند. این حضور نه تنها به حل مسائل اجتماعی کمک میکند، بلکه دانشجویان را به شهروندانی آگاه، توانمند و مسئول تبدیل میسازد که در آینده، جامعه به وجود آنان افتخار خواهد کرد.
گزارش از مجتبی افشار
انتهای پیام