بخشش از مصادیق مهم شادزیستی امام علی(ع)

حجت‌الاسلام علیرضا قبادی، جامعه‌شناس و کارشناس دین، در ادامه سلسله یادداشت‌های «ظرفیت‌های شادی‌بخش در اسلام و تشیع» به مناسبت فرارسیدن میلاد حضرت علی(ع) یادداشتی در اختیار ایکنا قرار داده است که در ادامه با هم می‌خوانیم.

سالروز ولادت پر خیر و برکت مولود کعبه امام علی(ع) را تبریک و شادباش می‌گویم. این مناسبت همچنین روز پدر و مرد نیز نامگذاری شده است؛ این روز را به پدران زحمتکش و بزرگوار تبریک و تهنیت می‌گویم که عمر گرانمایه شان را مصروف سربلندی و ارتقای مادی و معنوی خانواده می‌کنند.

خجسته سالروز ولادت حضرت علی(ع) به انضمام قدرشناسی از پدران این روز را به جشن ویژه ملی در فرهنگ ما تبدیل کرده است به خصوص آنکه ولادت پرمیمنت امیرمؤمنان با ولادت سایر معصومین(ع) از این بابت که به عنوان سلسله جنبان امامت و ابوالائمه است، نیز اندکی متفاوت است. افزون بر آنکه قلمرو ابراز ارادت و اظهار علاقه به آن حضرت از لحاظ اجتماعی دامنه‌ای گسترده‌تر از دین و مذهب نیز پیدا کرده است که تفصیل آن گفتار دیگری می‌طلبد.

در این مناسبت شادی بخش، به ذکر چند نمونه از تجربه شاد زیستی آن حضرت بسنده می‌کنیم. قبل از بیان مصادیق و تجربه شاد زیستی آن حضرت به این مهم اشاره می‌شود که شاد زیستی حداقل در دو سطح فکری ـ اعتقادی و رفتاری- گفتاری قابل تفکیک است.

رفتار و گفتار شادی‌بخش، متاثر از بینش و اعتقاد شادی‌آفرین است، بدون پشتوانه بینش و اعتقاد شادمانه رفتار و عملکرد شادی آفرین قابل وصول نیست. لااقل شادمانی‌ها و شاد زیستی‌های پایدار محصول اندیشه‌ها و بینش‌های خاصی است.

سخن گفتن یا قلم زدن درباره تجربه شادمانه امیرمومنان حضرت علی(ع) مانند سایر ویژگی‌های آن حضرت کار آسانی نیست. قلم قادر نیست تا ویژگی‌های او را آنچنانکه شایسته و بایسته است، توصیف کند. این گفتار برای تیمن و تبارک به چند مورد از تجربه شاد زیستی آن حضرت اشاره می‌کند.

منابع تاریخی از شوخ طبعی ابوالحسن بسیار نقل کردند تا آنجا که برخی وجود چنین ویژگی از شاد زیستی امام علی(ع) را عیب شمردند.

بسیاری از کسانی که در حوزه شاد زیستی فعالیت علمی - پژوهشی انجام دادند، بخشش را از مصادیق مهم شادزیستی ذکر کردند، اما نحوه بخشش امام علی(ع) با دیگران بسیار متمایز است. او حتی از فرزندانش خواست تا از قاتل او درگذرند.

از دیگر مصادیق شادزیستی در منابع علمی و دینی ارتباط است، اندیشمندان از چهار نوع ارتباط یعنی ارتباط با خالق، مخلوق، طبیعت و خویشتن سخن می‌گویند، شاید از مصادیق شادزیستی امام علی(ع) در انواع سه گانه ارتباط از جمله عبادت، مردم‌داری و خلوت گزینی او بسیار شنیده باشید، اما از نحوه ارتباط آن حضرت با طبیعت کمتر آشنا باشید او در آغاز خلافت همگان را به حراست از حیوانات و اماکن توصیه کرده است.

شاید عالی‌ترین و ماندگارترین یا اوج تجربه شادی زیستی امام علی(ع) را بتوان در هجرت او به سرای جاودان مشاهده کرد، آنگاه که همگان فریاد رستگاری و رهایی او را از زندان تن شنیدند که به خدا کعبه قسم یاد کرد که رستگار شده است.

در پایان با عرض شادباشی مجدد این ولادت خجسته در ایام پرفیض ماه رجب، به محضر قدسی آن امام همام سلام خالصانه‌ای تقدیم می‌داریم: السَّلاَمُ عَلَیک یا أَبِا الْأَئِمَّهِ وَ خَلِيل النُّبُوَّهِ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ‏.