مولدسازی و سرمایه‌گذاری؛ سهم سازمان اوقاف برای تحقق شعار سال

امروز مقوله حمایت از تولید موضوعی مهم و ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است که جامعه باید برای رونق و توسعه اقتصادی به سمت آن حرکت کند. با توجه به دشمنی دشمنان و تحریم‌های ظالمانه‌ای که به مردم ایران تحمیل می‌کنند، تنها راه چاره تکیه به توان داخلی و افزایش تولید است تا جامعه بتواند از پس تحریم‌ها برآمده و به توان اقتصادی دست یابد.

مقام معظم رهبری با بینش و اشراف کاملی که نسبت به ابعاد مختلف جامعه به ویژه حوزه اقتصادی دارند، سال 1404 را «سرمایه‌گذاری برای تولید» نانم نهادند؛ چراکه هرچه توان سرمایه‌گذاری در حوزه تولید کشور افزایش یابد، میزان خودکفایی کشور نیز بالاتر رفته و جامعه می‌تواند در برابر تحریم‌های ظالمانه دشمنان و فشارهای اقتصادی آن‌ها بر کشور ایستادگی کند.     

سازمان اوقاف و امور خیریه یکی از نهادهایی است که طی سال‌های گذشته با عزمی جدی وارد حوزه سرمایه‌گذاری در تولید شده است. این سازمان بنا به نیازهای جامعه به حوزه‌های مختلف سرمایه‌گذاری وارد شده و گا‌م‌های مهمی در راستای تأمین نیازهای جامعه در حوزه‌های مختلف برداشته است. در این راستا ایکنا به بررسی نقش سازمان اوقاف در کمک به تحقق شعار سال پرداخته است.
   
سهیل بیگدلی، معاون بهره‌وری اقتصادی موقوفات و بقاع متبرکه سازمان اوقاف و امور خیریه در گفت‌و‌گو با ایکنا، به موضوع چگونگی بهره‌گیری از ظرفیت‌های سازمان اوقاف جهت تحقق شعار سال اشاره و اظهار کرد: طبق ماده 55 قانون مدنی وقف به معنای حبس عین و تسبیل منافع است. وقتی مالک یک ملک یا اعیانی آن را وقف می‌کند، عین ملک حبس شده و علاوه بر اینکه رابطه مالکیت بین مالک و ملک نیز قطع می‌شود، منافعی که از این ملک به دست می آید، صرف اجرای نیت واقف خواهد شد.

وی افزود: سازمان اوقاف و امور خیریه به دنبال سه مؤلفه اصلی کسب منفعت، حبس عین و اجرای نیت واقف است. سازمان اوقاف در قبال موقوفات مردم ابتدا وظیفه دارد که عین وقف را چه از لحاظ ساختاری و چه از لحاظ حقوقی حفظ کند تا بتوان از آن منفعت کسب کرد. منافعی که از این موقوفات به دست می‌آید نیز صرف اجرای نیت می‌شود. در گذشته سازمان اوقاف برخی ساختمان‌ها و اعیانی را در اختیار داشت که آن‌ها را اجاره داده و منافع حاصل از آن را صرف اجرای نیت می‌کرد. پس از مدتی به دلیل استهلاک املاک اعیانی، سازمان اوقاف برای حفظ آن‌ها مجبور بود تا برخی از این املاک را بفروشد تا بتواند مسیر اجرای نیات واقفان را دنبال کند که این مسئله در درازمدت باعث کوچکتر شدن موقوفات شد.    

بیگدلی بیان کرد: از حدود سه یا چهار سال قبل بحث مولدسازی موقوفات در سازمان اوقاف مطرح شد. مولدسازی در معنای عام بدین معناست که دارایی‌هایی که منافع اندکی دارند، توسعه پیدا کرده و به دارایی‌هایی تبدیل شوند که منافع قابل توجه و بیشتری دارند. لذا سازمان اوقاف نیز از حدود چهار سال گذشته وارد این حوزه شده و به سمت مولدسازی املاک، مستغلات و باغات موقوفه‌ای که در اختیار داشت، حرکت کرد.

مولدسازی و نیازهای جامعه

معاون بهره‌وری اقتصادی موقوفات و بقاع متبرکه سازمان اوقاف ادامه داد: بنابراین، سازمان اوقاف به دنبال مولدسازی دارایی‌ها و املاکی رفت که منافع بسیار اندکی داشتند و این منافع برای اجرای نیات واقفان کافی نبودند. سازمان اوقاف در حوزه مولدسازی، نیازهای جامعه را مدنظر قرار داده و به سمت مولدسازی در این حوزه‌ها حرکت کرد. در این زمینه امنیت غذایی، انرژی، آلودگی هوا، حمل و نقل و ... از جمله موضوعات چالش‌برانگیز جامعه بودند که سازمان اوقاف نیز برای مولدسازی موقوفات خود و رفع مشکلات کشور به سمت سرمایه‌گذاری در این حوزه‌ها حرکت کرد.

بیگدلی با بیان اینکه بدین صورت محل تأمین منابع و مصرف به خوبی در سازمان اوقاف مشخص شد، تصریح کرد: سازمان اوقاف با درنظر گرفتن نیازهای جامعه نسبت به مولدسازی در هفت حوزه کشاورزی، دامپروری، آبزی‌پروری، امنیت غذایی، انرژی‌های پاک، حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، معادن و حمل و نقل اقدام کرد. 

وی افزود: طبق برنامه هفتم توسعه رشد اقتصادی کشور باید به هشت درصد برسد. برای تحقق این امر باید 30 درصد از این رشد اقتصادی از محل بهره‌وری رخ دهد، یعنی حدود 2.4 درصد رشد اقتصادی کشور باید از محل بهره‌وری ایجاد شود. برای بالابردن بهره‌وری در کشور نیز باید به سمت مولدسازی حرکت کنیم. لذا تمامی سازمان‌ها و نهادهای مختلف کشور باید در رشد اقتصادی کشور سهیم بوده و به سهم خود بتوانند به سمت رشد اقتصادی و مولدسازی حرکت کنند. سازمان اوقاف نیز برای کمک به رشد اقتصادی کشور موضوع بهره‌وری را مطرح کرده و به دنبال بالابردن بهره‌وری بیشتر از موقوفات است. یکی از راه‌های رسیدن به بهره‌وری بالا، حوزه مولدسازی است. 

معاون بهره‌وری اقتصادی موقوفات و بقاع متبرکه سازمان اوقاف اظهار کرد: لذا دستیابی به منافع بیشتر از موقوفات به جهت استهلاک آن‌ها و کمک به رشد اقتصادی کشور، دو دلیل عمده حرکت سازمان اوقاف به سمت مولدسازی بود. به همین دلیل سازمان اوقاف طی سه سال گذشته سرمایه‌گذاری فراوانی در حوزه تولید کشور داشته است. مقام معظم رهبری امسال را سال «سرمایه‌گذاری برای تولید» نام‌گذاری کردند و تمامی نهادهای کشور باید به سمت تحقق این شعار حرکت کنند. لذا می‌توان گفت که سازمان اوقاف از سه سال پیش وارد این میدان شده و نسبت به سرمایه‌گذاری در حوزه تولید کشور اقدام کرده است.   

بیگدلی بیان کرد: سازمان اوقاف با محوریت مولدسازی و سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف هفت‌گانه‌ای که بدان اشاره شد، در مسیر تحقق شعار سال حرکت می‌کند. سازمان اوقاف طی سه سال گذشته توفیقات بسیار خوبی در حوزه سرمایه‌گذاری و مولدسازی داشته است. این سازمان همانطور که بدان اشاره شد، در حوزه‌‌های مختلفی همچون کشاورزی، دامپروری، صنعت، دانش‌بنیان، آبزی‌پروری و ... سرمایه‌گذاری داشته و علاوه بر اینکه خود نسبت به سرمایه‌گذاری در این حوزه‌ها اقدام کرده، در مواقعی نیز به صورت مشارکتی به بخش خصوصی وارد میدان تولید شده است. 

مولدسازی و اجرای نیات واقفان 

وی در ادامه تصریح کرد: سازمان اوقاف ضمن دریافت طرح‌های مختلفی که از سوی شرکت‌های مختلف ارائه می‌شود، طرح‌هایی که توجیه اقتصادی دارند را در دستور کار خود قرار داده و نسبت به سرمایه‌گذاری و یا مشارکت در آن‌ها اقدام می‌کند. البته سازمان اوقاف باید همواره اجرای نیات واقفان را مدنظر داشته و چنانچه نسبت به سرمایه‌گذاری در حوزه تولید اقدام می‌کند، باید نیم‌نگاهی نیز به اجرای نیت واقفان داشته باشد.     

معاون بهره‌وری اقتصادی موقوفات و بقاع متبرکه سازمان اوقاف تصریح کرد: در بحث کشاورزی، سازمان اوقاف پیش از این به صورت اجاره‌داری موقوفات فعالیت می‌کرد که با تغییر این رویکرد، امروز به سمت مشارکت در تولید محصولات کشاورزی حرکت کرده است. در این زمینه استفاده از ماشین‌آلات و فناوری‌های نوین و ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان برای افزایش بهره‌وری در تولیدات کشاورزی در دستور کار سازمان اوقاف قرار گرفته است. ایجاد زنجیره‌های ارزش در زمین‌های زراعی نیز از دیگر برنامه‌های سازمان اوقاف در حوزه تولید بیشتر بوده است. برای مثال در این زمینه باغ‌داری در کنار کشاورزی، ایجاد دامپروری‌های سبک و سنگین در کنار زمین‌های کشاورزی، بهره‌وری بیشتر از آب‌های سطحی و زیرزمینی ویژه موقوفات، آبزی‌پروری با استفاده از آب کشاورزی و ... منجر به افزایش تولید و بهره‌وری بیشتر از موقوفات شده است.  

بیگدلی بیان کرد: سازمان اوقاف در حوزه آبزی‌پروری نیز سرمایه‌گذاری بسیار خوب و قابل توجهی انجام داده و طرح‌هایی همچون پرورش ماهی در قفس را اجرا می‌کند. ایران اسلامی با دارا بودن حدود پنج هزار کیلومتر مرز آبی در شمال و جنوب کشور به خوبی می‌تواند از این ظرفیت برای سرمایه‌گذاری در تولید به ویژه در حوزه آبزی‌پروری استفاده کند. سازمان اوقاف گام بسیار مهمی در این حوزه برداشته و پروژه‌های بزرگی در حوزه تولید ماهی در قفس را با ظرفیتی حدود هشت هزار تن در بوشهر و چارک هرمزگان پیگیری می‌کند.

وی اظهار کرد: در زمینه دامپروری نیز سازمان اوقاف به دو حوزه تولید دام سبک و سنگین ورود کرده و با سرمایه‌گذاری در این حوزه و تولید نژادهای پربازده دامی، گام مهمی در حوزه تولید گوشت و امنیت غذایی کشور برداشته است. این دام‌ها هم‌اکنون در 15 نقطه از کشور تولید و تکثیر می‌شوند. سازمان اوقاف به ویژه در حوزه دام‌های سنگین نیز با همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان، به دنبال تولید دام‌هایی با راندمان بالا و محصولات بهتر گوشتی و لبنیاتی رفته است. در این زمینه سازمان اوقاف شرکتی به نام سینا فناوران ماندگار را در همکاری با وزارت جهاد کشاورزی راه‌اندازی کرده که این شرکت به فعالیت بنیادین بر روی جنین گاوی، به سمت تولید محصولات دامی با راندمان بالا حرکت کرده است. 

معاون بهره‌وری اقتصادی موقوفات و بقاع متبرکه سازمان اوقاف ادامه داد: در زمینه حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان نیز سازمان اوقاف نوعی زیست‌بوم و اکوسیستم ویژه برای حمایت موقوفات از این شرکت‌ها تعریف کرده است. همچنین، برای حمایت موقوفات از این شرکت‌ها نیز صنوقی به نام صندوق پژوهش فناوری ایجاد شد که با اعطای تسهیلات مختلف و یا مشارکت در سرمایه‌گذاری از شرکت‌های دانش‌بنیان حمایت می‌کند. 

حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان

بیگدلی با اشاره به حمایت سازمان اوقاف از شرکت‌های دانش‌بنیانی که در حوزه پزشکی فعالیت دارند نیز تصریح کرد: در این زمینه شرکت‌های مختلفی تحت حمایت سازمان قرار دارند که شرکت پارس یک از آن‌هاست. این شرکت دستگاه ای سی تی درمان و شناسایی سرطان را تولید کرده است که اتفاق بسیار بزرگی در کشور بوده است. لذا سازمان اوقاف در موضوع پزشکی نیز حمایت فراوانی از شرکت‌های دانش‌بنیان داشته و همین امر باعث شده است تا در برخی از حوزه‌ها نیازهای پزشکی کشور مرتفع شود. 

وی با اشاره به اینکه سازمان اوقاف به دنبال ارزان‌سازی در حوزه‌های مختلف است تا مردم بتوانند به راحتی از این خدمات استفاده کنند، اظهار کرد: در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر نیز سازمان اوقاف به ویژه در حوزه انرژی خورشید وارد شده وسرمایه‌گذاری بسیار خوبی انجام داده است. امروز هر یک از امامزادگان کشور باید برق خود را از انرژی خورشیدی تأمین کند. بیش از هشت هزار امامزاده در کشور وجود دارد که اگر بار برق آن‌ها از دوش دولت برداشته شود، کمک بسیار زیادی به صرفه‌جویی در برق و استفاده بهینه از آن خواهد شد. همچنین، به دنبال آن هستیم که هر یک از مزارع تحت پوشش سازمان اوقاف نیز بتوانند از انرژی خورشیدی برای مصارف خود بهره‌گیری کنند تا از مصرف برق کشور کاسته شود. 

معاون بهره‌وری اقتصادی موقوفات و بقاع متبرکه سازمان اوقاف با اشاره به سرمایه‌گذاری اوقاف در تولید پیشران‌های برقی نیز بیان کرد: سازمان اوقاف در این زمینه و به ویژه در راستای کاهش آلودگی هوا نسبت به سرمایه‌گذاری در حوزه تولید پیشران‌های برقی از جمله موتورسیکلت‌های برقی اقدام کرده است که این مسئله گامی هر چند کوچک در حوزه کاهش آلودگی هوا خواهد بود.