تغییر الگوی مدیریت موقوفات از اجاره‌داری به بهره‌وری بیشتر
رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه بر لزوم تحول در نظام مدیریت موقوفات تأکید کرد و گفت: باید با جایگزینی نظام بهره‌وری به جای اجاره‌داری، گام بلندی در جهت افزایش درآمد و توسعه موقوفات کشور برداریم.
به گزارش خبرنگار ایکنا، اولین جلسه کارگروه سند برنامه ارتقای فرهنگ وقف امروز سه‌شنبه، ۲۳ اردیبهشت‌ماه با حضور حجت‌الاسلام سیدمهدی خاموشی، رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه، حجت‌الاسلام غلامرضا عادل، معاون فرهنگی و اجتماعی سازمان اوقاف و نمایندگان نهادهای عضو کارگروه سند برنامه ارتقای فرهنگ وقف در محل سازمان اوقاف و امور خیریه برگزار شد.
در ابتدای این نشست، حجت‌الاسلام غلامرضا عادل، معاون فرهنگی و اجتماعی سازمان اوقاف و امور خیریه طی سخنانی ضمن عرض خیر مقدم به حضار در مراسم، بیان کرد: فرهنگ وقف با پیشینه‌ای که در ایران اسلامی دارد، تأثیر فراوانی در حوزه‌های مختلف اجتماعی و فرهنگی داشته و دارد. مردم در طول تاریخ به ویژه پس از اسلام، همواره اقدام به وقف در عرصه‌های گوناگون کرده و موقوفات فراوانی را با نیت‌های مختلف ایجاد کرده‌اند.
وی افزود: وقف، حضور مردم برای رفع نیازهای مردم به نیت الهی است. وقف به معنای جاودانگی است و به تعبیر الهی مانند دانه‌ای است که کاشته شده و بارها ثمر می‌دهد. وقف در طول تاریخ در ایران وجود داشته و امروز بیش از ۱۳۰۰ مرکز درمانی خیریه در کشور نشان می‌دهد که مردم این سرزمین به بیماران و نیازمندان توجه داشته‌اند.
وجود 5 هزار مدرسه وقفی در کشور
حجت‌الاسلام عادل تصریح کرد: امروز وجود بیش از پنج هزار مدرسهه وقفی در کشور، گواه روشنی بر اهتمام دیرینه مردم ایران اسلامی به مقوله علم و دانش است. همچنین، با بررسی بیش از ۲۳۰ هزار موقوفه با ۸۰۵ عنوان نیت مختلف، می‌توان به عمق این فرهنگ نیکوکارانه پی برد. البته با توجه به تحولات زمانه و مقتضیات جامعهه امروز، این سنت حسنه نیازمند بازنگری و بازتعریف است. با تغییر سبک زندگی و نیازهای جدید جامعه، لازم است نیت‌های وقف نیز همگام با این تحولات به‌روزرسانی شوند.
معاون فرهنگی و اجتماعی سازمان اوقاف تصریح کرد: با پیگیری‌های انجام شده، سند وقف در جلسه ۷۴۱ شورای فرهنگ عمومی تصویب شد و امروز نیز اولین جلسه کارگروه سند برنامه ارتقای فرهنگ وقف با حضور ۲۱ عضو کارگروه شامل نمایندگان نهادهای مختلف به ویژه اعضای شورای فرهنگ عمومی برگزار می‌شود.
حجت‌الاسلام عادل با اشاره به اقدامات اخیر در این زمینه اظهار کرد: طی ماه‌های اخیر، از طریق مکاتبات انجام شده با اعضای کارگروه، ۴۲ اقدام اجرایی در چارچوب سند ارتقای فرهنگ وقف تعیین و در دستور کار قرار گرفته است. محور اصلی این سند بر ایجاد همکاری و تقویت هم‌افزایی میان نهادهای عضو کارگروه سند ارتقای فرهنگ وقف تأکید دارد.
وی با تأکید بر اینکه در تدوین این سند دقت شده تا بار مالی مضاعفی بر نهادهای عضو تحمیل نشود، اظهار کرد: نکته حائز اهمیت در این فرآیند، همکاری و هم‌افزایی مؤثر بین نهادهای عضو برای اجرای اقدامات پیش‌بینی شده در سند ارتقای فرهنگ وقف است، تا بستر لازم برای گسترش و نهادینه‌سازی این فرهنگ ارزشمند در کشور فراهم شود.
در ادامه این نشست، حجت‌الاسلام سیدمهدی خاموشی، رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه نیز طی سخنانی بیان کرد: در رابطه با سند ارتقای فرهنگ وقف از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که طی دوره‌های مختلف پیگیری فراوانی در این زمینه داشتند، قدردانی می‌کنم. سند ارتقای وقف باید موجب جهت‌دهی درست و دقیق نیات وقف و ایجاد وقف‌های جدید طبق نیازهای جامعه و رفع موانع قانونی ایجاد وقف و توسعه فرهنگ وقف در کشور باشد. در برنامه محفل امسال که سازمان اوقاف نیز مشارکت داشت، مردم در حوزه محور مقاومت حدود ۱۷ میلیارد تومان وقف پول کردند.
خاموشی اظهار کرد: سازمان اوقاف امروز در رابطه با وقف پول بسترسازی مناسبی انجام داده است تا با حفظ اصل پول، زمینه برای سرمایه‌گذاری و اجرای نیات واقفان فراهم شود. سازمان اوقاف در رابطه با موقوفات ابتدا به حفظ عین مال پرداخته و سپس، از درآمدهای وقفی برای اجرای نیت واقفان می‌پردازد. در این زمینه پیشنهاد ایجاد یک پلاک ویژه برای معرفی دقیق موقوفات ارائه داده‌ام که در حال پیگیری است. طی سه سال اخیر چندین برابر تاریخ وقف در کشور سند وقفی صادر شده است.
رئیس سازمان اوقاف ادامه داد: در سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ حدود هفت هزار میلیارد تومان اجرای نیت واقفان در کشور انجام شده است. هر چقدر بتوانیم به حفظ عین مال و موقوفه بپردازیم، اجرای نیت بهتری نیز خواهیم داشت. برخی نیات وقفی امروز باید طبق نیازهای روز جامعه در کشور ترویج شود. ایجاد وقف‌های قرآنی و دانش‌بنیان از جمله این نیات است که باید به توسعه آن پرداخت.
وجود 217 هزار موقوفه در کشور
وی با اشاره به توسعه سازمان اوقاف در زمینه اجرای نیات وقفی اظهار کرد: هم‌اکنون شاهد تنوع گسترده‌ای از موقوفات با نیات مختلف در سطح کشور هستیم که دامنه وسیعی از فعالیت‌ها را پوشش می‌دهد. وجود حدود ۲۱۷ هزار موقوفه در کشور، گویای عمق نهادینه‌شده این سنت حسنه در جامعه اسلامی ماست. در این راستا، ضروری است سازوکارهای اعتمادساز را تقویت کنیم تا مردم با اطمینان خاطر بیشتری نسبت به ثبت موقوفات خود اقدام کنند.
خاموشی در ادامه با تأکید بر لزوم مولدسازی موقوفات اظهار کرد: باید به سمت بهره‌وری بهینه از موقوفات ثبت‌شده حرکت کنیم. با توجه به اینکه بیش از ۷۰ درصد موقوفات از نوع بیابان‌پایه هستند و نظام اجاره‌داری پاسخگوی مدیریت آن‌ها نیست، لازم است برنامه‌ریزی جامعی برای احیای این موقوفات انجام شود. تغییر رویکرد از اجاره‌داری به بهره‌وری پایدار، بسترساز توسعه موقوفات خواهد بود.
رئیس سازمان اوقاف بیان کرد: امسال با مولدسازی که در حوزه موقوفات انجام شده، درآمد ۲۰ هزار میلیارد تومانی پیش‌بینی شده است که باید با تلاش و فعالیت مستمر بدان دست پیدا کنیم. امروز باید شرایطی فراهم شود که وقف به سمت توسعه علمی بیشتر در کشور حرکت کند.
وی تصریح کرد: حوزه وقف هم قدرتمند بوده و هم برای پیشرانی حرکت پیشرفت و توسعه در کشور تحمل کافی دارد. پیشنهاد بنده این است که اعضای کارگروه ملی سند برنامه ارتقای فرهنگ وقف از طرح‌ها و ایده‌های جدید سازمان اوقاف بازدید کرده و ایده‌های خود در این زمینه را ارائه کنند.
یادآور می‌شود، در ادامه برگزاری این نشست، نمایندگان نهادهای عضو کارگروه ملی سند ارتقای فرهنگ وقف به بیان نقطه‌نظرات خود در زمینه نحوه اجرای بهتر آیتم‌های مربوط به سند ارتقای فرهنگ وقف پرداختند.
انتهای پیام
