کشف ایران، این بار در تار و پود لباس
برای کشف غنای فرهنگ ایران می‌توان به مکان‌های زیادی رفت؛ اما اگر می‌خواهید ایران را در تار و پود پارچه و لباس کشف کنید سری به نمایشگاه سیزدهمین جشنواره مد و لباس فجر بزنید.
به گزارش خبرنگار ایکنا، سیزدهمین جشنواره مد و لباس فجر امسال متفاوت از سایر جشنواره‌های فجر، نه در بهمن ماه سال گذشته که در خرداد ماه امسال در مجموعه فرهنگی آسمان در حال نمایش 214 اثر برتر طراحان کشورمان است.
در این دوره بخش‌های بین‌الملل، عفاف و حجاب، روسری و سرپوش، کودک و نوجوان، کارگاه‌های آموزشی و مسابقه طراحی زنده لباس وجود ندارند و جشنواره به نمایش آثار برتر طراحان با محوریت موضوع «کشف ایران» منحصر شده است.
البته مسئولان کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور دلیل تأخیر در برگزاری این دوره از جشنواره را فراهم آوردن فرصت لازم برای هنرمندان به منظور طراحی و عرضه ایده‌های مرتبط با موضوع جشنواره اعلام کردند؛ این دلیل به نوعی موجه به نظر می‌رسد چراکه برخلاف جشنواره‌های دیگر فجر، در حوزه مد و لباس هنرمندان به زمان نیاز دارند تا مرتبط با موضوع جشنواره اثری خلق کنند و اینگونه نیست که آثار هنری از قبل تولید شده باشد و سپس در جشنواره فجر به رقابت با سایر آثار گذاشته شوند.
مسئولان این جشنواره همچنین مطرح کردند که اتفاق‌های سال گذشته و تغییر مدیریت‌ها حتی موجب شد به عدم برگزاری این دوره از جشنواره در ابتدای سال جاری نیز فکر کنند اما تلاش‌های صورت گرفته منجر به برپایی جشنواره شد.
جشنواره امسال مد و لباس فجر بسیار محدودتر از دوره‌های قبل در محلی بسیار کوچک‌تر برگزار شده است اما این مسائل به معنای کیفیت پایین آثار عرضه شده نیست و آثار به ویژه برخی از آنها، بسیار قابل توجه و خلاقانه طراحی شده‌اند.
جشنواره مد فجر بدون لباس پوشیدنی
متأسفانه براساس یک نگاه غیر حرفه‌ای برخی گمان می‌کنند با ورود به تالار نمایش آثار جشنواره مد فجر، باید با لباس‌هایی مواجه شوند که برای پوشیدن در اجتماع یا حتی مهمانی و ... طراحی شده‌اند و هر قدر لباس‌های عرضه شده بیشتر مورد پسند عموم مردم قرار گیرد، به معنای طراحی بهتر و کاربردی‌تر آن است در حالی که جشنواره‌هایی از قبیل جشنواره فجر، محل هنرنمایی و قدرت مانور طراحان است و یک طرح هرقدر خلاقانه‌تر و مبتنی بر موضوع جشنواره باشد، بیشتر نظر داوران را به خود جلب خواهد کرد و نمایشگاه‌های لباس‌های به اصطلاح «آماده پوشیدن» با لباس‌های عرضه شده در جشنواره‌های هنری متفاوت هستند.
جشنواره‌های هنری مد و لباس بیشتر محلی برای الهام گرفتن و اقتباس لباس‌های آماده پوشیدن هستند و طراحان مختلف می‌توانند با مشاهده کارهای فاخر و طراحی‌های پیچیده صورت گرفته در جشنواره‌های هنری به طراحی لباس‌های کاربردی اقدام کنند و آثار این دوره از جشنواره قابلیت چنین اقتباسی را دارند.
لایه لایه همانند فرهنگ ایران
در آثار جشنواره سیزدهم مد و لباس فجر، برخی از نمادها و پارچه‌های منصوب به یک منطقه خاص از کشور استفاده شده که روش خوبی برای معرفی این پارچه‌ها و نمادها به طراحان سایر مناطق کشور است. همچنین چندین لباس چند تکه و لایه به لایه طراحی شده است که قابلیت تغییر دارند و می‌توان آن را براساس سلیقه شخصی به شکل‌های متفاوت پوشید.
هر لایه از این لباس‌ها در نگاه هنری نشان دهنده فرهنگ درون‌زای ایرانی است که فرهنگ‌های بیرونی را در خود هضم و به شکلی ایرانی و ارتقا یافته بیرون می‌دهد.
همچنین آثار به صورت کلکسیونی هستند و به صورت جمعی طراحی و دوخته شده‌اند که نشان می‌دهد کار جمعی در حوزه مد و لباس تأثیر بالایی در ارتقای کیفیت آثار دارد.
حضور قوی‌تر شهرستانی‌ها در جشنواره فجر
یکی از نکات قابل توجه این دوره، دریافت بیشترین آثار از طراحان شهرستانی و حتی از طراحانی از دورترین نقاط ایران است و تعداد طراحانی که از خارج از تهران اثر ارسال کرد‌‌ه‌اند دو و نیم برابر طراحان تهرانی است و بیشترین آثار دریافتی از استان فارس و اصفهان بوده و فقط یک چهارم آثار به نمایش درآمده مربوط به طراحان تهرانی است.
طراحی لباسی الهام گرفته از لباس یکی از الهه‌های ایران باستان، بازآفرینی لباس یک بانوی ایرانی که نقش آن بر روی یک جام زرین در تمدن جیرفت کشف شده است، لباس طراحی شده ویژه معلولان که قابلیت راحت پوشیدن و خارج کردن دارد و معلولانی که از ویلچر استفاده می‌کنند به راحتی می‌توانند از این نمونه بهره گیرند، طراحی لباسی با تصویر سنجاب‌های ایرانی که نمادی از زیست بوم در خطر ایران است، طراحی لباس با نقش ماهی که نماد مراقبت از آب در سرزمین کم‌آب ایران است، جان بخشیدن به داستان‌های شاهنامه و ضرب‌المثل‌های ایرانی در قالب اکسسوری‌ها، طراحی روسری و گردنبند با نماد سیمرغ، به کار بردن پرهایی با اقتباس از داستان سیمرغ و استفاده از نمادهای کشف شده در شهرسوخته تنها جلوه‌ای از ویژگی‌های آثار برتر این دوره از جشنواره است.
تعداد کیف‌های عرضه شده در این دوره بسیار کم اما آثار بسیار شاخص هستند؛ طراحی کیفی چرمی الهام گرفته شده از ستون‌های بازار وکیل که بسیار باکیفیت دوخته شده است، طراحی کیفی براساس نقشه ایران با نقش برجسته سیمرغ همچنین کیف‌ها و کفش‌هایی که با ساختار لباس طراحی شده سازگاری دارند و جزئی از لباس‌ها هستند، می‌تواند الهام بخش بسیاری از طراحان در تولید محصولات قابل عرضه به بازار باشد.
نقش هندسه ایرانی در لباس ایرانی
در این دوره از جشنواره «هندسه ایرانی» مبتنی بر علم ریاضیات که براساس آن معماری غنی‌ایرانی شکل گرفته است، به صورت بسیار خلاقانه‌ای در آثار نمود دارد و برای تولید آثار پارچه‌سازی صورت گرفته و از هنرهای مکرومه، حاشیه‌دوزی، حصیربافی و ... در پارچه‌سازی بهره گرفته شده است.
متأسفانه در بسیاری از دوره‌های قبلی جشنواره مد و لباس فجر، صرفاً چاپ و یا نقاشی تصویر بته‌جقه بر روی یک پارچه بی‌نقش (و حتی گاهی بی‌رنگ) تنها نمادی بود که منجر می‌شد لباس را ایرانی بدانیم، اما در این دوره حتی تصاویر بته‌جقه نیز بسیار خاص بر روی لباس‌ها استفاده شده؛ از جمله در یکی از آثار نقش برجسته بته‌جقه با منجق دوزی ظریف کار شده که نشان می‌دهد این هنر می‌تواند در طراحی لباس‌ها و ملزومات پوشش مورد استفاده قرار گیرد.
در یکی از لباس‌ها نیز طراح با استفاده از آهن‌ربا یقه لباس را به نحوی طراحی کرده است که می‌توان به اشکال مختلف آن را فرم دارد؛ استفاده از تنوع رنگ‌ها به ویژه رنگ‌هایی که در جهان به عنوان رنگ ایرانی شناخته می‌شوند از جمله رنگ پرشین بلو (Persian Blue) نیز در آثار قابل توجه و قابل اقتباس است. همچنین مجموعه(کالکشن) الهام گرفته شده از لباس‌های سنتی آذربایجان و الهام گرفتن از نقاشی‌های کتاب‌های قدیمی ایران از دیگر ایده‌های جالب توجه به نمایش درآمده در این دوره از نمایشگاه است.
در مجموع می‌توان گفت «ایران» در طرح‌ها نمود دارد، حتی بیشتر از دوره‌های قبل که یک شهر به عنوان موضوع جشنواره مورد توجه بود؛ مثلاً در دوره‌ای که شهر کاشان به عنوان موضوع جشنواره انتخاب شده بود، بیشتر طراحان به المان‌های معماری توجه کرده بودند و حتی «گل‌محمدی» که یکی از مهم‌ترین نمادهای فرهنگی این شهر است و قابلیت استفاده در طراحی لباس را دارد نادیده گرفته شده بود؛ اما تنوع المان‌های ایرانی به کار رفته در این دوره بسیار بیشتر است.
آثار ارائه شده در این جشنواره قدیمی نیست و اینطور نیست که احساس کنیم لباس‌ها چون المان‌های سنتی دارند، از بقچه یک مادربزرگ بیرون آمده‌اند، طرح‌ها جدید هستند اما احساس آشنای ریشه داشتن در عمق فرهنگ بصری ایران را به ببیننده القا می‌کنند.
گزارش تصویری نمایشگاه مد و لباس فجر
گزارش از زهرا ایرجی
انتهای پیام
