اعمال روز غدیر؛ عیدالله اکبر

فردا فقط عید نیست که عید الله اکبر است؛ روز اکمال دین است، چراکه خداوند فرمودند: «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا ...؛ امروز دين شما را برايتان كامل و نعمت‏ خود را بر شما تمام گردانيدم و اسلام را براى شما [به عنوان] آيينى برگزيدم».

در خصوص بزرگی این روز احادیث متعددی ذکر شده است از جمله امام باقر(ع) در اهمیت روز غدیر فرمودند: وَ لَمْ یُنَادَ بِشَیْءٍ مَا نُودِیَ بِالْوَلَایَةِ یَوْمَ الْغَدِیرِ، هیچ حکمی مثل ولایت در روز غدیر اعلام نشده است. در مفاتیح الجنان نیز آمده است: عید آل محمد (علیه الاسلام) و عظیم‌ترین اعیاد است و حق تعالی پیغمبری را مبعوث نفرموده مگر آنکه این روز را عید کرده و حرمت آن را دانسته و نامش در آسمان روز «عهد معهود» و در زمین «روز میثاق مأخوذ و جمع شهود» است.

همچنین امام رضا(ع) به مؤمنان توصیه کرده‌اند: «هر کجا باشی، بکوش روز عید غدیر نزد قبر مطهر حضرت امیرالمؤمنین(ع) حاضر شوی، به درستی که در این روز خداوند می‌آمرزد از هر مرد و زن مؤمن، گناه شصت سال ایشان را و از آتش دوزخ آزاد می‌کند دو برابر آنچه در ماه رمضان و شب قدر و شب فطر آزاد کرده و پرداخت یک درهم در این روز به برادران مؤمن، برابر با هزار درهم در اوقات دیگر است و در این روز به برادران مؤمن احسان کن و هر مرد و زن مؤمن را شاد گردان؛ به خدا سوگند، اگر مردم فضیلت این روز را چنان‌که باید بدانند، هر آئینه هر روز فرشتگان با ایشان ۱۰ مرتبه مصافحه کنند». 

برای این عید بزرگ، اعمال مستحبی ویژه‌ای توصیه شده است که عمل به آنها ما را هر آئینه به درجات معنوی و آمرزش گناهان بالاتر رهنمون می‌کند.

اعمال روز عید غدیرخم

۱- روزه، که کفاره ۶۰ سال گناه است و در روایتی دیگر آمده که برابر است با روزه تمام عمر و معادل با صد حج و صد عمره است.

۲- انجام غسل.

۳- زیارت حضرت علی(ع) و سزاوار است که انسان هر کجا باشد سعى کند خود را به قبر مطهر آن حضرت برساند. براى امام(ع) در این روز، سه زیارت مخصوصه نقل شده که یکى از آن‌ها زیارت معروفه به «اَمین‌الله» است که از نزدیک و دور خوانده مى‌شود و آن از زیارات جامعه مطلقه است.

۴- اقامه دو رکعت نماز به مانند نماز صبح، در رکعت اول سوره قدر و در رکعت دوم سوره توحید خوانده شود. پس از نماز به سجده رود و صد مرتبه شکر خدا کند؛ سپس سر از سجده بردارد و دعای «اَللّهُمَّ اِنِّى اَسْئَلُکَ بِاَنَّ لَکَ الْحَمْدَ وَحْدَکَ لا شَریکَ لَکَ وَ اَنَّکَ ...» خوانده شود. پس از این دعا باز به سجده رود و صد مرتبه ذکر «اَلْحَمْدُلِلّهِ» و صد مرتبه ذکر «شُکْراًلِلّهِ» بگوید و روایت شده که هر کس این عمل را به‌جا آورد، ثواب کسى را دارد که در روز عید غدیر نزد حضرت رسول خدا(ص) حاضر شده و با آن حضرت بر ولایت بیعت کرده باشد. بهتر است این نماز نزدیک ظهر اقامه شود که پیامبراکرم(ص) در آن ساعت امیرالمؤمنین(ع) را در غدیر خم به امامت و خلافت براى مردم منصوب فرمود.

۵- پس از غسل، نیم ساعت به ظهر مانده دو رکعت نماز اقامه شود. در هر رکعت حمد یک مرتبه، سوره توحید ۱۰ مرتبه، آیة‌الکرسى ۱۰ مرتبه و سوره قدر ۱۰ مرتبه خوانده شود که ارزش این نماز برابر با ۱۰۰ هزار حج و ۱۰۰ هزار عمره است و باعث برآوردن شدن حوایج دنیا و آخرت می‌شود. بهتر است که بعد از این نماز، دعای «رَبَّنا اِنَّنا سَمِعْنا مُنادِیاً ...» خوانده شود.

6- خواندن دعای ندبه.

۷- خواندن دعای «اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِحَقِّ ...» که سیدبن‌طاووس از شیخ مفید نقل کرده است.

۸- در هنگام ملاقات مؤمنین به عنوان تهنیت جمله زیر را بگوییم: «اَلْحَمْدُ لِلّهِ الّذى جَعَلَنا مِنَ الْمُتَمَسِّکینَ بِوِلایَةِ اَمیرِالْمُؤْمِنینَ وَالاْئِمَّةِ عَلَیْهِمُ السَّلامُ؛ ستایش خاص خدایى است که قرار داد ما را از تمسک جویان به ولایت امیرمؤ منان و سایر امامان(ع)» و نیز بخوانیم: «اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذى اَکْرَمَنا بِهذَا الْیَوْمِ وَ جَعَلَنا مِنَ الْمُوفینَ بِعَهْدِهِ اِلَیْنا وَ میثاقِهِ الَّذى واثَقَنا بِهِ مِنْ وِلایَةِ وُلاةِ اَمْرِهِ وَالْقُوّامِ بِقِسْطِهِ وَ لَمْ یَجْعَلْنا مِنَ الْجاحِدینَ وَالْمُکَذِّبینَ بِیَوْمِ الدّینِ؛ ستایش خاص خدایى است که گرامى داشت ما را به این روز و قرارمان داد از وفاکنندگان به عهدى که با ما کرده بود و پیمانى که با ما بسته بود از ولایت سرپرستان امر دین او و برپادارندگان عدلش و قرارمان نداد از منکران و تکذیب کنندگان روز جزا».

۹- ۱۰۰ بار این ذکر گفته شود: «اَلْحَمْدُلِلّهِ الّذى جَعَلَ کَمالَ دینِهِ وَ تَمامَ نِعْمَتِهِ بِوِلایَةِ اَمیرِ الْمُؤ مِنینَ عَلىِّ بْنِ اَبى طالِبٍ عَلَیْهِ السَّلامُ؛ ستایش خاص خدایى است که قرار داد کمال دین و تمام شدن نعمتش را به ولایت امیرمؤمنان على بن ابی‌طالب (ع)».

در این روز شریف پوشیدن لباس نیکو و زینت کردن و استفاده از عطر و شادى کردن شیعیان امیرالمؤمنین(ع)، عفو و بخشش از تقصیرات ایشان و برآوردن حاجات ایشان و صله ارحام و توسعه بر عیال و اطعام مؤمنان و افطار دادن به روزه‌داران و مصافحه با مؤمنین و رفتن به زیارت ایشان و تبسم کردن بر رویشان و هدیه فرستادن بر ایشان و شکر الهى به جا آوردن به جهت نعمت بزرگ ولایت و بسیار فرستادن صَلَوات و عبادات کردن فضیلت بسیار دارند. روز عید غدیر، روز برطرف شدن غم‌هاى مؤمنان است. این روز، روزى است که حضرت موسى(ع) بر ساحران غلبه کرد و خداوند آتش را بر ابراهیم خلیل(ع) سَرد و گلستان کرد.

10- در این روز خواندن عقد اخوت با برادران مؤمن سفارش شده و کیفیت آن به نحوى که در مستدرک وسایل از کتاب زاد الفردوس نقل شده است.