مراسم بزرگداشت استاد فتحالله مجتبائی در بنیاد ایرانشناسی برگزار شد
مراسم بزرگداشت استاد فتحالله مجتبائی به پاسداشت بیش از هفت دهه تلاش علمی در حوزه تاریخ ادیان، فلسفه شرق و ایرانشناسی در بنیاد ایرانشناسی برگزار شد.
به گزارش ایکنا، آیین بزرگداشت استاد دکتر فتحالله مجتبایی، ایرانشناس، ادیب، دینپژوه و از چهرههای ماندگار فرهنگ و دانش ایران، شامگاه یکشنبه ۲۳ آذرماه با حضور جمعی از استادان، پژوهشگران، فرهیختگان و علاقهمندان فرهنگ و تمدن ایرانی در محل بنیاد ایرانشناسی برگزار شد.
این مراسم به پاس بیش از 70 سال فعالیت مستمر علمی، پژوهشی و فرهنگی استاد مجتبایی در حوزههای تاریخ ادیان، فلسفه شرق، ادبیات تطبیقی، ایرانشناسی و هندشناسی برپا شد.
در این مراسم، علیاکبر صالحی، رئیس بنیاد ایرانشناسی، غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، بلرام شوکلا، رئیس مرکز فرهنگی سفارت هند در جمهوری اسلامی ایران، بهرام پروینگنابادی، پژوهشگر و استاد دانشگاه، تورج دریایی، سر ویراستار دانشنامه ایرانیکا (به صورت پیام تصویری) و شهریار شاهیندژی، دبیر نشست، هر یک در سخنانی به تبیین ابعاد مختلف شخصیت علمی، فرهنگی و اخلاقی استاد فتحالله مجتبایی پرداختند.
استاد دکتر فتحالله مجتبایی از سرآمدان تاریخ ادیان، فلسفه شرق، ادبیات فارسی و ایرانشناسی است که تألیفات و آثار علمی فراوانی در این حوزهها از خود به یادگار گذاشته است؛ وی دانشآموخته دکتری تاریخ ادیان و فلسفه شرق از دانشگاه هاروارد آمریکا است و علاوه بر تدریس در دانشگاههای معتبر ایران و جهان، عضویت در هیئت علمی بنیاد دایرهالمعارف بزرگ اسلامی، عضویت پیوسته در فرهنگستان زبان و ادب فارسی، عضویت در هیئت گزینش کتاب و جایزه بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار و تألیف بیش از ۲۰۰ عنوان کتاب، مقاله، ترجمه، تصحیح و نقد علمی را در کارنامه خود دارد. کسب عنوان چهره ماندگار، نشان درجه یک ادب فارسی و نشان درجه یک فرهنگ و هنر از دیگر افتخارات این استاد فرهیخته است.
شهریار شاهیندژی، دبیر نشست، در آغاز مراسم ضمن خوشامدگویی به حاضران، بنیاد ایرانشناسی را خانه اندیشه، فرهنگ و زبان فارسی دانست و بر جایگاه ممتاز استاد مجتبایی به عنوان یکی از بزرگترین فرهنگپژوهان و میراثداران فرهنگ ایرانی تأکید کرد.
وی با اشاره به ذوق شعری استاد مجتبایی، بخشهایی از اشعار و خاطرات ایشان را قرائت کرد و این جنبه کمتر شناختهشده از شخصیت استاد را یادآور شد.
در ابتدای مراسم، علیاکبر صالحی، رئیس بنیاد ایرانشناسی نیز در سخنانی، این گردهمایی را نه صرفاً به مناسبت گذر زمان از عمر یک انسان فاضل، بلکه به منظور ارج نهادن به عمری مملو از دانش، حکمت و خدمات فرهنگی دانست.
وی تأکید کرد که سخن گفتن از دکتر فتحالله مجتبایی، سخن گفتن از یک سنت فکری زنده است؛ سنتی که در آن فلسفه، ادبیات، دینپژوهی و علوم انسانی نه در تقابل، بلکه در همسخنی خردمندانه با یکدیگر معنا مییابند.
رئیس بنیاد ایرانشناسی، تعادل و توازن در اندیشه، گفتار و عمل را مهمترین ویژگی استاد مجتبایی دانست و تصریح کرد که ذهن نوپرور و ضمیر اندیشهورز ایشان، دیرینگی دانایی و حکمت کهن ایران را با پویایی علم و دانش جهانی درهم آمیخته است.
به گفته وی، استاد مجتبایی پلی میان فلسفه اسلامی و اندیشه تطبیقی، ادبیات کلاسیک فارسی و ادبیات جهانی و سنت فکری ایران با تحولات جهان معاصر بنا کرده است.
صالحی با اشاره به سیر علمی و زیستی استاد مجتبایی، افزود: تعمق ایشان در ادیان و عرفان، زبان و ادبیات، خرد و سنت، نشان میدهد که پیش از آنکه یک دانشمند بزرگ باشند، انسانی اهل حکمت و معرفتاند.
وی تأکید کرد که پرورش یافتن استاد در خانوادهای آمیخته با علم، فرهنگ و ادب، قلم رسا، بیان بلیغ و بصیرت عمیق او را در خدمت پاسداشت میراث فرهنگی و تمدنی ایران قرار داده است.
وی، بزرگترین میراث استاد مجتبایی را نه فقط در آثار مکتوب، بلکه در تربیت نسلهایی خردمند، علمپژوه و اخلاقمدار دانست و گفت: استاد مجتبایی از جمله استادانی است که نه تنها دانش میآموزد، بلکه اخلاق دانشمندی را نیز منتقل میکند.
پس از سخنرانی رئیس بنیاد ایرانشناسی، غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در سخنانی تفصیلی، با بیان خاطراتی از آشنایی خود با استاد مجتبایی از اوایل دهه ۱۳۵۰، به جایگاه علمی و اخلاقی ایشان در میان استادان فلسفه و الهیات اشاره کرد و گفت: احترام عمیقی که استادان بزرگ آن دوره برای دکتر مجتبایی قائل بودند، نشاندهنده منزلت علمی و شخصیتی ایشان است.
وی سپس به تشریح گسترده کارنامه علمی استاد پرداخت و آثار ایشان را در حوزههای زبان و ادبیات فارسی، هندشناسی، ایرانشناسی، دینپژوهی و فلسفه معرفی کرد.
حداد عادل با اشاره به ترجمهها، تصحیحات و تألیفات استاد مجتبایی، نقش وی را در معرفی ادبیات جهانی، فلسفه یونان، متون کهن فارسی و پیوندهای فرهنگی ایران و هند برجسته دانست.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی همچنین به خدمات فرهنگی و مدیریتی استاد مجتبایی در هند و پاکستان اشاره کرد و تأسیس مراکز فرهنگی و تحقیقاتی ایرانشناسی را از اقدامات ماندگار ایشان برشمرد.
وی، منش اخلاقی، تواضع، سخاوت علمی و ارتباط صمیمانه استاد با جوانان را از ویژگیهایی دانست که شخصیت علمی ایشان را به الگویی الهامبخش برای نسلهای مختلف بدل کرده است.
در بخش دیگری از مراسم، گروه موسیقی به سرپرستی هادی فیضآبادی با اجرای قطعاتی از موسیقی ایرانی و خوانش اشعار کلاسیک، فضایی هنری و ادبی متناسب با جایگاه استاد مجتبایی ایجاد کردند. در خلال این اجراها، اشعاری از خود استاد مجتبایی نیز قرائت شد که نشاندهنده ذوق شاعرانه و پیوند عمیق ایشان با زبان و ادب فارسی بود.
بلرام شوکلا، رئیس مرکز فرهنگی سفارت هند در سخنانی، استاد مجتبایی را نه تنها ایرانشناسی برجسته، بلکه هندشناسی بزرگ دانست و بر پیوندهای عمیق و تاریخی ایران و هند تأکید کرد.
وی با اشاره به کتاب «نحو هندی و نحو عربی»، این اثر را نمونهای برجسته از تبیین تأثیر سنتهای علمی هند بر نحو و زبان عربی دانست و نقش استاد مجتبایی را در شناساندن این پیوندهای تمدنی بسیار مهم ارزیابی کرد.
در ادامه، بهرام پروینگنابادی با بیان خاطراتی از آشنایی و همکاری علمی با استاد مجتبایی، به تواضع، فروتنی و شیوه خاص زیستن علمی ایشان پرداخت و تأکید کرد که استاد مجتبایی بیش از آنکه صرفاً آموزگار دانش باشد، آموزگار شیوه زیستن با دانش است.
در بخش دیگری از مراسم، پیام تصویری تورج دریایی، سر ویراستار دانشنامه ایرانیکا، پخش شد؛ وی در این پیام، عمق نگاه، دقت علمی و ژرفاندیشی استاد مجتبایی را ستود و آثار ایشان، بهویژه کتاب «شهر زیبای افلاطون»، را نمونهای درخشان از پژوهش تطبیقی دانست که میتواند افقهای تازهای در فهم نسبت سنتهای فکری ایران، هند و جهان باستان بگشاید.
در پایان مراسم، استاد دکتر فتحالله مجتبایی در سخنانی کوتاه، ضمن قدردانی از برگزارکنندگان و حاضران، بنیاد ایرانشناسی را خانه عشق به ایران دانست و بر ضرورت عشق، تعهد و دلبستگی عمیق به ایران به عنوان شرط اساسی ایرانشناسی تأکید کرد.
این آیین با اجرای موسیقی پایانی و مراسم تقدیر و اهدای یادبود به استاد مجتبایی به کار خود پایان داد.
انتهای پیام
