ضرورتی برای ترجمه منظوم قرآن وجود ندارد
گروه ادب: بسیاری از مخاطبان در ترجمه‌های ساده قرآن با مشکل مواجه‌اند و نمی‌توانند مفهوم اصلی آیه را درک کنند؛ بنابراین هیچ ضرورتی برای انجام ترجمه‌های منظوم قرآن وجود ندارد، مگر این که به دیده هنری به آن نگاه شود.
ابوالفضل بهرام‌پور، مترجم قرآن کریم، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) درباره ترجمه منظوم قرآن گفت: هدف اصلی و کلی از ترجمه قرآن در میان مسلمانان این است که مردم با مفهوم قرآن آشنا شوند چرا که کتاب و سند دینی آنهاست؛ از این رو هر چه روان‌تر و قابل فهم‌تر باشد، به هدف نزدیک‌تر است.
وی افزود: کسانی که ترجمه منظوم قرآن را انجام داده‌اند، افراد بسیار هنرمندی هستند؛ به این دلیل که یک زمانی فرد با جوشش درونی خود شعر می‌گوید و زمانی هم مجبور است مفهوم را به نظم درآورد، آن هم ترجمه قرآن که کار بسیار دشوارتری است.
ترجمه منظوم قرآن مطابق هدف ترجمه‌نویسی نیست
بهرام‌پور ادامه داد: اگر من به این ترجمه‌ها به دیده هنر نگاه کنم، یک کار هنری است، اما مطابق هدف ترجمه‌نویسی نیست، چرا که برای رسیدن به مفهوم باید دو کار انجام داد؛ یعنی یک بار شعر را خواند و از نظر فنی مفهوم شعر را دریافت و برای بار دوم مفهوم اصلی آن را درک کرد، اما در ترجمه روان فارسی، فقط خواندن ترجمه کافی است. بنابراین از این نظر موافق این کار نیستم، وگرنه آن را به طور کلی نفی نمی‌کنم.
این مترجم قرآن در ادامه گفت: به عنوان مثال، ممکن است نمونه‌ای از خوشنویسی را به صورت ساده و روان بنویسند و خواندن آن برای مخاطب آسان باشد، اما نمونه‌ای از خط دیگری را نیز به صورت پیچیده و نامفهوم بنویسند که خواندن آن برای مخاطب مشکل باشد؛ در حالی که آن را یک کار هنری می‌دانند.
ترجمه منظوم صرفاً یک کار هنری است
وی در پاسخ به این که کار هنری ترجمه منظوم قرآن چه مزیتی دارد، بیان کرد: ممکن است کسی اهل شعر بوده و به این ترجمه علاقه‌مند باشد، اما باید گفت که به شعر درآوردن دستورات جدی الهی سبب خارج شدن آنها از حالت جدی می‌شود و مانند این است که وزیر یا مسئولی دستوری را برای رفع یک بحران جدی به صورت شعر بیان کند.
بهرام‌پور با بیان این که دستورالعمل سعادت‌بخش الهی را نمی‌توان با زبان شعر بیان کرد، ادامه داد: استناد برخی از مخالفان به آیه 69 سوره «یس»؛ «وَمَا عَلَّمْنَاهُ الشِّعْرَ وَمَا یَنبَغِی لَهُ» درست نیست. در این آیه شعر به معنی خیالپردازی و مبالغه در گفتار است و منظور این بوده که پیامبر(ص) در تبشیر و انذار مردم دروغگویی و خیالپردازی نمی‌کند. البته خود شعر مطرود نیست و نوعی از آن که مبالغه‌آمیز است، مطرود است.
صاحب «تفسیر روز» در باره این که در شعر بسیاری از شاعران نیز ممکن است هم تخیل و هم مبالغه به کار رفته باشد و نمی‌توان آن را نفی کرد، گفت: مقداری از آنچه در ترجمه‌های منظوم دیده‌ام، مواردی چون مبالغه و تخیل وجود نداشته است و اگر چنین مواردی در آنها وجود داشته باشد، یقیناً تفسیر به رأی است. اما نکته دیگر این که اگر این مبالغه در رابطه با تقرب به خداوند و معارف الهی باشد، اشکالی ندارد و به واقعیت نزدیک‌تر می‌شود.
وی با بیان این که کلیت شعر گفتن یک هنر بوده و نوعی از سخن گفتن است و اثرگذاری بیشتری دارد، اظهار کرد: بسیاری از مخاطبان در ترجمه‌های ساده قرآن با مشکل مواجه‌اند و نمی‌توانند مفهوم اصلی آیه را درک کنند؛ بنابراین هیچ ضرورتی برای انجام ترجمه‌های منظوم قرآن وجود ندارد، مگر این که به دیده هنری به آن نگاه کرد.
پیشنهادی برای ترجمه با نثر زیبا و روان
بهرام‌پور پیشنهاد کرد: شاعرانی که اقدام به ترجمه منظوم قرآن می‌کنند و همه ذوق هنری خود را به کار می‌گیرند، به جای ترجمه منظوم آن، هنر خود را در نثر زیبا به کار گیرند و یا در مناجات‌های «خمسه عشر» که بیانی شعرگونه دارد، آن را به نظم درآورند.
وی در ادامه گفت: شاعران از ترجمه‌های موجود مفهوم آیه را به دست آورده و این مفهوم را به صورت شعر درمی‌آورند و این گونه نیست که بتوانند از متن عربی قرآن به طور مستقیم ترجمه کنند و به نظم درآورند.
ترجمه‌های منظوم دقیق نیستند
این مترجم با اشاره به بررسی برخی ترجمه‌های منظوم قرآن افزود: نگاهی به ترجمه‌های منظوم عبدالمعالی، مجد و تشکری‌آرانی داشته‌ام. به عنوان مثال در ترجمه یک آیه که دچار تنگنا شده‌ام، نگاهی به ترجمه این آیات کردم و متوجه شدم آنها ترجمه دقیقی انجام نداده‌اند. در آیاتی که آسان است از عهده آن برآمده‌اند، اما در برخی آیات که ترجمه آن مشکل بوده نتوانسته‌اند تمام آیه را ترجمه کنند و از سوی دیگر چون به صورت نظم است، شاعر باید وزن و قافیه را رعایت کند که از این نظر برخی موارد به همین دلیل حذف شده یا درست ترجمه نشده است.
والله من که ترجمه منظوم آقای امید مجد را خوانده ام خیلی هم دلنشین و دقیق است. 
