توفیق انقلاب در استقلال و آزادی و موفقیت نسبی در عدالت / ضرورت وجود احزاب رسمی
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه نبود حزب سبب سوءاستفاده و موج‌سواری برخی می‌شود، درباره ارزیابی مولفه‌های اصلی انقلاب، گفت: انقلاب در ایجاد عدالت کمتر موفق ولی در تحقق استقلال و آزادی موفق بوده است.
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در گفت‌وگو با ایکنا، با بیان اینکه در سنجش کارآمدیِ یک عنصر مانند انقلاب باید تناسب را براساس موانع، امکانات و اهداف مراعات کنیم، گفت: اگر مثلاً رشد اقتصادی ما در شرایطی که هیچ دشمنی نداشته باشیم هفت درصد باشد، در این صورت رشد خوبی نیست، ولی وقتی دشمنان و استکبار یکپارچه علیه ما بایستند و فضای جنگ باشد رشد دو درصد هم خوب است؛ لذا ملاک دستیابی به اهداف براساس امکانات و موانع است.
مبارزه با استکبار؛ ویژگی ممتاز انقلاب
ایزدهی با بیان اینکه آن چیزی که انقلاب ما را از اقران خود متمایز می‌کند بحث مبارزه با نظام سلطه است، تصریح کرد: کسی تردید ندارد که ایران مستقل‌ترین نظام در دنیاست و تحت تأثیر تطمیع و زور دیگران قرار نگرفته است، یعنی همه تصمیمات فارغ از اینکه خوب و مؤثر بوده و یا نادرست توسط خود مسئولان کشور انجام شده است؛ البته طبیعتاً ممکن است رویکرد دولتی به غرب بیشتر و دولت دیگر کمتر رویکرد داشته است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به بحث آزادی و مردم‌سالاری دینی بیان کرد: فرایندی خارج از انتخابات نداریم و حتی انتخاب ولی فقیه هم از طریق انتخاب خبرگان صورت می‌گیرد؛ یعنی آزادی وجود دارد گرچه ممکن است امری را ما آزادی بدانیم ولی کشورهای غربی آن را قبول نکنند، ولی آزادی در نظام اسلامی با لیبرال دموکراسی متفاوت است.
ایزدهی با بیان اینکه برای امتیازدادن به آزادی در کشور با بیان اینکه برخی دولت‌ها آزادی را ممکن است کمتر رعایت کرده و برخی بیشتر ولی به هر حال باز این دولت‌ها منتخب مردم بوده‌اند، اظهار کرد: آزادی گاهی در سطح ساختارها بررسی می‌شود که از نظر بنده نمره بالاتر از توفیق نسبی می‌گیرد؛ زیرا نظام علاوه بر حق مردم در انتخاب آن را نهادینه کرده و الگو برای کشورهای دیگر منطقه هم هست، ولی در رفتارها و مصادیق، دولت‌های مختلف رفتارهای متفاوتی داشته‌اند و گاهی دولت‌ها رای مجلس، نظر خبرنگاران و ... را برنتابیده است. در این راستا برخی دولت‌ها متهم به پوپولیسم و برخی متهم به خفقان و ... شده‌اند.
شورای نگهبان و دو محذور قانونی
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در پاسخ به این سؤال که الان در فرایند انتخابات هستیم و برخی ردصلاحیت‌های شورای نگهبان را به معنای عدم آزادی تلقی می‌کنند، چه میزان این تلقی درست است؟ تصریح کرد: شورای نگهبان عملاً به کیسه بوکس تبدیل شده است، زیرا میان دو محذور است؛ اولین محذور اینکه باید افراد ناصالح و اهل سوءاستفاده را شناسایی و ردصلاحیت کند و از طرف دیگر باید حرمت افراد را رعایت کند که کاری مشکل است. این مسئله مانند دادگاه‌ها شده است، زیرا قانون آنان را ملزم به این مسئله کرده بود که اسامی افراد را اعلام نکنند؛ این مشکل وجود دارد که باید به لحاظ قانونی برای آن فکری شود؛ می‌توانیم در سطح محدود و نسبت به افراد معینی دسترسی به وضعیت این افراد ایجاد شود که به شبهات دامن زده نشود.
ایزدهی در پاسخ به اینکه آیا برخی ردصلاحیت‌های نادرست از سوی شورای نگهبان هم وجود دارد که تداعی محدود شدن آزادی را ایجاد کند؟ اظهار کرد: مسئله مهم در همه جا که دموکراسی را قبول دارند، این است که شورایی عمل می‌شود؛ یعنی وقتی تعداد بیشتر اعضا در شورا در مورد فردی به جمع‌بندی مثبت یا منفی رسیدند، طبیعتا آن رأی نافذ است.
ایزدهی بیان کرد: در انتخابات آمریکا ملاحظه کردید که وقتی بوش و الگور به مرحله نهایی رسیدند، قضات عالی آن کشور در نهایت بوش را انتخاب کردند و کسی در افکار عمومی تردیدی در صلاحیت آنان ایجاد نکرد؛ بحث در شورای نگهبان رویکرد علمی مستند بر عدالت و تقوای اعضا و رویه معین قانونی است. نمی‌توانیم بگوییم که آزادی را مضیق و یا موسع کرده است. در مجموع رویکرد انقلابی درست و رویکرد سیاسی و حزبی درست نیست.
ایزدهی در پاسخ به اینکه یکی از ملاک‌های ارزیابی موفقیت انقلاب، تحقق جمهوریت و اسلامیت نظام است، ولی متأسفانه گاهی شاهد دامن زدن به تضاد میان این دو مفهوم محوری هستیم در این صورت نحوه مواجهه ما چگونه باید باشد؟ اظهار کرد: افرادی در داخل این نظام هستند که از کانال شورای نگهبان تأیید صلاحیت شده و مسئولیت گرفته‌اند؛ بنابراین رأی مردم و تأیید شورای نگهبان ناظر به هر دو بُعد اسلامیت و جمهوریت است؛ البته ممکن است فردی بگوید که برجام آری و دیگری بگوید که خیر و هر دو هم رأی و نظر مردم را جلب کرده‌اند، گرچه تجربه نشان داده که دولت‌هایی که رویکرد متفاوت از نظر ولی فقیه و خواست مردم داشته‌اند، رفتارشان به ضرر مردم تمام شده است.
نبود حزب رسمی؛ ریشه برخی مشکلات
ایزدهی افزود: گاهی می‌بینیم که فردی با برچسب اصولگرا رای آورده، ولی قانون عفاف و حجاب را رعایت نمی‌کند؛ مشکل این است که این شخص به هیچ مرامنامه‌ای پاسخگو نیست. کشور باید حزب رسمی دارای عملکرد مشخص باشد تا برخی مشکلات رفع شود؛ البته فرایند موجود هم نظارت‌های فرایندی را برنمی‌تابد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی درباره اینکه روند عدالت در کشور در ۴ دهه چه فرایندی داشته است، تصریح کرد: در عدالت موفق نبوده‌ایم البته نه اینکه هیچ توفیقی نبوده است؛ برخی افراد که زمانی جزء بهترین‌های نظام بودند، منحرف شده و دنبال آلاف و الوف و تأمین زندگی فرزندان و ... رفتند که البته در صدر اسلام هم وجود داشته است و عملاً با امام معصوم دوره خود درافتادند.
توفیق نسبی در عدالت
وی با تأکید بر اینکه در عدالت موفق نبودیم، گرچه مقام رهبری هم تذکر و هشدار دادند، افزود: این جریان ازآنجاکه متکی به پول و قدرت است، مقابله با آن دشوار شده است، اما مهم این است که مردم احساسشان بر این است که اگر کسی ناعادلانه رفتار کنند، می‌توانند اعتراض کنند؛ یعنی فرض این است که منطق بی‌عدالتی در افکار عمومی غلط است، نقطه توفیق نظام زنده بودن روحیه عدالت‌طلبی است، البته سوءاستفاده‌های انجام شده ممکن است حس عدالت را در کشور از بین ببرد.
انتهای پیام
