میان رزق انسان با اعمالش رابطه وجود دارد / تحلیلی نادرست از عرفان

به گزارش ایکنا، آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی، استاد سطح عالی حوزه، امروز، 26 خردادماه در ادامه تفسیر سوره فجر، گفت: در آیات «فَأَمَّا الْإِنْسَانُ إِذَا مَا ابْتَلَاهُ رَبُّهُ فَأَكْرَمَهُ وَنَعَّمَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَكْرَمَنِ» ﴿۱۵﴾ و «وَأَمَّا إِذَا مَا ابْتَلَاهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَهَانَنِ» به ویژگی طبیعی انسان اشاره کرده و فرموده است که وقتی ما به انسان نعمت می‌دهیم آن را نشانه اکرام خود می‌داند و وقتی روزی او را محدود کردیم، آن را اهانت می‌شمرد.

وی افزود: خداوند در آیه 17 فرمود، این برداشت و تحلیل انسان در مورد خداوند، درست نیست، بلکه علت این مسائل رفتارهای خود انسان است، زیرا آنها اهل اکرام یتیم نیستند؛ و برای تأمین غذای گرسنگان، تلاش و تحریض و تشویقی ندارند.

آیت‌الله هادوی تهرانی با بیان اینکه عامل تنگی رزق، رفتار خود انسان است، اظهار کرد: انسان رفتارهای خودش را نمی‌بیند و مسائلی را که برای او رخ می‌دهد، با بدبینی به خدا نسبت می‌دهد؛ در حالی که براساس این آیات، منشأ گشادگی و تنگی رزق، عمل خود انسان است و به تعبیر شاعر، «هر که نان از عمل خویش خورد».

استاد سطح عالی حوزه علمیه اظهار کرد: از آیات استفاده می‌شود که اگر انسان در راه درست یعنی رسیدگی به یتیمان و فقرا خرج کرد، نه تنها از اموال او کم نمی‌شود، بلکه بر آن افزوده هم خواهد شد، بنابراین نباید از صدقه و انفاق و اطعام به دیگران نگرانی و هراس داشته باشیم.

وی افزود: براساس روایات، هر قدر انسان اهل خیرات و انفاق باشد، روزی او توسعه می‌یابد و هرقدر دست انسان باز باشد، خداوند هم کمک خواهد کرد و توانایی خدا با انسان قابل قیاس نیست، این یک قاعده قرآنی است و به تعبیر آیت‌الله بهاءالدینی، اگر کسی زرنگ و اهل زرنگی باشد، سعی می‌کند بیشتر به فقرا و ایتام رسیدگی کند. 

آیت‌الله هادوی تهرانی در ادامه تفسیر سوره اعلی، به آیه 8 «وَنُيَسِّرُكَ لِلْيُسْرَى» اشاره و بیان کرد:  خداوند در این آیه وعده آسانی در کار پیامبر را داده است، ولی این به معنای نبودن سختی نیست؛ لذا زندگی پر از سختی پیامبر(ص)، مصداق «نیسرک للیسری» است.

وی اضافه کرد: میان این آیه و حقیقت زندگی پیامبر(ص)، تنافی نیست و باید در متن زندگی پیامبر(ص)، تفسیر شود؛ جنگ‌های فراوان پیامبر(ص)، شعب ابیطالب(ع) و مواجهه با منافقان که از پشت به پیامبر خنجر می‌زدند، همه از سختی‌هایی است که ایشان در زندگی با آنها روبرو شد، اما در نهایت به انجام رسالت خود موفق شد.

تحلیل نادرست از عرفان

استاد حوزه تصریح کرد: برخی ادای عرفا را در می‌آورند و معرکه‌گیر صحنه عرفان شده و توهم ایجاد می‌کنند؛ لذا امام حسین(ع) را طوری تصویر می‌کنند که گویی نه تنها از ماجراهای کربلا احساس ناراحتی نکرد، بلکه لذت هم می‌برد؛ امام حسین رئوف و مهربان و دلسوز است؛ و از یک خراش بر بدن اصحابش ناراحت می‌شود.

استاد حوزه علمیه گفت: پیامبر(ص) و امام حسین(ع) در متن سختی از بهجت و سرور برخوردار هستند، با اینکه در بالاترین سطح رنج می‌کشند؛ اگر جلوی یک نوزاد، فردی را بکشند، چیزی نمی‌فهمد و ناراحتی هم برای او ندارد، ولی کسی که می‌فهمد، ناراحت می‌شود؛ امام و پیامبر که سطح ادراک و فهم خیلی بالایی دارند، فراتر از ما می‌بینند و می‌شنوند، ولی با همه این احوال، تحمل سختی‌ها بر آنان آسان است و می‌توانند این سختی‌ها را سپری کنند.

آیت‌الله هادوی تهرانی اضافه کرد: امام حسین(ع) دست بر قلب زینب(س) گذاشت و آرام شد؛ زینب درد را حس کرد، ولی تاب آورد و صحنه کربلا را مدیریت کرد و این به معنای اسانی است که خدا برای او قرار داده است؛ لذا طوری در برابر یزید سخن گفت که همه تصور کردند علی بن ابیطالب ظهور کرده و خطابه می‌کند.

وی افزود: حضرت زینب در نهایت اندوه و فشار، طوری سخن گفت که همه متعجب شدند؛ این جز با عنایت الهی ممکن نیست. خود ما هم اگر در زندگی خود بنگریم، می‌بینیم که دست خدا چقدر نقش دارد و به تعبیر آیت‌الله بهاءالدینی، اگر به نعمت‌های الهی و دارایی‌های خود توجه کنیم و فقط نقائص را نبینیم، حالت شکر واقعی در ما ایجاد می‌شود، نه شکری که با لفظ گلایه بیان می‌شود.

آیت‌الله هادوی تهرانی تصریح کرد: اگر ازدیاد نعمت برای ما نیست، به خاطر این است که شکر نیست؛ این یک قاعده است؛ همان طور که کسی که می‌خواهد مجتهد بشود، باید پوست بیندازد و تدریس کند و زحمت بکشد، نه اینکه بدون زحمت و با تفریح بتواند به جایی برسد. این انتظار دقیقاً این توهم است که آب در 100درجه یخ بزند و در صفر درجه بجوشد.