دیدگاه اندیشمندان درباره منزلت علمی امام سجاد(ع)
جابربن عبدالله انصاری گوید: در بین اولاد انبیاء مانند علی‌بن الحسین(ع) کسی دیده نشده است، مگر یوسف پسر یعقوب نبی(ع) و به خدا سوگند ذریه ایشان از ذریه یوسف(ع) افضل است.
به گزارش ایکنا، همزمان با سالروز شهادت امام سجاد(ع) صفحه علامه جعفری در شبکه اجتماعی اینستاگرام، مطلبی با عنوان «دیدگاه اندیشمندان دربارۀ منزلت علمی امام سجاد(ع)» منتشر کرد. در این مطلب آمده است:
از نظر بسیاری از علمای شیعه و اهل سنت، آن حضرت در زمان حیاتشان شهرت علمی فراوانی داشته‌اند و همواره دوستدارانشان به محضرشان رسیده و کسب علم می‌نمودند. موقعیت علمی ایشان به مثابه شخصیتی عالم و فقیه به ویژه به عنوان نماینده علوم اهل بیت (ع) بسیاری را بر آن داشت تا از محضرش بهره گرفته و حل اشکالات علمی و فقهی خود را از آن حضرت بطلبند.
از یاران پیامبر اکرم(ص) همان‌ها که مانده و درک محضر آن حضرت را نموده، امور دینی و آئین اسلامی را از وی روایت میکردند و همچنین بزرگان تابعین و زمامداران فقهای مسلمین از حضرت او بهرههای بسیاری میبردند. بزرگان اهل سنت نیز که شرح حال آن حضرت را نگاشته‌اند، جز به بزرگی و بزرگواری، تقوا، دانش، عبادت، فضیلت، بردباری، بخشندگی، دوراندیشی و دانایی از او یاد نکرده‌اند و بسیاری از آنان، آن بزرگوار را با عنوان امام توصیف نموده‌اند.
قیاس علی‌بن الحسین(ع) با یوسف نبی(ع)
جابربن عبدالله انصاری گوید: در بین اولاد انبیاء مانند علی‌بن الحسین(ع) کسی دیده نشده است، مگر یوسف پسر یعقوب نبی(ع) و به خدا سوگند ذریۀ ایشان از ذریۀ یوسف(ع) افضل می‌باشد. زیدبن اسلم که از فقهای مدینه و همچنین از مفسران قرآن کریم بوده است، از خاصان امام سجاد(ع) و شیفتۀ فضل، پارسایی و تقوای آن حضرت بود، می‌گوید: من با کسی از اهل قبله مجالست نکردم که نظیر آن حضرت باشد و مانند او در فهم و قدرت حافظه کسی را ندیدهام.
محمدبن شهاب زهری و ابوحازم محدث، امام را بافضیلت‌ترین هاشمی می‌دانند که او را درک کرده و به دیدارش نائل شده‌اند. محمدبن سعد، همین مضمون را از یحیی‌بن سعیدبن قیس انصاری نقل کرده است. زهری رهنمودهای امام را موهبتی بزرگ برای خود می‌دانست. آنان همچنین گویند: کسی را داناتر و فقیه‌تر از او ندیده‌اند.
داستان‌ها و روایت‌ها از علم امام سجاد(ع)
ابن‌سعد می‌نویسد: علی‌بن الحسین زین‌العابدین، فردی موثق، امین، کثیرالحدیث، عالی، والامقام و بسیار پرهیزکار بود و از رسول خدا(ص) بسیار روایت کرده است. او عالم بود و در میان اهل بیت نظیر نداشت. شیخ مفید گوید: فقهای عامه از علم او داستان‌ها و روایت‌ها نوشته‌اند که به شمار نمی‌آید. ابن‌خلکان، امام را یکی از ائمۀ دوازده‌گانه و از بزرگان تابعان می‌داند که به او ابن‌الخیرتین گویند.
ابن‌عساکر در شرح حال امام می‌گوید: علی‌بن الحسین مورد اعتماد و امین بوده و احادیث زیادی نقل کرده، او عالی‌قدر، بلندمقام و پارسا بوده است. ذهبی او را از زمرۀ حافظان بزرگ برشمرده و شرح حال او را در طبقات حافظان بزرگ آورده است و می‌نویسد: امام بزرگوار زین‌العابدین از عظمت، جلالت و شکوه شگفت‌آوری برخوردار بود و شایستگی آن را هم داشت. امامت حق ایشان بود و به خاطر شرف، سیادت، قدرت و برتری‌اش و به خاطر علم، اهلیت و کمال عقلش هر آینه برای امامت عظمی شایسته بود.
نور مشکات رسالت و نقطۀ دایرۀ امامت است
ابن‌جوزی در میان فقیهان، داناتر و فقیه‌تر از علی‌بن الحسین نیافته است و نسابه عمری گوید: امام سجاد آن‌قدر فراوان حدیث نقل کرد که دانش بسیاری را در اختیار دیگران قرار داد. محقق اربلی می‌نویسد: مناقب علی‌بن الحسین(ع) در کثرت به عدد نجوم سماوات است و در وقوع و ظهور اجلای بیناست و چگونه چنین نباشد که او فوق عالمیان است که سلالۀ اولاد بهترین هر دو جهان است و او امام ربانی و هیکل نورانی است. بدل ابدال، زاهد زهاد، قطب الاقطاب، عابد عباد، نور مشکات رسالت، نقطۀ دایرۀ امامت، کریم الطرفین، قرارالقلب، قرة العین است.
نسابه عمری گفته است: ایشان فراوان حدیث نقل کرد و دانش بسیاری را در اختیار دیگران قرار داد. شهاب‌الدین احمد نویری می‌گوید: علی‌بن الحسین فردی ثقه، پارسا، امین، پرحدیث و از بافضیلت‌ترین افراد اهل بیت و نیکطاعتترین آنها بوده است. حمادبن زید گوید: علی‌بن الحسین برترین هاشمی بود که من او را درک کردم.
عباس محمود عقاد می‌نویسد: علی‌بن الحسین بعد از واقعۀ کربلا زندگی کرد تا اینکه بر قلب‌ها مالک شد کما اینکه هشام‌بن عبدالملک بر بدن‌های مردم تسلط داشت. شریف قرشی می‌نویسد: امام سجاد(ع) از نیرومندترین عوامل جاودانه ساختن انقلاب حسینی و تأثیرگذاری آن بر عواطف و احساسات جامعه به شمار می‌رود و این به خاطر موضع‌گیری‌های جالب آن حضرت است که تاریخ در دنیای شجاعت‌ها و قهرمانی‌ها نظیری برای آن سراغ ندارد و یکی از زیباترین اسناد سیاسی در اسلام سخنرانی آن بزرگوار در دربار یزید است.
منبع: کتاب علی‌بن الحسین(ع)، امام سجاد(ع)؛ نوشته مرضیه محمدزاده
انتهای پیام
