سیدمرتضی خوانش تمدنی از شیعه داشت

به گزارش ایکنا؛ نشست خبری مراسم رونمایی از آثار کنگره بین‌المللی سیدمرتضی، 5 اسفندماه با حضور حجج اسلام و المسلمین مهدی مهریزی، دبیر علمی، مرویان حسینی، مدیرعامل بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی و علی راد، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران برگزار شد.

حجت‌الاسلام والمسلمین علی راد، استاد دانشگاه تهران، گفت: در سلسله نشست‌های کنگره از استادانی که موضوعات مطالعاتی آن‌ها تمدنی، سیاسی و اجتماعی، فقهی و حقوقی بود، دعوت شد تا به ارائه بحث بپردازند. آنچه در پنل مباحث تمدنی به دست آمد، این بود که سیدمرتضی یک خوانش تمدنی از اسلام داشت و مذهب شیعه را مذهبی می‌دانست که می‌تواند در تمدن اسلامی نقش‌آفرین باشد.

وی افزود: آثار و اندیشه‌های سیدمرتضی هم در ترسیم و تصویر تمدن اسلامی نقش ویژه دارد و  به خصوص در بحث تعامل با مذاهب دیگر، توجه به جنبه‌‌های مختلف حیات انسانی و به کارگیری عقلانیت در بازخوانی نصوص دینی سرآمد است.

راد تصریح کرد: ایشان با وجود شرایط خاص آن دوره کاملا فعال عمل کرده است برخلاف برخی عالمان که نگاه انسدادی و بسته‌ای داشته‌اند، وی جامعه را رصد می‌کرده و می‌توان گفت با خودآگاهی تاریخی نقش خود را به عنوان زعیم شیعه ایفا کرده است به گونه‌ای گه اندیشه وی بعد از یک هزاره همچنان قابل بحث و تامل است.

وی با بیان اینکه هنوز هم ابعادی از اندیشه سید به ویژه در بخش اجتماع، سیاست و فرهنگ هنوز هم مغفول است، اظهار کرد: پنل‌های این کنگره با عنوان 40 نشست 40 کتاب در بنیاد پژوهش‌های آستان قدس و با همکاری دارالحدیث شکل گرفت و نشست‌ها در هفت پنل برگزار شد.

استاد دانشگاه تهران اضافه کرد: پنل اول به بازخوانی و سبک‌شناسی گونه‌های آثار سید اختصاص داشت، پنل دیگر به بازخوانی آراء و اندیشه‌های قرآنی ایشان اختصاص داشت که به ویژه امالی و تنزیه الانبیاء مورد واکاوی قرار گرفت و پنل دیگر هم به آثار حدیثی این عالم بزرگوار اختصاص داشت. در این پنل هم نقش خبر واحد و حجیت آن مورد واکاوی قرار گرفت.

وی با بیان اینکه سیدمرتضی حدیث‌‌نگار نیست، ولی حدیث‌پژوه برجسته و نقادی هست، اظهار کرد: یکی از مباحثی که در این نشست‌ها به صورت جدی مورد توجه قرار گرفت، نقد نظریه صرفه ایشان در زمینه باب اعجاز بیانی قرآن است؛ برخی با نگاه تک بعدی نتیجه گرفته‌اند که وی اعجاز بیانی را قبول ندارد، ولی نگاه جامع به مجموعه آثار قرآنی وی ناقض این مطلب است. بنابراین آنچه در نظریه صرفه آمده آخرین دیدگاه او نیست.

مدیر دفتر قم بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی بیان کرد: پنل دیگر آثار کلامی سید بود؛ وی متکلم اسلامی افزون بر معارف شیعی است و در این نشست‌ها نسبت کلام با فلسفه و حکمت واکاوی شد. همچنین جایگاه سید در علم کلام مورد بحث قرار گرفت.

وی افزود: کرسی ترویجی آثار فرهنگی، تمدنی و سیاسی ایشان هم مورد بحث قرار گرفت که از جمله می‌توان به رساله «فی العمل مع السلطان» در بحث سیاسی اشاره کرد. پنل دیگر هم به مباحث فقهی و حقوقی اختصاص داشت و تلاش شد تا وجوه برجسته و ابعاد خاص اندیشه‌های سیدمرتضی مورد عنایت قرار بگیرد. 

راد از بررسی اندیشه‌های ادبی سیدمرتضی به عنوان بخش دیگری از این کنگره یاد کرد و افزود: سیدمرتضی در ادبیات صاحب مکتب است و توجه به فرهنگ‌های درون اسلامی داشته و آثار گران‌بهایی در شعر هم از ایشان وجود دارد.

وی ضمن قدردانی از خبرگزاری‌ها در همکاری رسانه‌ای با این کنگره تصریح کرد: به ویژه از خبرگزاری ایکنا وابسته به جهاد دانشگاهی تقدیر و تشکر می‌کنم که قریب به تمامی نشست‌های این پنل را به صورت علمی و فاخر تحت پوشش رسانه‌ای قرار داد.