چالش‌های مدرنیته و نیاز انسان امروز به دینداری
دبیرکل بنیاد بین‌المللی تکریم ادیان و مذاهب با بیان اینکه بررسی زوایای مختلف دین در دنیای مدرن از دغدغه‌های جامعه امروزی است، گفت: پرداختن به این موضوع در یک برنامه رادیویی پر مخاطب در ماه مبارک رمضان می‌تواند راهگشای همگان باشد. به همین مناسبت در برنامه «دین در دنیای مدرن» در رادیو گفت‌وگو به چالش مدرنیته با دینداری پرداخته می‌شود.
محمدمهدی مؤمنی‌ها، دبیرکل بنیاد بین‌المللی تکریم ادیان و مذاهب و کارشناس مجری برنامه «دین در دنیای مدرن»، در گفت‌وگو با ایکنا، اظهار کرد: بررسی زوایای مختلف دین در دنیای مدرن امروزی یکی از موضوعات بسیار پر اهمیتی است که می‌توان گفت از دغدغه‌های جامعه امروزی است و پرداختن به این موضوع در یک برنامه رادیویی پر مخاطب در ماه مبارک رمضان می‌تواند راهگشای همگان باشد.
وی افزود: می‌دانیم دین آن حقیقتی است که انسان را از مبدانی که انسان در آن خلق می‌شود و به آن منتهایی که برای آن مقصد آفریده شده است، می‌رساند. این حقیقت ناظر به همه ابعاد وجودی انسان در همه شرایط و موقعیت‌ها است. البته نسخه پایانی این حقیقت که دیانت خاتم باشد، در مکتب اهل بیت (ع) هم تفسیرش، همه ابعاد انسان را در تمام شرایط در بر می‌گیرد.
چالش مدرنیته و دین
دبیرکل بنیاد بین‌المللی تکریم ادیان و مذاهب درباره نسبت مدرنیته و دین تصریح کرد: چالش مدرنیته و دین چالشی نیست که فقط اسلام با آن مواجه باشد! بلکه همه ادیان با آن مواجه هستند. انسان دارای دو بُعد است؛ یک بُعد مادی و یک بُعد معنوی و تحولاتی که در دنیا اتفاق افتاده است، بیشتر مربوط به بُعد مادی انسان بوده است، و آن نیاز‌های معنوی انسان همان نیاز‌هایی است که قرن‌ها و هزاره‌های پیش، انسان داشته است، و از آن جا که دین ناظر به بُعد معنوی انسان، مفاهیم خودش را عرضه می‌کند، در همه شرایط و در همه موقعیت‌ها برای انسان مفید است.
وی افزود: البته خصوصیت و ویژگی اسلام در میان ادیان و مکتب اهل بیت (ع) در بین تفسیر‌های موجود از اسلام، این است که اسلام نه تنها به بُعد معنوی انسان توجه دارد، بلکه بُعد مادی انسان را نیز مورد توجه قرار داده، و ارتباط بین بُعد مادی و معنوی را یک ارتباط نزدیک، بلکه در هم تنیده می‌بیند، که اگر انسان در بُعد مادی با مشکلاتی مواجه شود، این می‌تواند یک ضربه جدی به بُعد معنوی انسان بزند، همچنان که ارتقا در بُعد معنوی یا تنزل در آن، در زندگی مادی انسان نقش دارد. این که آموزه‌های دینی می‌گوید، اگر انسان ایمانش قوی شود روزی‌اش فراوان می‌شود، ارتباط بین معنویت و امور مادی است.
مؤمنی‌ها ادامه داد: البته تجربه جمهوری اسلامی ایران این بوده است که ما طی چهار دهه یک حکومت روز آمد را بر اساس مفاهیم دینی عرضه کرده‌ایم. ما نمی‌گوییم این حکومت نقص ندارد و در آن امور خلاف شرع اتفاق نمی‌افتد، کسی چنین ادعایی ندارد. در زمان حکومت علی (ع) نیز ممکن بود کارگزاران آن حضرت هم خلاف مرتکب شوند! حتی حکومت امام علی (ع) با آن که خود آن حضرت معصوم بود، چون بدنه حکومتش معصوم نبودند، عاری از نقص و ضعف نبود، اما آنچه مطرح است، این است که اساس این حکومت و معیار‌های آن بر مفاهیم دینی استوار شده است؛ یعنی ما منشأ قدرت را بر اساس مفاهیم دینی تصویر و تفسیر کردیم.
نیاز انسان امروز به دین
این کارشناس درباره اهمیت دین داری برای انسان امروز گفت: بر انسان‌های عقل‌مدار و منصف پوشیده نیست که حتی در جدیدترین جوامع غربی، هنوز هم دین و ارزش‌های دینی به حیات خود ادامه می‌دهند و نفوذ خود را از دست نداده‌اند. در جهان مدرن نیز نیاز و گرایش به مذهب و معنویت رو به افزایش است و بشر امروز غربی با وجود بهره‌مندی از انواع امکانات و پیشرفت‌های علمی، باز هم خود را نیازمند به دین می‌داند. این واقعیت مؤیّد آن است که دین به دلیل آنکه امری فطری است و با فطرت کمال‌طلبی و روحیه حقیقت‌جویی انسان مرتبط است، همیشه و در همه جوامع، به حیات و بقای خود ادامه خواهد داد.
مؤمنی‌ها در بیان چرایی این مسئله بیان کرد: بشر برای شناخت مسیر واقعی کمال و سعادت خود، به دین نیاز دارد و بدون دین نمی‌تواند به آرامش مطلوب و کمال نهایی خود برسد و در واقع، فلسفه دین، هدایت انسان به سوی کمال حقیقی اوست. از این‌رو، همواره انسان به دین نیاز داشته است و خواهد داشت. دین همانند سایر نیاز‌های اصیل و واقعی و فطری انسان، هرگز قابل تعطیل و اغماض نیست. نه علم و نه عقل‌گرایی و نه هیچ امر دنیوی دیگری نمی‌تواند جایگزین دین شود و انسان از آن نظر که به کشف حقیقت نیاز دارد، به دین، که راهی به سوی حقیقت و یا خود حقیقت است، نیاز دارد.
وی افزود: اگر انسان طالب کمال است، دین می‌تواند کمال و سعادت همه‌جانبه انسان را تأمین کند. اگر انسان از پوچی و بی‌معنایی و احساس خلأ معنوی و تنهایی و فقدان آرامش رنج می‌برد، برای درمان و برون‌رفت از این بحران‌های معنوی، به دین نیاز خواهد داشت. اگر انسان خواهان عدالت و برابری و صلح و حاکمیت ارزش‌های اخلاقی در زندگی خود است، تنها به وسیله دین می‌تواند به این ارزش‌ها و آرمان‌ها دست یابد. به تعبیر دیگر، دین راه حلّی برای بحران وجودی بشر است، و به تعبیر آخر، دین پاسخ به عمیق‌ترین و متعالی‌ترین نیاز‌های بشر است.
پاسخی علمی و صریح به معارضان با اسلام
سیده فاطمه شعار، تهیه‌کننده برنامه «دین در دنیای مدرن» نیز در گفت‌وگو با ایکنا تاکید کرد: این مجموعه برنامه پاسخی صریح و مستدل و علمی به معارضان با ادیان ابراهیمی خاصه دین رحمانی اسلام است.
وی با بیان اینکه پس از شروع دوران روشنگری، جریان ستیز با دین‌های الهی به بهانه خردگرایی و نفی اسارت از کلیسا کلید خورد، گفت: این جریان که اردوگاه آن در غرب بود؛ نه تنها بر خلاف ادعای خود سیاست را از دین جدا نکرد بلکه تلاش نمود با فرقه سازی سیاسی - مذهبی به جنگ ادیان ابراهیمی و خاصه اسلام ناب محمدی گام بردارد. در همین مسیر بود که موضوع کاربرد دین در زندگی مدرن و پیشرفته امروزی پی گرفته شد و مرتب بر طبل این گزاره منحوس کوفته شد که در دنیای تحت قید و زیر حاکمیت خرد انسانی و تجلیات خردورزانه، دین به عنوان یک نسخه و راهنما دیگر کاربردی ندارد و اساسا پیوندی وثیق میان امروز دنیا با قرون گذشته وجود ندارد. از این رو؛ مجموعه «دین و دنیای مدرن» پاسخی به گزاره‌های یاد شده است.
شعار افزود: در مجموعه برنامه یاد شده، کارشناسانی مبرز به موضوعاتی چون: دین و تبیین مفهوم انسان (انسان‌محوری تا خداباوری)، دین و روابط بین‌الملل، دین و جهانی شدن؛ زندگی دین‌مدارانه در عصر جهانی شدن، دین و حقوق بشر در جهان معاصر، دین و اخلاق در جهان معاصر، دین و هویت در دنیای مدرن (دین و معنا بخشی به زندگی) و... می‌پردازند.
تهیه‌کننده برنامه دین در دنیای مدرن همچنین با بیان اینکه در ساخت مجموعه اندیشکده‌ها و نهاد‌های پژوهشی زیادی با شبکه همکاری دارند، گفت: مجمع تقریب مذاهب اسلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی، بنیاد بین‌المللی تکریم ادیان، انجمن فلاسفه ایران، خبرگزاری تقریب مذاهب، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و... ما را در تهیه و ساخت این مجموعه همراهی کردند.
وی در پایان مخاطب اصلی مجموعه را جوانان نامید و گفت: جوانان کشور ما از سوی رسانه‌های معاند هدف قرار گرفته‌اند تا دچار دین گریزی با بهانه‌های مختلف شوند. وظیفه رسانه ملی صیانت از اذهان جوانان است و ما در رادیو گفتگو با فراهم کردن فضایی مناسب به تحلیل‌های کاربردی از این موضوعات مهم در جامعه می‌پردازیم.
یادآور می‌شود، برنامه «دین و دنیای مدرن» هر روز در ماه مبارک رمضان ساعت ۱۸:۳۰ به مدت ۵۰ دقیقه به روی آنتن می‌رود. شبکه رادیویی گفت‌وگو از طریق گیرنده‌های دیجیتالی، رادیونما، اپلیکیشن ایران صدا و آدرس اینترنتی http://radiogoftogoo.ir نیز قابل دریافت است. همچنین علاقه‌مندان می‌توانند از طریق شماره تماس 27861035 و سامانه پیامکی 300001035 با این برنامه و دیگر برنامه‌های رادیو گفت‌وگو در ارتباط باشند.
انتهای پیام
