استارتاپ اسلامی «Qardus» و کمک به کسب و کارهای کوچک

به گزارش ایکنا، صنعت تأمین مالی اسلامی از جمله بخش‌های مالی در جهان است که در سال‌های اخیر و با توجه به رشد جمعیت مسلمانان و کارنامه نسبتاً موفق شرکت‌ها و بانک‌های فعال در این حوزه در حال پیشرفت است.

بخش بزرگی از این پیشرفت به دلیل شرکت‌ها و استارتاپ‌های اسلامی است که در حوزه تأمین مالی اسلامی و فین‌تِک اسلامی فعالیت دارند. قوانین خاص این بخش‌، باعث شده که نه تنها مسلمانان بلکه غیرمسلمانان و همه افرادی که معتقد به سرمایه‌گذاری در حوزه‌های اخلاقی و اجتماعی هستند، از حضور در پلتفرم‌های مرتبط به حوزه تأمین مالی اسلامی استقبال می‌کنند.

طبق تحقیقات گزارش وضعیت اقتصاد جهانی اسلامی در سال مالی 2020 ـ 2021، مصرف‌کنندگان مسلمان بیش از 2 تریلیون دلار در سطح جهان در سال 2019 هزینه کرده‌اند. بیشتر این هزینه‌ها مرتبط با غذا و محصولات دارویی و آرایشی حلال است ولی حوزه تأمین مالی اسلامی هم در حال رشد و گرفتن بخش مهمی از بازار حلال جهان بوده و به نظر می‌رسد این روند در سال‌های آینده هم ادامه خواهد داشت.

بریتانیا از جمله کشورهایی است که با توجه به قوانین و مشوق‌های خود در حوزه‌ استارتاپ‌ها، توانسته به عنوان یکی از کشورهای پیشرو در این بخش شناخته شود.

در این میان استارتاپ‌های اسلامی مانند Muzmatch از شهرت جهانی برخوردار شده‌اند. تخمین زده می‌شود که حدود 3.3 میلیون مسلمان در بریتانیا زندگی می‌کنند که بسیاری از آنها نیاز به توسعه کسب و کارهای کوچک خود دارند اما به دلیل مسائل مرتبط با شریعت اسلامی از استقراض و گرفتن وام از بانک‌های مترادف به دلیل ربا نمی‌توانند کسب و کارهای خود را توسعه دهند.

خدمات Qardus

Qardus (قردُس) که در سال 2019 تأسیس شده، از جمله استارتاپ‌هایی است که در بریتانیا تلاش کرده موضوع وام گرفتن مسلمانان و چالش آنها را در گرفتن وام بدون ربا آسان کند. Qardus خود را یکی از اولین بازارهای تأمین مالی کسب و کار اخلاقی و منطبق با شریعت در بریتانیا می‌داند که براساس شریعت اسلامی عمل می‌کند. هزینه اولیه تأسیس این استارتاپ 120 هزار پوند بود. نام این شرکت از کلمه عربی «قرض» گرفته شده است.

بیشتر مشتریان Qardus را صاحبان کسب و کارهای کوچک و متوسطی تشکیل می‌دهند که در گرفتن وام از بانک‌های متعارف نظام بانکی بریتانیا با مشکل مواجه شده‌اند.

به گفته حسن داهر (Hassan Daher) بنیانگذار Qardus، این استارتاپ حداکثر تا 200 هزار پوند وام بدون بهره و شرعی را به شرکت‌های کوچک و متوسط واجد شرایط در 36 قسط ارائه می‌دهد.

حسن داهر، بنیانگذار Qardus

داهر در این باره می‌گوید: «ما به مشاغلی خدمت می‌کنیم که تأثیر مثبتی بر جامعه و محیط زیست دارند. در این شرایط اقتصادی، شرکت‌های کوچک و متوسط که سرمایه‌گذاران ما در آنها سرمایه‌گذاری کرده‌اند، باید مدل‌های تجاری انعطاف‌پذیری داشته باشند و تاکنون پلتفرم ما این را منعکس کرده است. سرمایه‌گذاران روش ما را می‌پسندند و ما را به عنوان یک پیشنهاد منحصر به فرد و یک طبقه دارایی جداگانه می‌بینند. محصول ما برای سرمایه‌گذاران غیرمسلمان نیز جذاب است. با این حال، از آنجا که Qardus به خودی خود نمی‌تواند پول قرض دهد، در آن به روشی متفاوت که همان مرابحه است، عمل می‌شود. چشم انداز ما این است که اولین بانک اسلامی تخصصی SME (شرکت‌های کوچک و متوسط) در سطح جهان باشیم».

مرابحه قراردادی است که به‌موجب آن عرضه‌کننده؛ بهای تمام‌شده اموال و خدمات را به اطلاع متقاضی می‌رساند و سپس با افزودن مبلغ یا درصدی اضافی به‌عنوان سود، آن را به‌صورت نقدی، نسیه دفعی یا اقساطی، به اقساط مساوی و یا غیرمساوی در سررسید یا سررسیدهای معین به متقاضی واگذار می‌کند.

نکته‌ای که Qardus را از استارتاپ‌های مشابه متمایز کرده این است که استارتاپ هیچ محدودیتی برای مشتریان به دلیل اسلامی بودن خود قائل نشده و همه افرادی که علاقه به سرمایه‌گذاری در حوزه‌های حلال و اخلاقی را دارند جدا از دین خود، می‌توانند در این استارتاپ سرمایه‌گذاری کنند.

داهر می‌گوید: «پلتفرم ما برای شرکت‌های کوچک و متوسطی که معیارهای غربالگری شرعی را قبول می‌کنند، باز است، اما لزومی ندارد که این استارتاپ‌ها  متعلق به مسلمانان باشند. ما احساس می‌کنیم که تأثیرگذاری اجتماعی در DNA ماست. تأثیر اجتماعی باید قبل از هر چیز دیگری وجود داشته باشد و اینکه چگونه می‌توانیم به جامعه‌ای که به آن خدمت می‌کنیم برگردانیم؟ علاوه بر این،  Qardusاحساس می‌کند که به عنوان بخشی از خدمات خود، می‌تواند به کسب و کارهای خرد کمک کند تا اخلاقی‌تر و آگاه‌تر شوند.

داهر گفت: شرکت‌های کوچک و متوسط ​​به سرمایه در گردش سریع و مقرون به صرفه نیاز دارند. به همین دلیل است که ما در حال حاضر از قرارداد مرابحه استفاده می‌کنیم. ما در حال مطالعه ساختارهای مختلف تأمین مالی مانند مشارکت یا مضاربه هستیم تا در آینده انواع مختلف تأمین مالی را ارائه کنیم، اما قیمت‌گذاری رقابتی آنها ممکن است دشوار باشد زیرا بیشتر بر ارزش سهام متمرکز هستند.

این شرکت همچنین قصد دارد در سال‌های آینده وارد بازارهای دیگری نیز شود. براساس اعلام بنیانگذار Qardus، این شرکت در حال حاضر در بریتانیا و اروپا به طور در دسترس است اما این شرکت قصد ورود به بازارهاییکامل با پتانسیل بالا مانند خاورمیانه و آسیای مرکزی.

گزارش: محمد حسن گودرزی