«هزارتوی باور»؛ کاوشی میان فلسفه و روانشناسی برای بازسازی نظام اندیشه و رفتار
کتاب «هزارتوی باور» اثر مصطفی اعلایی اردکانی، پژوهشی میانرشتهای است که با نگاهی فلسفی، روانشناختی و اجتماعی به سازوکار شکلگیری، تغییر و اثرگذاری باورها بر حیات انسان میپردازد. این اثر سهجلدی با زبانی روشن و ساختاری تحلیلی، تلاشی است برای بازفهم چگونگی بازنمایی باور در ذهن و راهکارهای اصلاح و تعالی آن در زیست فردی و جمعی.
به گزارش ایکنا، «هزارتوی باور» نوشته مصطفی اعلایی اردکانی کتابی است با دغدغه فهم ریشهایِ یکی از بنیادیترین پدیدههای ذهن انسان یعنی باور.
نویسنده در این کتاب با ترکیب روشهای فلسفی و روانشناختی، سطوح مختلف باور را از کارکردهای ذهنی و شناختی تا تأثیرات اجتماعی و فرهنگی آن بررسی کرده است.
اعلایی اردکانی در این مجموعه با طرح پرسشهایی بنیادین همچون «باورها چگونه در ذهن شکل میگیرند؟»، «چه نیروهایی موجب پایداری یا تغییر آنها میشوند؟» و «چگونه میتوان از خلال اصلاح باورها دست به بازسازی رفتار و تصمیمهای انسان زد؟» تلاش کرده است تا پلی میان علوم شناختی، فلسفه ذهن و روانشناسی کاربردی برقرار کند.
او در کنار تحلیلهای نظری، راهکارهای عملی برای تغییر باورهای نادرست و ریشهدار ارائه داده است؛ از خودآگاهی و مراقبه ذهنی گرفته تا بازاندیشی در طرحوارههای فکری و تعاملات اجتماعی. بر این اساس، «هزارتوی باور» صرفاً اثری علمی نیست، بلکه در عین عمق نظری، سویهای راهبردی در جهت رشد فردی و تحول فرهنگی دارد.
به گفته نویسنده، یکی از اهداف اصلی کتاب، ارتقای درک جامعه از قدرت باورها در شکلدهی به زندگی فردی و جمعی است؛ چرا که بسیاری از رفتارها، تصمیمها و حتی مسیرهای تاریخی بشر از دل نظامهای اعتقادی و باورهای رسوبیافته برخاستهاند.
«هزارتوی باور» مخاطب خود را به سفری از درون ذهن تا عرصه اجتماع فرامیخواند؛ سفری که مقصد آن شناخت سازوکار ذهن، بازبینی مفروضات ناهوشیار و در نهایت بازسازی معنای زندگی در پرتو آگاهی است.
سرفصلهای کلیدی کتاب بدین شرح است:
۱. شناخت و اهمیت باورها در زندگی انسان
در این فصل، نویسنده بهطور جامع به مفهوم «باور» و اهمیت آن در زندگی فردی پرداخته است. او توضیح میدهد که چگونه باورهای انسانها نقش تعیینکنندهای در شکلدهی به رفتارها، انتخابها و تصمیمات زندگی آنها دارند. اعلایی اردکانی همچنین به تحلیل این موضوع میپردازد که چرا باورها میتوانند در بسیاری از مواقع تأثیرگذارتر از واقعیتها و شواهد عینی باشند و چگونه ممکن است باورهای غلط یا نادرست باعث بهوجود آمدن مشکلات و موانع در زندگی شوند.
نویسنده در این بخش به ارتباط میان باورها و هویت فردی پرداخته و توضیح میدهد که چگونه انسانها از طریق باورهایی که دارند، خود را در جهان تعریف میکنند. این فصل همچنین بهطور خاص به تأثیرات اجتماعی و فرهنگی باورها اشاره میکند و نشان میدهد که چگونه باورهای عمومی در جوامع مختلف میتوانند بر رفتار فردی و اجتماعی انسانها تأثیر بگذارند.
۲. فرایند شکلگیری باورها: عوامل و نیروهای تأثیرگذار
در این فصل، اعلایی اردکانی به بررسی فرآیند شکلگیری باورها و عواملی که در این فرایند نقش دارند، پرداخته است. او توضیح میدهد که باورها از کجا نشأت میگیرند و چگونه عوامل مختلف مانند خانواده، جامعه، آموزش، رسانهها و تجربیات فردی میتوانند بر شکلگیری باورهای انسان تأثیر بگذارند.
این فصل بهطور ویژه به بررسی چگونگی شکلگیری باورهای فردی در سنین مختلف پرداخته و نشان میدهد که چگونه تجربیات زندگی و شرایط اجتماعی و فرهنگی میتوانند بهطور غیرمستقیم در تغییر و تثبیت باورها تأثیرگذار باشند. نویسنده همچنین به این نکته اشاره میکند که چگونه باورها در گذر زمان تغییر میکنند و تحت تأثیر تحولات داخلی و خارجی قرار میگیرند.
۳. تأثیر باورها بر تصمیمات و رفتارها
در این بخش، نویسنده بهطور مفصل به تحلیل تأثیرات باورها بر تصمیمات فردی و اجتماعی پرداخته است. او توضیح میدهد که چگونه باورها میتوانند بهطور مستقیم یا غیرمستقیم بر تصمیمگیریهای فرد تأثیرگذار باشند. این فصل بهویژه به تأثیر باورهای اجتماعی، فرهنگی و دینی بر انتخابهای فرد در زمینههای مختلف زندگی، از جمله شغل، روابط و اهداف شخصی پرداخته است.
اعلایی اردکانی همچنین به این نکته اشاره میکند که چگونه افراد میتوانند با تغییر باورهای نادرست یا محدودکننده، رفتارهای خود را بهطور مثبت تغییر دهند و به زندگی بهتری دست یابند. این بخش شامل تحلیلهای روانشناختی و اجتماعی از تأثیر باورها بر زندگی فردی و اجتماعی است.
۴. تغییر باورها: راهکارها و چالشها
در این فصل، نویسنده به بررسی چالشها و موانع موجود در مسیر تغییر باورها پرداخته است. او توضیح میدهد که چرا تغییر باورهای نادرست یا کهنه میتواند برای افراد دشوار باشد و چه موانعی در این مسیر وجود دارد. این فصل بهویژه به روشهای عملی برای تغییر باورها و شیوههای مؤثر در ایجاد تحولات فردی پرداخته است.
اعلایی اردکانی در این بخش به راهکارهایی مانند خودآگاهی، مدیتیشن، آموزش و تأملات فکری اشاره میکند که میتوانند به فرد کمک کنند تا باورهای خود را تغییر دهد و به شیوهای سازنده و مؤثرتر به زندگی خود ادامه دهد. این فصل همچنین به روانشناسی تغییر رفتار و باورها پرداخته و بهطور ویژه به روشهای تغییر نگرشهای منفی و محدودکننده اشاره دارد.
۵. تأثیر باورها بر جامعه: از فرد تا اجتماع
در این فصل، بهطور جامع به تأثیر باورها بر جامعه و ساختارهای اجتماعی پرداخته شده است. نویسنده نشان میدهد که چگونه باورهای فردی در سطح گستردهتر میتوانند بر فرهنگ و جامعه تأثیر بگذارند و چگونه یک تغییر در باورهای جمعی میتواند تحولات اجتماعی، فرهنگی و حتی اقتصادی را بهدنبال داشته باشد.
این بخش بهویژه به بررسی این موضوع پرداخته که چگونه جوامع میتوانند از تغییر باورهای فردی بهعنوان ابزاری برای ایجاد تحولات مثبت در سطح اجتماعی استفاده کنند و نشان میدهد که چگونه باورهای جمعی میتوانند بر سیاستگذاریها، قوانین و نهادهای اجتماعی تأثیرگذار باشند.
این کتاب سه جلدی در جلد نخست به چیستی باور در 426 صفحه و در جلد دوم به گستره باور در 287 صفحه و در جلد سوم به گوناگونی باور در 321 صفحه پرداخته است.
همچنین قیمت دوره سه جلدی کتاب 1.600 هزار تومان از نشر نگاه معاصر بدست علاقهمندان این حوزه رسیده است.
انتهای پیام
