Fələstinin əsir düşmüş "müshəfi"nin hekayəsi - Foto
Qəzzanın "əl-Ümri Came Məscidi"nin nəzdində fəaliyyət göstərən kitabxanadakı qədim Quran nüsxələrindən birinə "Əsir Müshəf" deyilir.
Fələstinin Dini İşlər və İslami Fondlar Nazirliyinin əlyazma nüsxələr və sənədlər bölməsinin müdiri Əbdül-Lətif Əbu Haşim deyir ki, bu nüsxə yarım əsrdən çox ingiltərəli istemarçıların əlində əsir qalıb.
"Əsir Müshəf" 1917-ci ildə ingilislər tərəfindən oğurlanaraq Qəzzadan çıxarlırır və 1964-cü ildə yenidən Fələstinə qaytarılır.
Bu nüsxə 18-ci əsrdə Qəzza kitabət ustaları tərəfindən mürəkkəblə yazılıb. Fələstinin İslami tarixinin və müsəlman kimliyinin bir hissəsi sayılır.
Bu nüsxə həm də işğalçı və imperiyalist qüvvələrin və onları dəstəkləyənlərin də mahiyyətini üzə çıxarır və onların digər xalqların milli və mənəvi irsində gözü olduğunu və oğru olduqlarını ortaya qoyur.
İmperialistlər təkcə torpaqları deyil, xalqların mənəvi və milli dəyərlərini də talan edir və işğal etdikləri torpaqların və xalqların mahiyyətini dəyişməyə çalışırlar.
Birinci dünya müharibəsində baş verən cinayətlərdən biri də işğalçı qüvvələrin xalqların elmi və mədəni irslərini oğurlaması idi. Bu cinayətlərdən Orta Şərq və Fələstin də nəsibsiz qalmadı. Bu diyarın İslam və Ərəb mədəniyyətində aid olan yüzlərlə dini, elmi və mədəni irsi işğalçılar tərəfindən yəğmaya getdi və qarət edildi.
Sözü gedən nüsxəni isə İngiltərənin dəniz qoşunlarından olan Lorad adlı bir general Qəzzadan aparmışdı. O iddia edirdi ki, 1917-ci ildə Türkiyənin Qəzzadan geri çəkildiyi zaman bu Quran nüsxəsini bir dostundan alıb və özündə saxlayıb. Guya ciddi xəsarət görümş nüsxəni bərpa edib və sonra nüsxəni öz məkanına qaytarmaq istəyirmiş.
Hər halda bu nüsxəni 1964-cü ildə İngiltərə səfirliyinin Sabit Yusif adlı bir işçisi generaldan təhvil alır və öz yerinə qaytarır.
Bu nüsxə Osmanlı dövründə, 1271-ci hicri-qəməri ilində Qəzzalı alim Əllamə Şeyx Əhməd Şüaşə əl-Elmi tərəfindən 12x23 ölçülü vərəqlər üzərində kitabət edilib.
Nüsxə Qəzza kitabxanasına qaytarılıqdan sonra İngilis əsirliyində qaldığı üçün "əsir Müshəf" adı ilə məşhurlaşıd. Əlbəttə "Müshəf" əvvəlki kimi kamil deyildi. Nüsxənin əvvəli və sonundan bəzi səhifələr qoparılıb. Hazırda bu müshəfin "Yasin" surəsindən sonrakı surələri yoxdur. Həmçinin vərəqlər nəm çəkib və cövhərin rəngi kağıza yayılaraq saraldıb. /iqna
