Biz müsəlmanların mənəvi məsələlərdə ən böyük etinasızlıqlarından biri də müqəddəs Ramazan ayından sonra öz nailiyyətlərimizin qədrini bilməməyimizdir. Mübarək Ramazan ayında ibadət etdiyimiz hər şey Ramazandan sonrakı mənəvi həyatımızın başlanğıcıdır. Ramazan ayının fayda və bərəkəti ancaq bu mübarək aydan sonra özünü göstərir.
Allah Qurani-Kərimdə və “Bəqərə” surəsində buyurur: “”; “Oruc tutmaq əvvəlki nəsillərə vacib edildiyi kimi sizə də vacib edildi ki, bəlkə təqvalı olasınız” (Bəqərə, 183) Yəni orucun məqsədi bizi təqvaya yönəltməkdir. Təqva orucun meyvəsidir və Ramazan ayından sonra bu meyvəni yığıb bu məhsuldan faydalanmağa başlamalıyıq.
Reallıq budur ki, biz müsəlmanlar Ramazan ayından sonra özümüzü daha yaxşı hiss edirik. Günah etmək istəyimiz azalıb, dua və ibadət istəyimiz güclənib. Ramazan ayından sonra dualarımız daha asan qəbul edilir, tövbələrimiz daha məqbul olur və Allaha daha tez qayıda bilirik. Amma şeytan çox vaxt Ramazan ayından sonra bu yaxşı vəziyyətə diqqət yetirməyə, onu qoruyub saxlamağa, ondan faydalanmağa mane olur.
Bəs Ramazan ayından sonra qızıl fürsətdə nə etməliyik? Ramazan ayından sonrakı dövrdə ediləcək ən yaxşı şey özümüzü yaxşı şeylərə “adət etdirmək”dir.
Əziz İslam Peyğəmbəri (s) gözəl bir nitqində belə buyurmuşdur: “Özünüzü xeyirli işlərə adət verdirin”. İnsanlarda vərdiş yaradan “davamlı fəaliyyət”dir. Məşhur bir rəvayətdə deyilir: “Sizin üçün qalıcı az, darıxdırıcı çox şeydən yaxşıdır”.
Təbii ki, bir çox insanlar vərdişlərin yalnız insan “davranışı” ilə əlaqəli olduğunu düşünür, halbuki davranışdan əlavə vərdişlər həmçinin insanın ruh halı ilə bağlı ola bilər. Bu o deməkdir ki, insan ürəyini şeylərə alışdıra bilər. İslam Peyğəmbəri (s) bu haqda buyurur: “Ürəklərinizi qayğı göstərməyə, çox düşünməyə və dərs almağa öyrədin”. (Kənzul-Ummal / 5709) Peyğəmbər (s) başqa bir rəvayətdə də buyurur: “Allah qorxusundan qəlblərinizi mülayimliyə alışdırın, çox düşünün və çox ağlayın”.
Ramazan ayından sonra edə biləcəyimiz ən yaxşı şey ona alışmağa başlamaqdır. Biz təkcə “yaxşı iş görməyə” deyil, həm də “yaxşı hala” öyrəşməliyik. Məsələn, mübarək Ramazan ayından sonra başlaya bilərik və namazlarımızı hər gün tezdən qıla bilərik. Bu o deməkdir ki, ürəyimizi buna alışdırmalıyıq.