Tarixi Mosul məscidinin şimal qapısının bərpası başa çatıb
“Milli” saytın verdiyi məlumata görə, Sənan Mahmud yazıb: “Bu, sadəcə bir giriş deyil, bərpa edilmiş xatirələrə açılan bir qapıdır”.
Mosulun 12-ci əsrə aid ən-Nuri məscidinin itmiş qapısının qalıqları müharibənin toz və kölgəsi altında təxminən yarım əsrdir ki, anbarda basdırılıb.
Məscidin İŞİD tərəfindən bombalanmasından illər sonra YUNESKO və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin maliyyə dəstəyi ilə həyata keçirilən layihə çərçivəsində yeni qapı parçaları tapılıb.
Tarixi qapının açılması Mosulun ruhunun itmiş hissəsinə yeni həyat verdi.
Ninova Qədim Əşyalar Departamentindən arxeoloq Əbdül-Rəhman İmad, darvazanın ilk dəfə 1980-ci illərdə aşkar edildiyini, lakin onun hissələrinin o vaxtdan bəri anbarlarda saxlanıldığını söylədi.
Hündürlüyü təqribən 2,6 metr və eni 2,4 metr olan bu daş qapı, təxminən 850 il əvvəl müsəlman qüvvələrini səlibçilərə qarşı birləşdirməklə məşhur olan Suriya Səlcuqlu hökmdarı Nurəddin Zəngi tərəfindən tikilmiş Atabək dövrünə aiddir.
İndi bu qapı bərpa olunaraq məscidin divarındakı ilkin yerinə qoyulub. O, artıq funksional giriş funksiyasını yerinə yetirməsə də, güclü simvol və Mosulun dərin tarixinin daimi xatırladıcısı olaraq qalır.
Bərpa zamanı qruplar bu tarixi qapını, həmçinin 2021-ci ildə Atabəylər dövrünə aid sikkələri, küpləri, saxsı qabları və oyma daşları tapıblar.
İraqın ikinci böyük şəhəri olan Mosul 2014-2017-ci illər arasında İŞİD-in əlinə keçən ilk şəhər olub. Onlar 2017-ci ilin iyununda dağıdıcı müharibədə üç ilə yaxındır saxladıqları son qalalarından geri çəkilərkən onun məşhur əyilmiş minarəsini partladıblar.
Bu ilin fevralında YUNESKO Mosulun ruhunu canlandırmaq üçün 115 milyon dollarlıq layihə çərçivəsində 45 metrlik minarənin və onun yanındakı iki kilsənin bərpasının başa çatdığını elan edib.
Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri Əl-Hədbə məscidi və minarəsinin, həmçinin Məryəm monastırının, onun ibadət zalının və Əl-Tahirə kilsəsinin bərpasına 50,4 milyon dollar ianə verib.
İraq Sünni Vəqflərinin sözçüsü Şeyx Əhməd Rəkan əl-İbadi, rəsmi açılış mərasimindən əvvəl Əl-Nuri məscidinin 90 faizdən çoxunun bərpa olunaraq Ninovadakı Sünni Vəqflərinə təhvil verildiyini bildirib.
İbadi qeyd edib ki, bu məscid Mosul şəhərinin kimliyidir və təkcə hər bir Mosul sakini üçün deyil, həm də hər bir iraqlı üçün qürur mənbəyidir.
4282957
