“Arabi Əl-Cədid” internet saytının verdiyi xəbərə görə, Sebastia qəsəbəsində çoxlu tarixi abidələr var. Bunlara Roma dövrünə aid türbələr, Vəftizçi Yəhyanın məzarı və məscidi, Vəftizçi Yəhyanın Katedrali, Əl-Kayıd sarayı, Bazilika meydanı, Kral sarayı, Ellinistik qala, Avqust məbədi, Sütunlu küçə, stadion və teatr daxildir.
Sionist rejim bu şəhəri “Samariya Milli Parkı” adlandırdığı yerə çevirməyi hədəfləyir. O, bunu İncildəki bölgənin Şimal Krallığının paytaxtı olması ilə bağlı iddialara əsaslanaraq edir.
Rejimin Mülki İdarə və Parklar Təşkilatından olan qruplar onlarla fəhlənin müşayiəti ilə ordunun və özəl mühafizə şirkətinin dəstəyini alaraq tarixi məkana daxil olaraq qazıntı və kəşfiyyat işlərinə başlayıb.
Bəzilərinin 3500-4000 il əvvəlinə aid Roma dövrünə aid tarixi əsərlərin tapıldığı “Sütunlu Küçə” kimi tanınan ərazidə qazıntılar başladı.
İsrail rejiminin əraziyə nəzarət etmək cəhdləri 1967-ci ildə fələstinli və iordaniyalı arxeoloqların bölgədən qovulmasından gedir.
Sebastiada yaşayan turizm inkişaf etdiricisi Zeyd Azhari, işğalçı rejimin “yəhudiləşdirmə” səyləri ilə Sebastia şəhərini ələ keçirmək üçün son mərhələyə çatdığına diqqət çəkdi.
O, sözlərini belə davam etdirdi: “1995-ci ildə Fələstin və İsrail administrasiyaları arasında imzalanan “İkinci Oslo Razılaşması” çərçivəsində işğal altındakı İordan çayının qərb sahili üç bölgəyə bölünərək, 61 faizini əhatə edən “C sahəsi”nin idarə və təhlükəsizliyi İsrailin ixtiyarına verildi.
Sebastiadakı arxeoloji ərazilərdə aparılan bərpa işlərini başa çatdırmaq üçün müxtəlif maneələr var. Ən mühüm maneə Sebastiadakı arxeoloji obyektlərin əksəriyyətinin Oslo Sazişləri çərçivəsində müəyyən edilmiş “C” zonasının sərhədləri daxilində olmasıdır.
İsrail qüvvələri tez-tez “lisenziyasız” məqsədlər üçün C bölgəsində fələstinlilərə məxsus evləri və mülkləri sökür. Fələstinlilərin öz şəxsi torpaqlarında tikinti fəaliyyəti üçün İsrail rəsmilərindən icazə alması demək olar ki, mümkün deyil.
Nablus Turizm və Qədim Əsərlərin Baş direktoru Durqem Fares Sebastiada baş verənlərin Fələstin irsinin ciddi şəkildə pozulması olduğunu və 1954-cü il silahlı münaqişələrdə mədəni mülkiyyətin mühafizəsi üzrə Haaqa konvensiyası kimi beynəlxalq konvensiyalara zidd olduğunu bildirib.
Sebastia arxeoloji ərazisi 2024-cü ildə İSESCO-nun siyahısına daxil edilib və 2012-ci ildən YUNESKO-nun siyahısına daxil edilməsi təklif edilir.
4283900