ضرورت تفکیک ادبیات شعاری دوره جنگ از ادبیات تعقلی
گروه ادب: مدیر مرکز ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری با بیان اینکه جنگ دو دستور زبان وجود دارد که اگر از هم تفکیک نشود باعث می‌شود انسان در قضاوت به خطا بیفتد، گفت: اولین دستور زبان آن در دوره وقوع جنگ کاربرد دارد که شامل ادبیات شعاری و نوع دوم تعقلی و پژوهشی است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، «عصرانه با طعم کتاب» فرهنگسرای فردوس با حضور مرتضی سرهنگی، مدیر مرکز ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری، قاسمعلی فراست، منتقد ادبی و سیدناصر حسینی‌پور، راوی و نویسنده کتاب «پایی که جا ماند» این اثر را بررسی کردند.
در ابتدای این نشست مرتضی سرهنگی با بیان اینکه جنگ خیلی چیزها را از بین می‌برد و خیلی چیزها را به وجود می‌آورد، اظهار کرد: برای نمونه می‌توان به پیشرفت جراحی در جنگ دوم جهانی اشاره کرد که در این جنگ نزدیک به 150 میلیون سرباز، توسط پزشکان جراحی شدند.
وی ادامه داد: جنگ ادبیات را هم به شکل جدی تغییر می‌دهد؛ مثلاً در آلمان ادبیات را به دو دوره بعد و قبل از جنگ تقسیم می‌کنند. در کشور ما نیز بعد از اتمام جنگ در تیر‌ماه سال 67 این اتفاق افتاد و ما صاحب ادبیات و سینمای جنگ شدیم.
نگارش 65 کتاب از افسران عراقی
مدیر مرکز ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری در ادامه به گونه‌های ادبی در ادبیات جنگ در ایران اشاره کرد و گفت: گونه نخست، حاصل خاطرات فرماندهان و سربازان ما در جنگ تحمیلی است. دومین گونه ادبی شامل خاطرات نزدیک به 50 هزار اسیر ایرانی است که در بند رژیم عراق بوده‌اند و دسته سوم خاطرات اسیران عراقی است که در ایران بودند.
وی افزود: می‌دانید که پس از جنگ بسیاری از افسران عراقی به کشور خود بازنگشتند و به ایران پناهنده شدند که شمار این افراد حدود 9 هزار نفر است و بیش از 65 عنوان کتاب توسط این افراد به چاپ رسیده است.
سرهنگی به بازگشت اسراء از مردادماه سال 69 اشاره کرد و گفت: از آن زمان ما با هجوم ادبیات جدید مواجه شدیم که البته پیش از آن، دو اثر در این حوزه با عنوان‌های «رمل‌های تشنه» و «موصل 3» در این حوزه منتشر شده بود.
وی با بیان اینکه این ادبیات از دنیایی صبحت می‌کند که دیگر وجود ندارد، گفت: در یک تقسیم‌‌بندی کلی به سه دسته تقسیم می‌شود؛ خودنگاشت، مصاحبه و یادداشت‌های روزانه. اما نکته‌ای که درباره اسرای جنگ مطرح است این بود که در اختیار داشتن کاغذ و قلم در اردوگاه‌ها ممنوع بود و حدود 300 عنوان کتاب درباره خاطرات اسرا منتشر شده است که تنها دو عنوان از این کتاب‌ها به صورت یادداشت‌های روزانه است که یکی از آنها خاطرات جواد محمدپور است که روی کاغذ «لِف»(کاغذ سیگار) نوشته بود و در آستر بالاپوشش مخفی کرده بود و اثر دیگر کتاب «پایی که جا ماند» است.
نمی‌توان ادبیات 30 سال قبل را شعاری و غیرصحیح دانست
سرهنگی با بیان اینکه ادبیات بازداشتگاهی از اسارت صحبت می‌کند و «پایی که جاماند» روایت پسری 16 ساله است که پای خود را از دست داده، اما او در اسارت به جای اینکه به فکر جوانی و پای از دست داده خود باشد، به فکر من و شما بوده است تا مشاهدات خود را بنویسد.
مدیر دفتر ادبیات مقاومت و پایداری با بیان اینکه جنگ دو دستور زبان دارد که اگر از هم تفکیک نشود باعث می‌شود انسان در قضاوت به خطا مبتلا شود، گفت: اول دستور آن در دوره وقوع جنگ کاربرد دارد که شامل شعارهایی می‌شود که درباره آن باید داد. این دوره به ادبیات تبلیغی شهرت دارد و این در تمام دنیا مرسوم بوده و هست و نکته مهم آن است که امروز نمی‌توان ادبیات 30 سال قبل را شعاری و غیرصحیح دانست.
وی، بخش دوم این ادبیات را تعقلی و پژوهشی دانست و اظهار کرد: دستور زبان دوم تعقلی است که پس از جنگ به وجود می‌آید و منجر به خلق آثاری برای نشان دادن آن سختی‌ها و مشکلات می‌شود. جنگ یک حادثه نیست، بلکه یک واقعه است و دارای مقدمه، متن و دامنه‌ای وسیع است و نشست ما در این مکان در واقع بخشی از دامنه آن محسوب می‌شود.
