جواد کاموربخشایش، نویسنده و پژوهشگر دفاع مقدس در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، با اشاره به اینکه ادبیات دفاع مقدس همزمان با آغاز جنگ تحمیلی پدید آمد، گفت: ادبیات یک پدیده اجتماعی است و در تقابل و تعامل با سایر پدیدهها شکل میگیرد.
نگارنده کتاب «خاطرات آیتالله خامنهای» ادامه داد: ادبیات دفاع مقدس یک نوع ادبیات نو پا است؛ چراکه بلافاصه بعد از آغاز جنگ و متفاوت با سایر ادبیات شکل گرفت، به این معنا که وقتی ادبیات جدید پدید میآید، قالبها و شیوههای پیشین را دارد، ولی در محتوا متفاوت است.
کاموربخشایش با تأکید بر اینکه جنگ تحمیلی تمامی مفاهیم ادبیات پایداری را در دل این ادبیات جدید تزریق کرد، افزود: سطح ادبیات دفاع مقدس در طول 8 سال جنگ و سالهای بعد به آن مرحله که در شأن آن باشد نرسیده و در واقع حق دفاع مقدس به ویژه در بخش ادبیات آن در داخل ادا نشده است.
وی، ضعف اساسی و جدی در این زمینه را نوپا بودن نویسندگان دفاع مقدس عنوان کرد و گفت: نویسندگان ما نهالهای نوپایی هستند که در واقع نمیتوانند به شیوه و تکنیکی که نویسندگان مخالف جنگ در سایر کشورها آثار مکتوب را ارائه میدهند، قلم بزنند.
این نویسنده و محقق عرصه دفاع مقدس خاطرنشان کرد: در سه دهه گذشته، نهضتهای مختلفی در تاریخ ادبیات دفاع مقدس رخ داده که برخی از آنان برای تکامل ادبیات دفاع مقدس خوب بودند.
وی ادامه داد: یکی از این نهضتها، خاطرهنویسی است که با استفاده از گنجینههای دفاع مقدس توانستند آثار فاخری را در زمینه معرفی دفاع مقدس تولید کنند که خود این امر، عاملی برای افزایش رغبت و بالا بردن سطح سرانه مطاله کتاب شد.
کامور با بیان اینکه خاطرهنویسی از دفاع مقدس توانست بسترهای نشئت ارزشهای دفاع مقدس در داخل و خارج از کشور را فراهم کند، اظهار کرد: نکته مهم این است که باید ادبیات ما جهانی بشود تا بتوانیم زیرشاخههای آن مانند ادبیات دفاع مقدس را نیز جهانی کنیم. ضعف مهم دیگر در این عرصه آن است که نویسندگان ما نتوانستند دفاع مقدس را آن طور که باید و شاید به قلم در بیاورند.
کاموربخشایش بارزترین ویژگی ادبیات دفاع مقدس را در ارزشی و اعتقادی بودن آن دانست و تصریح کرد: اگر بتوانیم بارزترین ویژگی دفاع مقدس، یعنی تکیه بر باورهای دینی مردم را جهانی کنیم، در واقع توانستهایم تفاوت ماهوی جنگ ما با تمامی جنگهایی که در دنیا رخ داده است را بازگو کنیم.
وی استناد و تکیه بر این ویژگی را اصلیترین وجهه تولید و ترجمه آثار دفاع مقدسی عنوان کرد و افزود: بر این اساس باید آثار خود را با تکیه بر باورهای دینی مردم در 8 سال جنگ، تنظیم و ترجمه کنیم و به تمام دنیا بفرستیم، اگر این گونه باشد، میتوانیم بگوئیم که موفق عمل کردهایم.
این نویسنده و محقق عرصه دفاع مقدس خاطرنشان کرد: همچنین باید در امر ترجمه نیز اهتمامهای لازم برای بیان کامل و جامع مفهوم دفاع به زبان سایر ملل را داشت و بعد از ترجمه نیز آثار را بررسی کرده، سپس منتشر کرد.
وی ادامه داد: شاید بتوان ادعای این را داشت که دفاع مقدس ما قابلیت جهانیسازی را دارد، اما نمیتوانیم مدعی شویم که حال میتوان این فرهنگ را جهانی کرد، البته آثار زیادی وجود دارد که میتواند در زمینه تسری و جهانی شدن این فرهنگ قابل اتکا باشد، اما به این اندک موجودی نیز کمتوجه هستیم.
کاموربخشایش با تأکید بر اینکه در بحث ترجمه آثار خیلی ضعیف عمل میکنیم، اظهار کرد: درست است که با قله فاصله داریم، اما آثار فاخری نیز داریم؛ اما باید نهضتی به اسم ترجمه که به بررسی آثار بهتر، ارزندهتر و مطابق شأن و منزلت دفاع مقدس بپردازد را ایجاد کرد و در زمینه جهانیسازی این حماسه قدم برداشت.
وی خاطرنشان کرد: آثاری که قابلیت ترجمه دارند را باید به زبانهای مختلف ترجمه کرد؛ چراکه خود این امر گامهای مفیدتر برای قدم برداشتن در راه جهانیسازی دفاع مقدس را میسر میکند.
کاموربخشایش افزود: به تبع آن نویسندگان دفاع مقدس که حال در مرحله تکاملی سیر میکنند، بحث جهانی شدن را مورد نظر قرار میدهند و بازتاب ترجمههای قبلی، قطعاً در روشن شدن راه برای جهانی شدن دفاع مقدس، تاثیرگذار خواهد بود.
وی در پایان سخنان خود با تأکید دوباره بر اینکه تفاوت دفاع مقدس با سایر جنگها در محتوای آن است، تصریح کرد: بنابراین ضروری است که محتوای دفاع به تصویر کشیده شده و به کشورهای جهان به خصوص همسایگان ارسال شود. ظواهر در این امر نارسا است؛ چراکه بیانگر عمق جنگ تحمیلی نیست، بنابراین در این مقوله نمیتوان حرفی برای گفتن داشت.