پوشش ناکارآمدی‌های بانک‌ با نرخ بالای بهره/ربا؛ برهم‌زننده ضوابط اجتماعی

هادی غنیمی‌فر، عضو هیئت‌مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت و رئیس اتحادیه سراسری تعاونی‌های تولیدی کشور، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، به بیان نکاتی درباره پیامدهای اقتصادی و اجتماعی ربا پرداخت و گفت: به موجب نص صریح قرآن، هنگامی‌که کسی به دیگری قرض می‌دهد، این قرض باید قرض‌الحسنه باشد. اگر بدهکار تصمیم گرفت که به میل خود چیزی به قرض دهنده بپردازد اشکالی ندارد، این کار پسندیده و  بسیار مورد حمایت اسلام است.

مذمت قرآنی رباخوار در حد محاربه با خدا
وی افزود: اگر قرض‌دهنده، چیزی بیش از قرض را مطالبه کند، ربا و حرام است. در آیه 275 سوره مبارکه بقره صریحاً اشاره شده است «الَّذِینَ یَأْکُلُونَ الرِّبَا لاَ یَقُومُونَ إِلاَّ کَمَا یَقُومُ الَّذِی یَتَخَبَّطُهُ الشَّیْطَانُ مِنَ الْمَسِّ ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ قَالُواْ إِنَّمَا الْبَیْعُ مِثْلُ الرِّبَا وَأَحَلَّ اللّهُ الْبَیْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا فَمَن جَاءهُ مَوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّهِ فَانتَهَىَ فَلَهُ مَا سَلَفَ وَأَمْرُهُ إِلَى اللّهِ وَمَنْ عَادَ فَأُوْلَئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ؛ کسانى که ربا مى‏‌خورند، (از گور) برنمى‏‌خیزند مگر مانند برخاستن کسى که شیطان بر اثر تماس‏، آشفته ‏سرش کرده است‏. این بدان سبب است که آنان گفتند: (داد و ستد صرفاً مانند رباست‏) و حال آنکه خدا داد و ستد را حلال‏، و ربا را حرام گردانیده است‏. پس‏، هر کس‏، اندرزى از جانب پروردگارش بدو رسید، و (از رباخوارى‏) باز ایستاد، آن‌چه گذشته‏، از آنِ اوست‏، و کارش به خدا واگذار مى‏‌شود، و کسانى که (به رباخوارى‏) باز گردند، آنان اهل آتشند و در آن ماندگار خواهند بود» (بقره/275)    
غنیمی‌فر خاطرنشان کرد: خداوند در قرآن اشاره می‌کند کسانی که می‌گویند ربا گرفتن هم نوعی تجارت است به جنگ با خدا و پیغمبر برخاسته‌اند. در قرآن، رباخوار بیش از زناکار مذمت شده است، چون رباخوار، اقتصاد جامعه را از پای‌بست ویران می‌کند.  این مختص دین مبین اسلام نیست بلکه در یهودیت و مسیحیت نیز عنوان شده است. حضرت عیسی(ع) و حضرت موسی(ع) هم در این مورد صحبت کرده‌اند.

دولت بانک‌های ربوی را تعطیل کند
رئیس اتحادیه سراسری تعاونی‌های تولیدی کشور افزود: در ایران بانکداری واقعی رواج ندارد. مسئولین امور بانکی و پولی کشور باید بهره پول را کاهش دهند. در این زمینه باید قوانین جدیدی به تصویب برسد و دولت همه بانک‌ها را ملزم به رعایت این قانون کند.
وی افزود: بانک‌های ما با این نرخ بهره، همه ناکارآمدی‌های خود را می‌پوشانند. سود بانکی باید منطقی شود وگرنه دولت باید چنین با‌نک‌هایی را تعطیل کند. مردم نباید تسهیلاتی که چنین بهره‌ای برای آن‌ها در نظر گرفته شده است را دریافت کنند و پول‌هایشان را در بانک‌هایی که ربوی عمل می‌کنند سپرده‌گذاری کنند. مؤسسات اقتصادی، مردم را وادار می‌کنند دروغ بگویند و درآمدهای نامطلوب کسب کنید و چنین جامعه‌ای هرگز اصلاح نخواهد شد.

ربا؛ همه ضوابط اجتماعی را به هم می‌ریزد
غنیمی‌فر خاطرنشان کرد: سیستم ربوی، مشکلات بسیاری از جمله قاچاق، بیکاری، تورم، فحشا و ... برای کشور به بار می‌آورد. اگر مردم نتوانند از راه سالم درآمد کسب کنند به راه‌های نامشروع کشیده می‌شوند. با این میزان بهره‌ای که در اقتصاد وجود دارد همه ضوابط اجتماعی به هم ریخته می‌شود. مسئولین مالی و بانکی کشور باید از خواب غفلت بیدار شوند و برای این معضل، چاره‌ای بیاندیشند.
عضو هیئت‌مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت اظهار کرد: اقتصاددانان ما هنوز نسخه‌ای برای اقتصاد ملی ما ننوشته‌اند و بیشتر منابعی که وجود دارد ترجمه آثار غربی هستند. جوزف استیگلیتز، مشاور ارشد کاخ سفید در زمان کلینتون، گزارش داد که توصیه بانک بین‌المللی و صندوق جهانی پول به کشورهای جهان سوم این بود که بهره پول را بالا ببرند، این باعث شد کشورهایی همانند آرژانتین به ورشکستگی کشیده شوند.

سیستم ربوی؛ مانع توسعه سرمایه‌گذاری
رئیس اتحادیه سراسری تعاونی‌های تولیدی کشور تصریح کرد: در قدیم هم کینز، گفته است که بهره پول، ضد سرمایه‌داری است. سرمایه‌گذاری زمانی به وجود می‌آید که صاحب سرمایه برای به‌کار‌گیری آن رغبت داشته باشد و این باعث می‌شود که اقتصاد توسعه پیدا کند و چرخ اقتصاد به رونق بیافتد اما سیستم ربوی این پیشرفت را از رونق می‌اندازد.
غنیمی‌فر در پایان این گفت‌وگو عنوان کرد: بانک HSBC دقیقاً مطابق با قوانین بانکداری بدون ربا عمل می‌کند و با دریافت بهره بسیار کم به سودهای بسیار زیادی دست پیدا کرده است. علاوه براین در اروپا و آمریکا، هر زمان که دولت‌ها با بحران مالی مواجه می‌شوند نرخ سود را کاهش می‌دهند و این نشان می‌دهد که سیستم بانکی ما هم می‌تواند غیر ربوی عمل کند و منابع مالی خود را هم تأمین کند.