دبیرخانه دائمی برای حمایت از پژوهش‌های حوزوی راه‌اندازی شود
گروه حوزه‌های علمیه: مدیر امور پژوهشی موسسه امام خمینی(ره) راه‌اندازی کتاب سال حوزه و جشنواره علامه حلی را گام مثبتی در حوزه برشمرد و گفت: باید دبیرخانه‌ای دائمی برای حمایت از پژوهش‌ها و پژوهشگران حوزوی راه‌اندازی شود.
حجت الاسلام والمسلمین مرتضی صانعی، مدیر امور پژوهشی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در گفت‌وگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) ایکنا در رابطه با پژوهش در حوزه‌های علمیه گفت: ممکن است به لحاظ متدلوژوی و روشی بین پژوهش‌های حوزوی و دانشگاهی یک سری تفاوتها وجود داشته باشد ولی به هرجهت حوزه در عرصه پژوهشی توانسته است گامهای بلندی بردارد.
وی افزود: بدون اینکه قصد انکار پیشرفتها را داشته باشیم اما وقتی به عقت بر میگردیم، به یک سری اشکالات در عرصه پژوهش در کشور و نه تنها در حوزه پی میبریم.
مدیر امور پژوهشی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)یادآور شد: یک سری از پژوهش‌ها میدانی و یک سری از پژوهش‌ها در حوزه فن آوری و پزشکی و علوم پایه است که روش خاص خود را دارد ولی اگر بخواهیم یک وجه مشترک بین حوزه و دانشگاه ایجاد کنیم باید به سراغ پژوهش‌هایی برویم که در حوزه علوم عقلی اسلامی انجام میشود.
عدم تفکیک بین موضوع و مسئله
وی عنوان کرد: تولید علم و نظریه‌پردازی حوزهای مشترک است که در اینجا به حل مسئله می‌پردازیم؛ در واقع پژوهش زمانی یک پژوهش خواهد بود که منجر به حل یک مسئله شود؛ یکی از آسیبهای جدی در حوزه پژوهش کشور، عدم تفکیک بین موضوع و مسئله است که آسیبی است که در بین پژوهشگران جوان حوزه، پایان‌نامه‌های سطح سه و چهار و پژوهش‌های دانشگاهی در سطح کارشناسی و ارشد و حتی دکتری وجود دارد.
مدیر امور پژوهشی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) عنوان کرد: متاسفانه بسیاری از پژوهشگران جوان بین این مسئله‌محوری و موضوع‌محوری در پژوهش تفاوتی قائل نیستند در حالی که موضوع محوری بیشتر برای دایره المعارفهاست؛ باید بدانیم که تا زمانی که نتوانیم این رویکرد را حل کنیم نمیتوانیم به مرز تولید علم برسیم.
وی اظهار کرد: 35 سال از نظام اسلامی ما میگذرد ولی هنوز نتوانستیم نسبت به مباحث نظری حاکمیت دینی و اسلامی در اقتصاد و جامعه‌شناسی، فرهنگ و روانشناسی و شاخههای علوم انسانی به تولید علم برسیم؛ شاید در کشور مباحثی چون روانشناسی اسلامی و اقتصاد اسلامی به راه انداختهایم ولی مطمئنا تا رسیدن به حقیقت آن، فاصله داریم.
این پژوهشگر حوزوی یادآور شد: نظامهای سکولار در قرن 16 میلادی عزمشان را جزم کردند تا مبانی را در شاخصههای علوم انسانی پیدا کنند ولی هنوز بعد از انقلاب سی و پنج ساله ما همین تفکرات سکولار در دانشگاههای ما تدریس میشود.
مدیر امور پژوهشی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با اشاره به اهمیت مسئله‌محوری در پژوهش، اظهار کرد: در دانشگاه ابزارهای تحقیق عینیتر شده است؛ مثلا ابزار مجلات علمی در دانشگاه از مهمترین دلایل رشد پژوهش در دانشگاهها بوده است که خوشبختانه حوزه نیز به این نتیجه رسید که باید این مجلات را در حوزه نیز متداول کند.
صانعی با ذکر اهمیت ایجاد کرسیهای نظریه‌پردازی و نقد و مناظره در حوزه و دانشگاه تصریح کرد: این کرسیهای نقد و نظر در واقع یکی از مقدماتی است که برای رسیدن به تولیدگری در پژوهش باید عملیاتی شود؛ درکنار این‌ها، صدها مورد دیگر هم وجود دارد که تکمیل کننده این روند است که از آن جمله می‌توان به پایاننامهها و رسالات و نظریات خرد و کلان اشاره کرد.
لزوم تربیت نیروی انسانی مسلط به مهارت‌های پژوهشی
وی گفت: یک سری آسیبها هم فرع بر این نکته کلیدی است؛ اولین آسیب در حوزه پژوهش نیروی انسانی ماهر و مسلط به مهارت‌های پژوهشی است؛ مشکل ما سیستم آموزشی است؛ باید در روش‌شناسی و فلسفه علم و... با نگاه دقیق مسئله‌محوری تجدید نظر کرده و آنها را به سیستم آموزشی تزریق کنیم؛ وقتی دانشجو و طلبه در کنار دروسی که میخواند با متدولوژی و روانشناسی علوم نیز آشنا شود و بداند وقتی فقه و اصول میخواند باید از روش صحیح آن مطالعه و پژوهش کند، خود به خود روشمند شده و به دنبال ایجاد روشهای علمی و جدیدی خواهد بود.
این پژوهشگر حوزوی بیان کرد: به همین دلیل است که وقتی روش‌شناسی را به طور درست فرانگرفته در یک مسئله اصولی و یا حدیثی به جای اتخاذ روش نقلی به روش عقلی روی میآورد و به کل مسیر را اشتباه میرود؛ برخی پژوهشگران ما که تسلطی در حوزه روشی دارند وقت کافی برای انتقال تجربه به دانشجویان خود ندارند و به همین علت این مشکلات دو چندان میشود.
فقدان مدیریت در نظام پژوهش؛ از مشکلات عرصه پژوهش در کشور
مدیر امور پژوهشی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) بیان کرد: مشکل اصلی پژوهش در کشور ما، در بخش آموزش نهفته است؛ ار دیگر نکاتی که موجب ضعف در حوزه پژوهش شده است می‌توان به ضعف در حوزه مدیریت پژوهش اشاره کرد؛ در واقع هنوز مدیریت صحیحی بر روی نظام پژوهش نداریم.
لزوم مدیریت کلان و جامع پژوهش‌های حوزوی
صانعی عنوان کرد: با توجه به اینکه تحصیل در دانشگاه بر اساس نظام آموزشی یکپارچه و محدود است کنترل پژوهش در دانشگاه ساده‌تر از حوزه است؛ در حوزه به دلیل اینکه سیستم آموزشی باز در این نهاد علمی اعمال میشود، کنترل پژوهش‌ها امری بسیار پیچیده است؛ ولی اگر بتوانیم با همین شرایط مدیریت کلان و جامعی در حوزه پژوهشی داشته باشیم مشکلات ما در این عرصه کمتر خواهد شد.
دبیرخانه دائمی برای حمایت مادی و معنوی از پژوهش‌های حوزوی راه‌اندازی شود
مدیر امور پژوهشی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) تصریح کرد: در این عرصه آنچه اولویت دارد، اولویتگذاری در حوزه سیاستگذاری پژوهشی است؛ این مسئله از آنجا اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که ممکن است پژوهش‌هایی انجام شود ولی به دلیل مورد توجه قرار نگرفتن باعث سرخوردگی محقق شود؛ از این رو اگر محقق ببیند که محصول او دیده نمیشود اقبالی به این امر نمی‌کند؛ راه‌اندازی کتاب سال حوزه و جشنواره علامه حلی گام بسیار مثبتی در حوزه بود ولی این خلا، خلائی نیست که با برگزاری یک یا دو جشنواره جبران شود؛ باید با ایجاد یک دبیرخانه دائمی در طول سال از پژوهش‌ها و پژوهشگران حوزوی حمایت مادی و معنوی و آموزشی شود.
خوب بود 
